Δημοτικές λαϊκές και τοπικές συνελεύσεις


Για μία πιστή στις αξίες της αριστεράς και του κινήματος Αυτοδιοίκηση ο ρόλος των τοπικών συνελεύσεων είναι ουσια-στικός μπορούν -ακόμα και έκνομα- να συναποφασίζουν όσο κι αν αυτό αμφισβητεί την αρχή, αφού η τελευταία είναι σε κάθε περίπτωση το εκτελεστικό όργανο της λαϊκής βάσης. Ωστόσο, είναι αναγκαίο η τοπική αρχή να μην ακούει μόνο εκείνες τις φωνές που θέλει για τους δικούς της πολιτικούς σχεδιασμούς. Το έλλειμμα του κοινωνικού διαλόγου που χαρακτηρίζει το ελληνικό παράδειγμα σε εθνικό επίπεδο εκφράζεται και σε τοπικό. Οι προσεγγίσεις έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, χωρίς δομές που να διασφαλίζουν τη συνέχεια των παρεμβάσεων και δε στηρίζονται σε μία παράδοση που συναντάται σε άλλες χώρες. Το φαινόμενο οφείλεται στη δομή της ελληνικής οικονομίας και στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται και εκφράζονται τα κοινωνικά συμφέροντα[1].
Κινηματικά είναι απαραίτητο να αφουγκράζεται κάθε λόγο της τοπικής κοινωνίας και να στηρίζει κάθε πρωτοβουλία της. Η ψηφοθηρική απορρόφηση ορισμένων μόνο θέσεων όχι μόνο αποτελεί μία κίνηση συνειδητή, μία επιλογή που δείχνει το φόβο της προς το κίνημα που γιγαντώνεται, αλλά και την επιθυμία της για τη θανάτωσή του. Έτσι όμως τυφλωμένη από τη μικροπολιτική επιθυμία της για παραμονή στο θώκο της εξουσίας και με νεοφιλελεύθερη αντίληψη για το ρόλο της, τελικά ενισχύει την κανιβαλιστική πολιτική της δημοκρατικής κεντρικής διοίκησης.
Και η κινηματική δημοτική αρχή δε λογοδοτεί σε κλειστές συνελεύσεις· η δημοτική διοίκηση οφείλει να λογοδοτεί στο ίδιο το κίνημα, στους ίδιους τους συλλόγους, στις πρωτοβουλίες των κατοίκων. Στον πυρήνα όχι μόνο του θεωρητικού προβληματισμού αλλά και των πρακτικών εναλλακτικών δυνατοτήτων βρίσκεται η μέριμνα για τη διασφάλιση του θεσμικού πλουραλισμού και της πολλαπλότητας των διοικητικών θεσμών και οργάνων με τρόπο ώστε να μην αμφισβητείται αλλά να διασφαλίζεται η ανάγκη του δημοκρατικού ελέγχου και της λογοδοσίας της λειτουργίας τους στο τοπικό επίπεδο[2]. Οι κλειστές συναντήσεις στέκουν μακριά από την κινηματική δημοκρατία αφού ενισχύουν την απάθεια τόσο των φορέων της όσο και των πολιτών. Το ίδιο το κίνημα είναι εκείνο που κρίνει, που στοχοθετεί, που ορίζει το μέλλον του.
Βέβαια, στη σύγχρονη δημοκρατία, όπως υλοποιείται στις τοπικές κοινωνίες, οι αρχές όχι μόνο απεχθάνονται τις εκφράσεις της κινηματικής δημοκρατίας, αλλά και την αποθαρρύνουν με τις κλειστές συνεδριάσεις της. Ενώ η κρίση θα έπρεπε να απλώνεται σε κάθε γειτονιά με τη θεσμοθέτηση τοπικών συμβουλίων, με τη δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλιών και με τη διεργασία προτάσεων και την υλοποίησή  τους, οι δημοτικές διοικήσεις αρνούνται ακόμα και τη συγκρότηση άτυπων τοπικών συνελεύσεων, έστω και συμβουλευτικών. Και φυσικά η δημοκρατική κεντρική διοίκηση σε μία μεταμοντέρνα πολιτική λογική περιορίζει κάθε δημοτική αρμοδιότητα διατηρώντας μόνο για τον εαυτό της τη δύναμη παρόμοιας θεσμοθέτησης στο όνομα του θεοποιημένου δικαιώματος της νομοθετικής εξουσίας. Και τούτο, βεβαίως, αποσκοπεί στη διαιώνιση του δημοκρατικού ελέγχου της. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση όμως δεν μπορεί να νιώθει δικαιωμένη μπροστά σ’ αυτόν τον κανιβαλισμό. Έχει κάθε λόγο στο όνομα της -αληθινής- δημοκρατίας να διεκδικεί τη νομοθετική δύναμη σύστασης αιρετών τοπικών συμβουλίων με οικονομική αυτοτέλεια σε κάθε γειτονιά. Και τέλος πάντων σε λογική σύγκρουσης με τη νομοθεσία, μπορεί να ιδρύσει τέτοια συμβούλια μόνη της.
Με τις συνελεύσεις ο πολίτης ενημερώνεται και έχει πια καθαρή εικόνα του έργου μιας δημοτικής αρχής. Οι συνελεύσεις όμως τούτες δεν μπορούν να μένουν απλά διαφημιστικά τερτίπια για όσα έγιναν και όσα θα γίνουν. Πρέπει ο πολίτης να καθίσταται κοινωνός των προβλημάτων, να καταλάβει τις δυνατότητες Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των θεσμικών περιορισμών της, ώστε να μπορέσει να εκφράσει ρεαλιστικές ιδέες και να βρεθεί σύμμαχος της αρχής.
