Όταν η ανεργία οπλίζει

Η είδηση "έπαιξε" δύο μέρες και τελείωσε. Εντάχθηκε στον τομέα της εγκληματικότητας και τελείωσε εκεί. Κάποιες προσπάθειες να προσεγγίσουν το θέμα χάθηκαν επειδή υπήρχε εμφανής ο κίνδυνος της μίμησης, λόγω των αιτίων που την προκάλεσαν.

Βλέπετε, ακούμε και διαβάζουμε συνέχεια για την ανεργία. Το ποσοστό της πραγματικής ανεργίας υπερέβη το 20% (1 εκατ. άτομα) φθάνοντας στα υψηλότερα επίπεδα της πεντηκονταετίας. Στην τριετία 2009-2011 έχουν χαθεί σωρευτικά τουλάχιστον 175.000 θέσεις εργασίας και ο αριθμός των απασχολουμένων έφτασε περίπου στο επίπεδο του 2006. Από την άλλη, για πρώτη φορά μετά το 1991 μειώνεται η μισθωτή απασχόληση.

Πόσοι άραγε είναι εκείνοι που προσπάθησαν να πλησιάσουν την ψυχολογία ενός ανέργου; Πόσοι ένιωσαν ποτέ το αίσθημα που καταλαμβάνει έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να συντηρηθεί;

Το πρόβλημα ενός ανέργου δεν είναι μόνο το οικονομικό. Και δεν είναι μόνο τούτο επειδή αυτό γεννά πλήθος ακόμα ψυχολογικών νόσων ή συνδρόμων. Αίσθημα κατωτερότητας, περιθωριοποίηση, άγχος, βίαιη συμπεριφορά (συνήθως στο σπίτι), κατάθλιψη, αδυναμία διαχείρισης της δημιουργικότητας… Είναι μερικά μόνο προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας άνεργος. Και αυτά τα προβλήματα (που έχουν εντοπιστεί εδώ και χρόνια) έρχονται να προστεθούν σε ένα γενικότερο κλίμα απαισιοδοξίας, τρόμου κι ανασφάλειας. Σήμερα πια ένας άνεργος είναι σχεδόν βέβαιος ότι δεν πρόκειται να βρει δουλειά (ενώ παλαιότερα τα πράγματα ήταν πολύ ευκολότερα όσο κι αν ήταν δύσκολα).

Αυτό που ακόμα δεν έχουν εντοπίσει οι ειδικοί και το συμβάν της Κομοτηνής το έκανε φανερό τοις πάσι είναι ένα νέο συναίσθημα: το μίσος. Μίσος κυριολεκτικό. Μισεί το αφεντικό του, μισεί τον εαυτό του, μισεί τους πολιτικούς ενίοτε και τους συνδικαλιστές που δεν τον προστάτευσαν. Προ μηνών απλά αισθανόταν άσχημα και κλείνονταν στον εαυτό του.

Ο άνεργος ξεπέρασε πια τα θλιβερά ατομικά συναισθήματα και πέρασε το κατώφλι του μίσους. Σήμερα η ανεργία δεν είναι ατομικό πρόβλημα (που κλειδώνουμε στα εσώψυχά μας). Κατάντησε τόσο βαθιά κοινωνικό, ώστε κάθε άνεργος το εξωτερικεύει εύκολα. Και η ατομική οργή γρήγορα γίνεται μίσος συλλογικό.

Το βιώσαμε με πολλές μορφές τα τελευταία ένα-δύο χρόνια. Το είδαμε και στην Κομοτηνή με τη χρήση όπλου. Ο φόβος μου είναι θα οδηγηθούμε σε χειρότερες καταστάσεις. Ο άνεργος πρωταγωνιστής της είδησης ήταν ένας από το εκατομμύριο Ελλήνων, με παιδιά, με χρέη, νοίκι και δεκάδες φόρους που θα τον οδηγούσαν σε άλλη περίπτωση στην αυτοχειρία.

Η Κομοτηνή με τα 99 εργοστάσια έφτασε να λειτουργεί σήμερα 7-10. Χιλιάδες οι άνεργοι. Στην εποχή του μνημονίου, της καταβαράθρωσης κάθε εργατικού νόμου και δικαιώματος, στην εποχή της εξαχρείωσης των μισθών σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, κάποιοι αισθάνονται ότι πια δεν αξίζουν τον τίτλο του Ανθρώπου (σε αντίθεση με πολιτικούς που σχηματίζουν κόμματα στο όνομα του ανθρωπισμού).

Το χέρι του 52χρονου δράστη οπλίστηκε από την απαισιοδοξία, την οργή και το μίσος. Απαιτούσε το δίκιο του, όπως και εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι μισθωτοί και μικροί ή μεσαίοι επιχειρηματίες υπό πτώχευση ή με βέβαιο λουκέτο.

Το μίσος πια της ανεργίας και της ανασφάλειας οπλίζει χέρια. Ουσιαστικά ο ίδιος ο νεοσυντηρητισμός οπλίζει τα χέρια, η βίαιη επιστροφή της οικονομίας και της κοινωνίας δεκαετίες πίσω. Η βία πια δεν είναι μόνο θέμα εγκληματικότητας ή πολιτικής αντίστασης. Αποκτά νέα βήματα, ανέρχεται τη δική της σκάλα.

Και τούτο το αντιλαμβάνονται οι κυβερνώντες. Το φοβόντουσαν από καιρό. Αλλά υποβαθμίζουν το θέμα. Προς το παρόν. Αργότερα, πόσα χέρια θα οπλιστούν;