Γιούρι Γκέλερ: ο τσαρλατανισμός στον τηλεοπτικό ΚΑ΄ αιώνα

Τελευταία δεν έχω καιρό να δω και πολύ τηλεόραση. Λίγο η ευθύνη για τη διοργάνωση και προβολή των λαϊκών συνελεύσεων στο δήμο μου, λίγο η ενασχόλησή μου με την πέντε μηνών κόρη μου, Αρτέμιδα, λίγο τα μαθήματα, πού καιρός για τηλεόραση. Μόνο ίσως ειδήσεις και κανένα ντοκιμαντέρ ή ταινιούλα και αν…
Με έκπληξη όμως είδα το μάγο των αιώνων Γιούρι Γκέλερ να διδάσκει και να κρίνει ποιος είναι άξιος να γίνει διάδοχός του. Και φυσικά μιλάμε για εκείνο τον τσαρλατάνο που προσπάθησε να ξεφύγει από τον ταχυδακτυλουργικό κόσμο και να μετατραπεί σε μάγο με ειδικές, μυστηριώδεις και υπεράνθρωπες δυνάμεις. Όπως πολύ σωστά έγραψε παλαιότερα και ο cyrus,
μήπως πρόκειται για απλές ταχυδακτυλουργικές απάτες ή μήπως δικές μας αυταπάτες; Είναι δυνατόν στον ΚΑ΄ αιώνα να πιστεύουμε τις πνευματικές δυνάμεις του Γκέλερ; Είναι μήπως η αυταπάτη του κάτι ανώτερου; Τι είναι τέλος πάντων; Μέρες τώρα προσπαθώ να βρω ένα νόημα –και πραγματικά αδυνατώ (ίσως είναι και δική μου διανοητική η ευθύνη).
Σε μια εποχή που οι ταχύτητες των πάντων (τεχνολογία, κοινωνική εξέλιξη, επιθετικότητα, βία, πληροφορία) έχουν φτάσει σε οριακά σημεία αντοχής μεγάλο μέρος του κόσμου αναζητά κάπου αλλού τη δύναμη να αντεπεξέλθει. Μέχρι σήμερα την αναζητούσε στη θρησκεία, στον παλιό κλασσικό Χριστιανισμό (στα καθ’ ημάς). Μπροστά όμως στις αυστηρές κι επιθετικές κρίσεις στο Χριστιανισμό και τις τόσες μελέτες, οι άλλοτε πιστοί -πιθανότατα νέοι άνθρωποι- αναζητούν τη δύναμη σε άλλους τομείς. Με την ίδια λογική μπορούμε να εξηγήσουμε και τις τόσες αναφορές σε ΑΤΙΑ κλπ που επηρεάζουν όλο και περισσότερο κόσμο.
Και όλα αυτά σε μία πλήρως αποϊδεολογικοποιημένη εποχή. Σε έναν αιώνα όπου ο ατομικισμός και ο κοινωνικός κανιβαλισμός κυριαρχούν, σε μία δεκαετία που διακρίνεται όχι απλά από καταιγισμό πληροφοριών, αλλά κυρίως από την αδυναμία μας να τις μεταφράσουμε, να τις αφουγκραστούμε και γενικότερα να τις κρίνουμε. Στα ίδια αίτια θα αναζητήσουμε και τις επιρροές στην ελληνική κοινωνία από τη φραπελιά, από τις συνομωσιολογικές θεωρήσεις σχετικά με το νέο ιό της γρίπης -και όχι τάχα πρόκειται για κατασκευασμένο ιό- που τολμούν και το λένε και γιατροί.
Στα υπόλοιπα αίτια -παιδείας όλα τους ουσιαστικά- πρέπει να προσθέσουμε και την απαράδεκτη (δε βρίσκω καλύτερη λέξη) τακτική ορισμένων ΜΜΕ να χειραγωγήσουν το λαό, να τον λοβοτομήσουν με άκριτες θεωρήσεις που στηρίζονται σε εικασίες (γιατί ουσιαστικά καμία επιστημονική απόδειξη δεν υπάρχει). Δεν μπορώ να καταλάβω πώς μπορεί το ραδιοτηλεοπτικό μένει απλώς παρατηρητής σε όλα αυτά; Πώς επιτρέπει η νέα κυβέρνηση στο όνομα της ελευθερίας της γνώμης τέτοιους τσαρλατανισμούς; Και φυσικά δεν μπορούμε να αφήσουμε στο απυρόβλητο ούτε τον ΑΝΤ1 ούτε το Alter και τον Χαραδαβέλα μαζί όλο το συναπάντημα των εκπομπών του. Εκπομπές που το λιγότερο που προκαλούν είναι η ανίατη μαλάκυνση της κριτικής ικανότητας των θεατών και ο αποπροσανατολισμός τους.


