Αυτοδιοικητικό κίνημα εκδημοκρατισμού

γράφτηκε για το tvxs.gr

Η δημοτική αρχή που σέβεται τις αριστερές ή σοσιαλδημοκρατικές της καταβολές δεν μπορεί να επαναπαύεται στην απλή παροχή υπηρεσιών, στο πλαίσιο ενός μετανεωτερικού γραφειοκρατικού συστήματος. Σε συνθήκες μιας πολυεπίπεδης, που γρήγορα απέκτησε χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής, κρίσης, οι δημοτικές αρχές πλήρως εξαρτώμενες πολιτικά από την Κεντρική Διοίκηση, εξελίχθηκαν σε δημόσιες υπηρεσίες. Η ΚΕΔΕ ξέχασε ότι εκπροσωπούν πολίτες.

Και ας μην παραβλέπουμε ότι η κινηματική λογική είναι ο μόνος ουσιαστικός δρόμος αντίστασης απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επίθεση. Και λέγοντας κινηματική λογική δεν εννοούμε απλά τη διεκδίκηση. Αναφερόμαστε στη διασύνδεση της δημοτικής αρχής με όλους τους τοπικούς φορείς και συλλογικότητες, αιρετές και μη, στην κατεύθυνση από κοινού διαμόρφωσης τοπικών σχεδίων δράσης (κοινωνικής πολιτικής, αθλητισμού, στον πολιτισμό, την παιδεία κλπ). 

Στην ουσία σήμερα βλέπουμε ότι στον αντίποδα της κινηματικής αυτοδιοίκησης στέκεται η διαχειριστική δημοτική αντίληψη. Ακόμα όμως και στην προοδευτική της έκφραση (πχ. ίδρυση δομών πρόνοιας και αλληλεγγύης κλπ) η διαχειριστική λογική αποκρύπτει το νεοφιλελεύθερο προσωπείο του "ορθολογισμού", του "ισοσκελισμένου προϋπολογισμού" (αντί του οραματικού), του πειθαρχημένου Δημάρχου στους αντιλαϊκούς νόμους. Και φυσικά μια Δημοτική Διοίκηση που δε συνεργάζεται εξ αρχής με τον τοπικό πληθυσμό και τις συλλογικότητες, έχει κάθε λόγο να κρύβεται πίσω από νόμους. Το έλλειμμα του κοινωνικού διαλόγου που χαρακτηρίζει το ελληνικό παράδειγμα σε εθνικό επίπεδο εκφράζεται και στο τοπικό.

Αντίθετα, μία κινηματική αρχή έχοντας φυσικό της σύμμαχο τους δημότες, μπορεί να διατρανώσει συλλογική πολιτική σκοπιμότητα και οραματική σε κάθε της απόφαση (την ώρα που η Κεντρική Διοίκηση της αποκόπτει τον πολιτικό ρόλο). Η δημοτική διοίκηση όταν λειτουργεί στη λογική της κινηματικής δημοκρατίας, αποτελεί το όχημα της αμφισβήτησης. Διδάσκει δράση στους πολίτες και τους κάνει συμμάχους της, προσαρμόζεται στις λαϊκές ανάγκες και τις υπεραμύνεται· παράλληλα, κλυδωνίζει τα θεμέλια του γραφειοκρατικού υπερφαλλαγισμού της από την κεντρική διοίκηση.

Σήμερα όμως παρατηρούμε όχι μόνο τον ανδραποδισμό των οργανωτικών εκφράσεων της κινηματικής δημοκρατίας, αλλά ειδικά σε τοπικό επίπεδο την περιθωριοποίησή τους από δημοτικές και περιφερειακές αρχές. Τέτοιες πρωτοβουλίες δε λαμβάνονται υπόψη, επειδή δεν κινούνται προς την κατεύθυνση εξυπηρέτησης των δικομματικών συμφερόντων.

Ενίοτε μάλιστα καταδικάζονται από αιρετά τοπικά όργανα. Από την άλλη, βέβαια, έχουμε τη δημαγωγική εκμετάλλευση των ιδεών τους για την προβολή συγκεκριμένων αιρετών προσώπων.

Για μία πιστή στις αξίες της αριστεράς και του κινήματος Αυτοδιοίκηση ο ρόλος των τοπικών συλλογικοτήτων είναι ουσιαστικός· αυτές μπορούν - ακόμα και έκνομα – να συναποφασίζουν, όσο κι αν αυτό αμφισβητεί τη λειτουργία της αρχής, αφού η τελευταία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εκτελεστικό όργανο της λαϊκής βάσης. Κινηματικά είναι απαραίτητο να αφουγκράζεται κάθε λόγο της τοπικής κοινωνίας και να στηρίζει κάθε πρωτοβουλία της. Κινούμενη και συνεργαζόμενη με τους τοπικούς φορείς και τις πρωτοβουλίες των πολιτών, οφείλει να αφουγκράζεται τις ανάγκες του κινήματος και της κοινωνίας. Σε κάθε βήμα της θα έχει ένα πλούσιο σε ιδέες και γεμάτο ενέργεια για δράση κίνημα πολιτών να την υποστηρίξει, αφού και αυτή υποστηρίζει το δικό του όραμα.

 Άλλωστε, η Αυτοδιοίκηση οφείλει να συνεργάζεται με τις πρωτοβουλίες και τις συσπειρώσεις των πολιτών που δημιουργούνται στα όριά της, να αφουγκράζεται τις ανησυχίες τους και να υιοθετεί νέες ιδέες. Προσφέρεται έτσι μία ιδιαίτερα εύκαμπτη και προσαρμόσιμη στις κατά καιρούς συνθήκες, μια συσπείρωση των φορέων διοίκησης και των πολιτών. Μέσα από τη συνεργασία των διοικήσεων και των τοπικών φορέων όχι μόνο προσφέρεται δυνατότητα ενημέρωσης, αλλά κυρίως προσαρμογής της πολιτικής κατεύθυνσης προς το κοινό - στο μέσο όρο - όραμα και συμφέρον πέρα από πολικές αυθαιρεσίες ή μεταμοντέρνους συντεχνιασμούς.

Οι δε δημοτικές παρατάξεις (διοίκησης ή αντιπολίτευσης), για όποιον τοποθετείται στην αριστερή πλευρά της άσκησης πολιτικής, οφείλουν να γίνουν κυψέλες προβληματισμού χωρίς να φοβούνται τις ιδέες και τις διαφωνίες που ενδέχεται να προκύψουν. Προάγουν την ανανέωση που μπορεί να έρθει μόνο μέσα από ανοιχτές διαδικασίες· διαδικασίες στις οποίες θα είναι προσκεκλημένοι όλοι οι κάτοικοι της περιοχής. Εξάλλου, η παράταξη δεν αποτελεί μια κλειστή διοικητική ομάδα, αλλά ένα ζωντανό οργανισμό που θρέφεται από τη δημιουργική συμμετοχή των πολιτών.

Σε κάθε, βέβαια, περίπτωση η παράταξη - που επιθυμεί μια κινηματική λογική στη λειτουργία της - δεν αποτελεί μία κλειστή ομάδα υποψηφίων ή χειροκροτητών. Αν στόχος της παραμένει ο προβληματισμός και η έκφραση των αναγκών της τοπικής κοινωνίας, είναι υποχρεωμένη να είναι ανοιχτή στους πολίτες και χωρίς θέσφατα να ανανεώνει το δυναμικό και την κριτική της στάση.