Μέλισσες σε ρίγανη από την Ευτυχία Κοσμαδοπούλου

γράφτηκε για τοβιβλίο.net

Τη γνωρίζαμε ως ζωγράφο της Ανώτατης Σχολής καλών Τεχνών με πλήθος συμμετοχών στο εξωτερικό και το εσωτερικό και επιμέρους σπουδές (φωτογραφίας, αγιογραφίας, κοσμήματος και από το 2010 είμαι η ζωγράφος του ζωολογικού μουσείου στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών). Διακρίθηκε στο φεστιβάλ «Τσιτσάνεια» ως στιχουργός με το Α΄ βραβείο. Είναι ίσως ο ορισμός του καλλιτέχνη, του ανθρώπου που αγαπά την Τέχνη και την ασκεί σε όλες της τις εκφάνσεις. Και ένας τέτοιος άνθρωπος δε θα μπορούσε να μείνει μακριά από την πεζογραφία και το διήγημα.

Δείγματα δουλειάς της είδαμε κατά καιρούς σε διαγωνισμούς. Βραβεύτηκε για διηγήματά της από το "Μικρό Πολυτεχνείο" (2013), τη "Βιβλιοθήκη Κοραής" Χίου (2013). Διακρίθηκε επίσης από τις εκδόσεις “Παράξενες Μέρες”  (2013) και από την Greek-Australian Cultural League  of Melbourne INC".

Τώρα πλέον βρήκε το δρόμο και στην έκδοση η πρώτη της ολοκληρωμένη δουλειά από τις εκδόσεις "Γαβριηλίδη". Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων υπό τον ιδιόρρυθμο τίτλο «μέλισσες και πεταλούδες πάνω στη ρίγανη»…

Σύντομα διηγήματα που καταγράφουν όλες τις πτυχές τις σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας. Η αναπηρία, η οικονομική κρίση, η σεξουαλική διαφορετικότητα, ο έγγαμος βίος και οι δυσκολίες του είναι μερικά από τα βασικά ζητήματα που θίγονται μέσα από ολοζώντανους πρωταγωνιστές που προσπαθούν να σταθούν στη ζωή τους με θάρρος και δυναμισμό. Ήρωες της ζωής και γνήσιοι αντιήρωες αγωνίζονται να διατηρήσουν τη θέση τους μέσα σε ένα σκληρό κοινωνικό περιβάλλον. Καλλιτέχνες, εκπαιδευτικοί, μοιχοί, θύματα της κρίσης, ομοφυλόφιλοι και ηλικιωμένοι βρίσκονται σε πρώτο ρόλο.

Οι ιστορίες της σύντομες. Με ποιητική λιτότητα, χωρίς υπερβολές και κουραστικές περιγραφές, μεταφέρουν την εικόνα που πλάθει η διηγηματογράφος και το μήνυμά της. Εικόνες καθημερινές. Εικόνες και καταστάσεις που ίσως κάποιοι εξ ημών δεν τις βιώνουμε, αλλά κάποιοι στο κοινωνικό περιθώριο τις βιώνουν ως καθημερινότητα.

Με γλώσσα απλή, σύντομη και μελετημένη ο αναγνώστης μεταφέρεται στο νέο σκηνικό που στήνεται σε κάθε ιστορία. Η γλωσσική ενάργεια σε συνδυασμό με την χωρίς όρια ελευθερία στην απόδοση των συναισθημάτων και των σκέψεων, δημιουργούν ένα άκρως ρεαλιστικό πεδίο δράσης. Η παραστατική περιγραφή και αφήγηση ζωντανεύουν τις ιστορίες σαν ένα μικρό θεατρικό δρώμενο που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια του αναγνώστη.

Χαρακτηριστικό της γραφής της είναι η απότομη είσοδος στο κέντρο της πλοκής. In media res, χωρίς εισαγωγή, ο αναγνώστης από την πρώτη γραμμή βρίσκεται στην καρδιά της ιστορίας, των συναισθημάτων και των σκέψεων του ήρωα. Και αυτός είναι ο βασικός σκοπός της ιστορίας: να μεταφέρει τις σκέψεις και τις εμπειρίες του πρωταγωνιστή της. Σημασία για τη συγγραφέα έχει ακριβώς το πώς βιώνουν οι άνθρωποι το περιθώριο και πώς αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες που συναντούν. Η  επιλογή έναρξης in media res ενισχύει το ρεαλισμό και τη θεατρικότητα των ιστοριών.

Χαρακτηριστικό είναι το σπονδυλωτό διήγημα «πίσω από τις γυναίκες που συναντάς δεν ξέρεις τι κρύβεται» (σελ. 142 κ.ε.) που έχει τη μορφή συνεντεύξεων, χωρίς όμως τις ερωτήσεις, χωρίς την εμφάνιση του/της δημοσιογράφου. In media res με τη μορφή του ψευτοδιαλόγου, γυναίκες σε κρίση, σε δύσκολες καταστάσεις δείχνουν τις ιδιαίτερες καταστάσεις που βιώνουν, αλλά συχνά μένουν αθέατες από τα κοινά μάτια.

Και αυτό ακριβώς προσπαθεί να κάνει μέσα από τους πίνακες των διηγημάτων της η Ευτυχία Κοσμαδοπούλου: να φέρει στην επιφάνεια τις  μέλισσες και τις πεταλούδες που γονιμοποιούν τη ρίγανη που ραίνει την κοινωνία μας, αλλά φοβόμαστε να αγγίξουμε, τρέμουμε να χαϊδέψουμε. Έχουμε εκπαιδευτεί να θεωρούμε ανήθικο το άγγιγμα του διαφορετικού. Το κοιτάμε μέσα από τον παραμορφωτικό καθρέφτη που εμείς στερεοτυπικά κατασκευάσαμε.

Άλλωστε, οι μέλισσες και οι πεταλούδες είναι το τιτλικό σύμβολο των ανθρώπων και των συναισθημάτων του. Οι άνθρωποι που τσιμπούν, που πονούν, που αφήνουν δηλητήριο -πολλές φορές ιαματικό- και φεύγουν. Οι πεταλούδες ομορφαίνουν τη φύση χωρίς ιδιαίτερη συμπαντική σκοπιμότητα, ενώ πολλές φορές είναι από τη φύση τους ερμαφρόδιτες. Η δε ρίγανη νοστιμίζει και δίνει άρωμα στην ζωή μας και την ίδια την κοινωνία.

Από τα διηγήματα της συλλογής ήδη ορισμένα διακρίθηκαν σε προηγούμενους διαγωνισμούς. Η "Βιβλιοθήκη Κοραής" Χίου τίμησε με τον Δ΄ έπαινο το διήγημα «Η γιαγιά δεν πρέπει να πεθάνει» (σελ. 44 κ.ε.) ενώ το «Ως πότε θα ψέλνει ανέραστος» (σελ. 23 κ.ε.) απέσπασε το Β΄ έπαινο διηγήματος από τον "Greek-Australian Cultural League of Melbourne INC". Ο «Ιούνιος» (σελ. 33 κ.ε.) βραβεύτηκε από το “Μικρό Πολυτεχνείο” το 2013. Την ίδια χρονιά έλαβε διάκριση έλαβε το «Asclepias Fruticosa» (σελ. 83 κ.ε.) από τις εκδόσεις "Παράξενες Μέρες".