18 έκριναν :

Ανώνυμος είπε...

Έχουν ικανότητες αλλά μάγοι δεν είναι, βέβαια. Υπάρχουν δύο ειδών. Οι ταχυδακτυλουργοί και οι "επιστήμονες του είδους" που χρησιμοποιούν ειδική τεχνολογία
(μηχανήματα, ειδικούς επιστήμονες) και ικανοποιούν την ανάγκη του ανθρώπου για το "άγνωστο" το ανώτερο και πέρα από την λογική..

Ψάχνουμε για μάγους.

Δεν έρχονται και κατά εδώ μεριά να σώσουν την οικονομία μας ή να φτιάξουν καμμιά βιομηχανική μονάδα..:)

founio είπε...

Ταχυδακτυλουργός είναι! Αυτό είναι όλο. Τίποτα παραπάνω. Ίσως και πολύ καλός ηθοποιός....

pølsemannen είπε...

Ο κύριος Γκέλερ έχει φάει το ξεβράκωμα της αρκούδας από τον James Randi, το σάητ του εδώ.

Τώρα για να το πούμε λίγο κυνικά, συμφέρει την όποια εξουσία, (δεν υπάρχει μόνο η πολιτική) να είναι το πόπολο παραπληροφορημένο και αποβλακωμένο.

Γιατί;

Μα γιατί έτσι είναι ευκολότερα χειραγωγήσιμο!

seaconfused είπε...

Γιατί απορείς; Το παλιό δοκιμασμένο "άρτον και θεάματα" ισχύει ακόμα. Και πολύ φοβάμαι ότι θα ισχύει για καιρό.

Ανώνυμος είπε...

Το ίδιο έπαθε pølsemannen και ο Κόπερφηλντ, όταν πρωτάρχιζε στα νιάτα του.

Εγώ πάντως, Δήμο, θεωρώ μεγάλο μάγο τον
Ασκαρ!!!]

Κάνει το άσπρο μαύρο!
Δεν το πιάνεις πουθενά!
Είναι πανταχού παρών!

Zaphod είπε...

O Κοπερφιλντ δεν θυμαμαι ποτε να μιλαγε για "υπερφυσικες δυναμεις" αλλα για τροπους να δημιουργει παραισθησεις.

Νομιζω πως το θεμα το εχεις πιασει σωστα, Δειμο. Το ζήτημα ειναι ποσο προβατα ειμαστε και οχι ποσο τσαρλατανος ειναι ο καθενας....

"Μέχρι σήμερα την αναζητούσε στη θρησκεία, στον παλιό κλασσικό Χριστιανισμό (στα καθ’ ημάς). Μπροστά όμως στις αυστηρές κι επιθετικές κρίσεις στο Χριστιανισμό και τις τόσες μελέτες, οι άλλοτε πιστοί -πιθανότατα νέοι άνθρωποι- αναζητούν τη δύναμη σε άλλους τομείς"



Θεμα παιδειας και παλι παιδειας. Αλλα οταν οι όποιοι "ταγοι" (οχι κατ αναγκη κυβερνητες, ας παρουμε τους τηλεπτικους τετοιους) παραμυθιαζονται με τετοιες ΜΑΛΑΚΙΕΣ τι να σου κανει και η κερα-Μαρία;

Zaphod είπε...

Ολα τα κολπα μπορουν να εξηγηθουν επιστημονικα, αν εχεις αρκετη υπομονη και ορεξη. Θα ηταν ασεβεια να το πιάναμε το όλο κολπο με την μια ακυρώνοντας μηνες και μηνες προετοιμασιας του καθε ταχυδακτυλουργου. Αυτο δεν σημαινει πως ....εχουν υπερφυσικες δυναμεις!

Δειτε μερικα αναλογα κολπα και την εξηγηση τους εδω http://www.scienceofscams.com/

Ασκαρδαμυκτί είπε...

αν είναι μάγκας, ας έρθει να μειώσει το δημόσιο έλλειμμε της Ελλάδας χωρίς να βάλει φόρους!

ο δείμος του πολίτη είπε...

Σπίθα, όμως καταλαβαίνεις δε με απασχολεί το είδος της "μαγείας" τους, αλλά το γιατί τλεικά φτάνουν κάποιοι να σύρονται πίσω από τέτοιους τσαρλατανισμούς.

