Νεοφιλελεύθερο εκπαιδευτικό μοντέλο: συνενώσεις σχολικών μονάδων

Ξεκίνησε προ ημερών η πολυαναμενόμενη δημόσια διαβούλευση για τις Συνενώσεις-Ιδρύσεις Σχολικών Μονάδων, στην οποία περιέργως διακρίνω μια ενοχλητική μετανεωτερική αντίληψη για την οικονομία στην παιδεία. Από τα δισ που θα κατέληγαν σε Υγεία και Παιδεία, φτάσαμε στον εκπαιδευτικό Καλλικράτη. Και αν ο Καλλικράτης είναι προοδευτικός κι αναγκαίος/απαίτηση των αυτοδιοικητικών, δεν ισχύει κάτι τέτοιο για την εκπαίδευση.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι όμως να τονίσουμε ότι το Υπουργείο αυτή τη φορά δεν επέλεξε να ρωτήσει αν επιθυμείται η συνένωση. Θεωρούνται a priori αναγκαίες οι συνενώσεις και άρα απλά αναζητούνται επιπλέον επιχειρήματα.  

Τα σχολεία δεν πρέπει να συγχωνευτούν, επειδή ακριβώς αντικατοπτρίζουν όχι απλά τη χιλιοειπωμένη κοινωνική ανάγκη μάθησης, αλλά και εκείνη της γεωγραφικής κατανομής. Μάλιστα αυτό γίνεται φανερό αν σκεφτούμε τα σχολεία της υπαίθρου που απέχουν μεταξύ τους πολλά χιλιόμετρα.

Βέβαια στο κείμενο της διαβούλευσης (μία αηδία, 2 μόλις σελίδων για τόσο μεγάλο ζήτημα) αναφέρεται ότι τον πρώτο λόγο θα τον έχουν οι Τοπικές Αυτοδιοικήσεις. Ας διατηρήσουμε τις επιφυλάξεις μας. Ποτέ ως τώρα καμία κυβέρνηση -κι ούτε και τούτη όπως αποδεικνύεται- δεν έχει δείξει εμπιστοσύνη στις προτάσεις των αυτοδιοικητικών αρχών, που βιώνουν τα προβλήματα. Ας ακούσουν κάποτε τη φωνή της Τοπικής 

Αυτοδιοίκησης, που συνεχίζει να μένει στην πολιτική εγκατάλειψη. Ας πούμε όμως και τούτο: αν τεθεί το δίλημμα σε αυτοδιοικητικές αρχές, φτωχών περιοχών, να συνενώσουν τα σχολεία αλλιώς θα πρέπει να χτίσουν άλλα (καθώς κρίνονται ακατάλληλα τα υπάρχοντα) ή ξοδεύουν τα πενιχρά κρατικά έσοδα που τους αποδίδονται σε επισκευές, εκείνες τις θα κάνουν; Μπροστά σε τέτοιο εκβιαστικό δίλημμα, δε θα συμφωνήσουν;

Φυσικά υπάρχουν λύσεις (αδιαφορώ για τα κριτήρια που ήδη θέτει το υπουργείο, γιατί στην πράξη δε θα εφαρμοστούν αν επιλεγεί η συνένωση). Λεωφορεία ναυλωμένα, ταξί, γονείς-οδηγοί θα επιστρατευτούν για να καλύψουν αρχικά τα προβλήματα μεταφοράς των μαθητών. Ωστόσο, κατά τη γνώμη του γράφοντος το πρόβλημα είναι αλλού.

Οι συνενώνεις δε θα μειώσουν δαπάνες λειτουργικές. Αντίθετα, θα περιορίσουν την επιθυμία των μαθητών να συνεχίσουν το σχολείο. Ήδη το φαινόμενο παρατηρείται σε δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην ύπαιθρο. Και ιστορικά και κοινωνιολογικά έχει αναφανεί ότι όσο μακρύτερα είναι το σχολείο από το σπίτι του μαθητή, τόσο μειώνεται η επιθυμία του να φοιτά.

Η καθημερινή κούραση, το πρωινό -στρατιωτικού τύπου- εγερτήριο αποθαρρύνουν τη συνέχιση των σπουδών στο λύκειο. Και αυτό επιτευχθεί με τι κόστος, τελικά;  Ήδη οι μαθητές μας μισούν το σχολείο (δέστε και εδώ), ήδη ταλαιπωρούνται και βασανίζονται από τη στειρότητα, τη βαθμοθηρία και τον αγχωτικό ανταγωνισμό που κυριαρχούν στο ελληνικά μεσοεκπαιδευτικά ιδρύματα. Το δημοτικό και το Γυμνάσιο είναι υποχρεωτικά κι ως εκ τούτου όλοι θα πηγαίνουν. Αλλά το λύκειο; Και τούτη την εικόνα ας τη μεταφέρουμε στην ελληνική ύπαιθρο, με τόσες ιδιαιτερότητες να τη διακρίνουν, με γονείς χαμηλού μορφωτικού επιπέδου (που δεν μπορούν να βοηθήσουν, σε ένα χώρο που αδιαφορεί για τη μόρφωση ή που αυτή οδηγεί τελικά στην ανεργία κλπ).

Και δε θα μου φανεί παράξενο, αν αρχίσουμε να βλέπουμε μετακινήσεις μαθητών και μόνιμη εγκατάστασή τους σε αστικά κέντρα ή πρωτεύουσες καλλικράτειων δήμων που έχουν λύκεια κλπ. Κάτι σαν αυτό που γινόταν το ’60 και το ’70. Τελικός στόχος όμως, όπως φαίνεται, είναι να μειωθεί ο αριθμός των μαθητών που θα φτάνουν στο λύκειο (όχι με εξετάσεις, αλλά με κριτήριο ουσιαστικά τη γεωγραφία της κατοικίας των γονέων και το τοπικό κλίμα) και κατά συνέπεια και στο πανεπιστήμιο.

οι πίνακες είναι του Lyamkin Alexander
διαβάστε και το αγανακτισμένο σχετικό post του Θανάση