Αποχαιρετισμός στη θρησκευτική πίστη

αναδημοσίευση από το sfrang

Χριστιανός γεννηθείς και βαπτισθείς ως είθισται σε αυτή την κοινωνία. Μεγαλωμένος όμως σε ένα ένθεο -πλην κριτικό κι αφανάτιστο περιβάλλον- γνώρισα από μικρός την ελευθερία της αναζήτησης, των ερωτήσεων, της περί του θεού σκέψης. Οι γονείς μου βέβαια πίστευαν όπως όλοι οι Έλληνες. Δύο φορές την άνοιξη και μία το καλοκαίρι εθιμοτυπικά πηγαίναμε στην εκκλησία.

Κάπου εκεί μέσα στην εφηβεία άρχισαν και τα πρώτα ερωτήματα, οι πρώτες ισχυρές αναζητήσεις. Βοηθός ενός παπά σε μία παραθεριστική εκκλησία (μάλλον ξωκλήσι ήταν περισσότερο) και διαβάζοντας με τη λίγη κρίση, αλλά τη μεγάλη απορία κι αναζήτηση, έφτασα να διαβάζω ό,τι βρω.

Στα μεσοεφηβικά χρόνια υπήρξε μία ιδεολογική ταύτιση με το Χριστιανισμό. Περισσότερο ως αποτέλεσμα της αγάπης προς τον Καζαντζάκη (και τα Χριστιανικά έργα του, όπως το φτωχούλη του Θεού).  Η Καινή Διαθήκη και η Παλαιά Διαθήκη διαβάζονται για πρώτη φορά εκείνη την εποχή. Μελετώνται αναλυτικά (με τη παιδική κρίση) και για πρώτη φορά βιώνω  την απέχθεια για το αίμα που πλημμυρίζει την Παλαιά Διαθήκη, τη μισαλλοδοξία και το θεϊκό μένος.

Μερικές φορές, όμως, τα προσωπικά βιώματα μάς ειρωνεύονται μέσα από τις ταυτίσεις. Ο Καζαντζάκης έγινε πρότυπο ζωής και σκέψης. Η αγάπη του για γράψιμο, η μανία του να ερωτά συνέχεια και να μη μένει σε μία παγιωμένη αντίληψη, έμελλαν να με συντροφεύουν μέχρι σήμερα. Σύντομα άρχισα να αντιπαλεύω κάθε χριστιανική σκέψη. Έτσι, πριν ακόμα τελειώσω το σχολείο, έφτασα να διατρανώνω την άρνησή μου προς τη θρησκεία. Ουσιαστικά περισσότερο ήταν μία αντιχριστιανική άρνηση. Το αντιθρησκευτικό μου ιδεολόγημα συμπληρώνοντας σε κάθε ευκαιρία. Η διαλεκτική της φύσης έγινε το πρώτο μου φιλοσοφικό εγχειρίδιο αθεΐας. Δίπλα σε αυτό ήρθαν να συμπληρωθούν δεκάδες ακόμα.

Η μετάβασή μου δεν ήταν κάποια ιδιαίτερη ιστορία. Περισσότερο σημαντική ήταν η επιθετική μου τακτική όταν φανέρωνα τις δικές μου αντιθρησκευτικές αντιλήψεις. Το έκανα στο στρατό, αλλά τόσο ο φόβος των στρατιωτικών όσο και η επίκληση κάποιων άρθρων με προστάτευαν. Ακόμα και παραπονούμενος εμφανίστηκα σε μονάδα επειδή κάποιος ήθελε να με υποχρεώσει να πω την προσευχή, αν και δήλωνα ήδη άθεος.

Στον κύκλο μου προσπαθώ να πείσω. Κάνω λόγο για άρνηση, όχι για διαφωνία ή άλλη άποψη. Συχνά βέβαια υποχρεώνομαι κοινωνικά να παρευρίσκομαι σε θρησκευτικές τελετές. Δε θα πω ότι αισθάνομαι έξω από τα νερά μου, αλλά σίγουρα δεν είναι το πιο ευχάριστο για μένα περιβάλλον. Σημειώνω εμφατικά τις θέσεις μου: ορθολογιστής, ντετερμινιστής και αρνητής του οιουδήποτε Είναι.

Η θρησκεία μού πρόσφερε, όμως, δύο ιδιαιτερότητες: να αναζητώ και να σέβομαι. Η ανάγκη μου να με σέβονται για τα δικά μου πιστεύω, με έκαναν να σέβομαι -και να κρίνω βέβαια- τις δοξασίες των άλλων. Αρνούμαι κάθε επιβολή, κάθε πειθαναγκασμό. Μόνος δρόμος μου έγινε η πειθώ και ο διάλογος.

Μου έμαθε να αναζητώ και να ερευνώ. Η μέθοδος προκειμένου να απομαζοποιηθώ, να ξεφύγω από τα στερεότυπα και το εγχώριο θρησκευτικό συναίσθημα μου δίδαξαν τη μελέτη και την αναζήτηση. Η μεγάλη μου αδυναμία είναι η θρησκεία. Η μελέτη όλων των επικριτών, των πατερικών κειμένων, των απόκρυφων, του Ιώσηπου, του Πορφυρίου και του Ιουλιανού (αγαπημένος ο επιθετικός Κέλσος). Έμαθα να ερευνώ πριν ολοκληρώσω μία άποψη. Δεν ήταν λοιπόν καθόλου τυχαία η εσωτερική μου ανάγκη να μελετήσω διεξοδικά τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες και το ιδεολογικοφιλοσοφικό σχήμα του Χριστιανισμού, αλλά και άλλων πολυθεϊστικών ή μονοθεϊστικών θρησκειών.

Το κείμενο αναρτήθηκε στη σελίδα sfrang, 

στο πλαίσιο της καμπάνιας του φίλου Στέλιου Φραγκόπουλου

με τον τίτλο αποχαιρετισμός στη θρησκευτική πίστη.