Founio, ναι, αλλά γιατι η κυρα-Κατίνα και κυρ-Κίτσος παρασύρονται; Γιατι νομίζουν ότι είναι θεϊές δυνάμεις;

pølsemannen, μάλλον συμφωνούμε. Δεν βέβαια θέμα εξουσίας, αλλά μάλλον συστήματος γενικότερα.

Συγχυσμένε, ίσως και να έχεις δίκιο.

Zaphod, εκεί είναι μία άλλη εμπορική διάσταση. Οι "υπερφυσικές" δυνάμεις είναι το θέμα μάρκετινγκ και πώς πλασάρονται τα τεχνάσματα. Η κυρα_Κατίνα όμως μέσα στην αμέθιά της τις νομίζει τέτοιες.

Άσκαρ, τέτοια μαγικά θέλουμε.

ανεστης είπε...

Και απο τη λίγη τηλεόραση που είδες δεν διαπίστωσες οτι το Μέσο απευθύνεται σε ηλίθιους;

ο δείμος του πολίτη είπε...

Το διαπίστωσα, Ανέστη, αν και δε το έλεγα ηλίθιους, αλλά αμαθείς...

demetrat είπε...

o Γιούρης ...
άκουσα σιδερωνοντας μιά συνέντευξη σε κάποια εφημερίδα, περιοδικό θα σε γελάσω.Μα είναι γιά γέλια ωρέ παιδιά ετούτος.Δεν ξέρω αν κάνει κόλπα ζόρικα που κάνουν στις ινδίες, αλλά είναι μπαξές στις μυθομανίες.
Έλεγε κάτι ιστορίες με σί άι έι ,με ισραήλ, με κατασκόπους, τρελλά γέλια σας λέω.
δ

Saq είπε...

Ο κόσμος φίλε μου δεν έχει μάθει, δεν ξέρει να χρησιμοποιεί το μυαλό του και σίγουρα φταίει και το χαμηλό επίπεδο παιδείας. Προχτές καθόμουν στο μπαλκόνι με έναν φίλο μου και είδαμε μια περίεργη λάμψη στον ουρανό, σα να καίγεται μια σφαίρα με κατεύθυνση προς τη γη, η οποία μετά από λίγα δεύτερα έσβησε. "Ούφο" φωνάζει ο φίλος μου και μου το δείχνει. Το βλέπω και γελάω. Κατόπιν καταλαβαίνω ότι το έλεγε σοβαρά. "Τι άλλο να ήταν", μου λέει, "δεν το είδες πως ήταν;". "Ρε φίλε" του λέω "εξάντλησες όλες τις επιστημονικές και λογικές εξηγήσεις και θεωρίες και κατέληξες στο ούφο; δηλαδή είναι δυνατόν πρώτα αυτό να σου έρχεται στο μυαλό και μετά όλα τα άλλα;"

Καταλαβαίνεις, λοιπόν, γιατί ο κόσμος πείθεται από τον Γκέλερ;

ο δείμος του πολίτη είπε...

Δήμητρα, το πρόβλημα ειναι λέει παπαριές που κάποιοι τις παρουσιάζουν ως θέσεις ενός ειδήμονα, ενός ανθρώπου με αληθινά πραγματικές ικανότητες. Θεωρίες σαν τη δική του, σαν την αύρα και τα ΑΤΙΑ έχουν ξεμωράνει πολύ κόσμο. Μιλάω σε καφενεία μαζι τους, σε δρόμους κλπ και δεν πιστεύω στα αυτιά μου όταν λένε ότι έχει "ικανότητες" ανώτερες από τις δικές μας.

Νεύτων, καλώς ήρθες στην παρέα μας. Ακριβώς έτσι είναι. Προχθές εν μέσω καταιγίδας ισχυρής κάποιοι ισχυρίζονταν στο ράδιο ότι είδαν (και μάλιστα με διαφορά 4-5 λεπτών μεταξύ τους) μια κόκκινη λάμψη διάρκειας 5-10'' και τη μετέφρασαν ως μετεωρίτη. Και μάλιστα ήταν και απόλυτοι. Δεν ήταν αστραπή βέβαια (έλεγαν), αλλά κάτι μεγαλύτερο. Βέβαια πρώτα πήραν τηλέφωνο στο ράδιο και όχι στο αστεροσκοπίο... Γρήγορες απαντήσεις σε γρήγφορα ερωτήματα, όπως γρήγορες είναι και οι πληροφορίες που άκριτα δεχόμαστε, όπως γρήγορη είναι η ζωή μας, όπως γρήγορο είναι το φαγητό μας.

BioLogos είπε...

Έχει ενδιαφέρον πώς πριν από χρόνια που η Πάνια έβγαζε στο αλτερ κάτι Γκιόλβες, Πάλμους και το λοιπό τσίρκο, δεν έβλεπαν τον κίνδυνο να γίνουν όλοι αυτοί οι καραγκιόζηδες μέην στρημ ειδικοί επί των γενικών και επαγγελματίες πανελίστες?
Πλεον δεν προλαβαίνουμε να κυνηγάμε τη Λερναία Ύδρα του Χαρδατρέλα και των προκατόχων του.

Όσο για τον Γκέλερ είναι κι αυτός ένα παράδειγμα κάποιου που επένδυσε στην ανθρώπινη "ανάγκη" να πιστεύει στο εξωπραγματικό και του έκατσε.Καταντάει όμως μικρόβιο βλακείας και ηλιθιότητας, όταν ειδικά πολλ/νται οι φορείς του, όπως λέει και ο Ζεηφοντ πιο πάνω...και δε δέχονται και άλλη άποψη οι άτιμοι.

μπε λοιπόν και καληνύχτα

Leigh-Cheri είπε...

Καλά τώρα. Ότι ο εγκέφαλος του συνόλου της κοινωνίας έχει πάθει αγκύλωση το βλέπεις καθημερινά σε χίλια δυο πράγματα. Εκπομπές και άτομα σαν τον Γκέλερ στις μέρες μας θα έπρεπε να προσβάλλουν τη νοημοσύνη όλων μας. Αλλά πού! Είναι πραγματικά άξιο απορίας...
Τέλος πάντων.

ΥΓ: Να χαίρεσαι το μωράκι σου!:-)

ο δείμος του πολίτη είπε...

Βιολόγε, ακριβώς αυτό λέω. Δεν προλαβαίνουμε να κυνηγάμε τα "υπερφυσικά θαύματα" του κάθε Χαρδαβέλλα. Ο Γκέλερ σήμερα σηματοδοτεί αυτή την κατάπτωσή μας, την ανικανότητά μας να κρίνουμε, να σκεφτούμε. Είναι η προσωποπίηση της αναζήτησης ενός υπερφυσικού εκτός επιστήμης που δηλώνει ό,τι θέλει, που συνομωσιολογεί κλπ.

Leigh-Cheri, σ' ευχαριστώ. Μοιάζει σαν να έχουμε όλοι μας πάθει μία άνοια -γεροντική;

gatodiakritikos είπε...

Καλησπέρα! Πιο Ραδιοτηλεοπτικό;;;Υπάρχει κι στην Ελλάδα;;; Γιατί εχει πεσει σε χειμερια ναρκη προφανως εδω κι καιρο. Προσωπικά θεωρω την ελλ. τιβι πολυ φτηνη απο τα πρωινα ως τα μετα- μεσονυκτια προγραμματα της. ΑΠΛΑ ΔΕΝ εχει κατι αξιολογο να πααρουσιασει. Και σε αυτο εχουμε μεριδιο ευθυνης κι εμεις που τη φτασαμε εως εδω. Θυμηθειτε μονο τη Πετρουλα που πριν το καλοκαιρι εκανε καθημερινως το STAR , να χτυπαει κοντα στο εκατομμ μεσα σε 5 μολις λεπτα. Να μιλησω για μεσημεριανα; Για εκπομπες του Γκελερ; Η στιγμη της Αληθειας; Καποιες σειρες βραδινες ανουσιες;; Η να πιασω την ΝΕΤ με τη Γιουροβιζιον;; Αυτον πρεπει να ειναι ο ρολος της ημοσιας τηλεορασης;; Η μηπως το γεγονος οτι (οπως διαβασα σε αποσπασμα του Τv Εθνος), παρουσιαστης παιδικου προγραμματος, διερωταται: Πως να εξηγησεις σε ενα μικρο παιδι οτι δε βλεπει την εκπομπη του εξαιτιας της αλλαγης της εκαστοτε κυβερνησης;; Τελικα, οπως φαινεται μονο ΕΜΕΙΣ ο θεατες αυτης της τηλ, εχουμε τη δυναμη στα χερια μας. ΤΟ ΤΗΛΕΚΟΝΤΡΟΛ στο off.

ShareThis