Επιπρόσθετα, η τοπική συνέλευση για να έχει ουσιαστικό ρόλο είναι αναγκαίο να συνδιαμορφώνει το πρόγραμμα του δήμου, καθώς τούτο αποτελεί μία σύμβαση προγραμματική που αφορά άμεσα τη ζωή των πολιτών και την καθημερινότητά τους. Το πρόγραμμα δεν μπορεί να είναι ένα άνωθεν γραμμένο κείμενο που απλά ενημερώνει ή δια βοής ψηφίζει ο λαός. Το πρόγραμμα για μία αριστερή δημοτική αρχή πρέπει να είναι αποτέλεσμα επιμελούς διαβούλευσης με τους τοπικούς φορείς και σε επανειλημμένες συνελεύσεις γειτονιάς, ώστε ο πληθυσμός να μπορεί όχι μόνο να εκφράσει την άποψή του, αλλά και αυτή να ληφθεί υπόψη. Μέσα εξάλλου από τις συνελεύσεις αυτές, όχι μόνο ιεραρχούνται οι λαϊκές ανάγκες, αλλά αναδεικνύονται και ζητήματα που συχνά δεν υποπίπτουν καν στην αντίληψη των αρχών.
Σήμερα όμως παρατηρούμε όχι μόνο τον ανδραποδισμό των οργανωτικών εκφράσεων της κινηματικής δημοκρατίας, αλλά ειδικά σε τοπικό επίπεδο την περιθωριοποίησή τους από δημοτικές και νομαρχιακές αρχές. Ο αρχο-κεντρισμός των αιρετών σε συνδυασμό με την υπερβολική εξουσία που προσφέρει το δημοκρατικό δίκαιο όχι μόνο απορρίπτουν τις προτάσεις, αλλά και συχνότατα τις στιγματίζουν ως αιρετικές και αντιδραστικές. Τέτοιες πρωτοβουλίες δε λαμβάνονται υπόψη, επειδή δεν κινούνται προς την κατεύθυνση εξυπηρέτησης δημοκρατικών συμφερόντων ή προς αυτή που επιθυμεί η τοπική αρχή. Ενίοτε μάλιστα καταδικάζονται από αιρετά τοπικά όργανα τα οποία και κινούν δικαστικές διαδικασίες εναντίον τους. Από την άλλη, βέβαια, έχουμε τη δημαγωγική εκμετάλλευση των ιδεών τους για την προβολή συγκεκριμένων αιρετών προσώπων.
Παράλληλα, βλέπουμε ότι οι άτυπες θεσμοθετημένες συνελεύσεις είναι μία ευκαιρία για τοπική δημοκρατία, χωρίς όργανα ελέγχου ή καθοδήγησης, αλλά για την ελευθερία του κινήματος όταν ο λαός τις απαιτεί. Ακόμα όμως και όταν οι λαϊκές αποφάσεις είναι παράνομες (ένας νόμος αντιδημοκρατικός τίθεται σε αμφισβήτηση) πρέπει να κινητοποιείται μία κινηματική δράση ενάντια στον ίδιο το θεσμό και τα όργανά του. Και τούτο διότι σε κάθε περίπτωση η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να ξεφύγει από τη λογική του μηχανισμού χειραγώγησης, της ρουσφετολογίας, του τόπου άνθισης γραφειοκρατικής και πολιτικής διαφθοράς που στρέφει τελικά τον πολίτη στην ατομική διεκδίκηση με πλάγια μέσα και όχι στην οργανωμένη συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων του.
Από την άλλη, μία κινηματική Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να συνεργάζεται με τις πρωτοβουλίες και τις συσπειρώσεις των πολιτών που δημιουργούνται στα όριά τους. Να αφουγκράζεται τις ανησυχίες τους καλλιεργώντας το ίδιο το κινηματικό στοιχείο διεκδίκησης και έχοντάς τους συμμάχους ή κριτές για την υιοθέτηση νέων ιδεών. Παράλληλα, προσφέρει μία ιδιαίτερα εύκαμπτη και προσαρμόσιμη στις κατά καιρούς συνθήκες συσπείρωσης των φορέων διοίκησης και των πολιτών. Μέσα από τη συνεργασία των διοικήσεων και των τοπικών φορέων του κινήματος όχι μόνο προσφέρεται δυνατότητα ενημέρωσης, αλλά κυρίως προσαρμογής της πολιτικής κατεύθυνσης προς το κοινό -στο μέσο όρο του- όραμα και συμφέρον πέρα από πολικές αυθαιρεσίες ή μεταμοντέρνους συντεχνιασμούς. Σε άλλη περίπτωση όχι μόνο δε γίνονται σεβαστές οι όποιες επιθυμίες, αλλά η πολιτική κουλτούρα α­ποκτά αντιαναπτυξιακό προσανατολισμό. Τόσο σε επίπεδο κυ­βερνώντων όσο και κυβερνωμέ­νων, η κουλτούρα που διαμορφώ­νεται -μέσω πελατειακών/λαϊκί­στικων ιδεολογιών, μηχανισμών φορμαλιστικής μετατόπισης, και αμφιλεγόμενων στάσεων απένα­ντι στην κοινότητα- δεν ε­πιτρέπει επαρκή γνώση της υ­πάρχουσας κατάστασης πραγμά­των και εφαρμογή αποτελεσματι­κών πολιτικών[3].

[1] Γ. Κουζής, Α. Μουρίκη κά, ό.π., σελ. 49.
[2] Αντ. Μακρυδημήτρης, ό.π, σελ. 81.
[3] Ν. Μουζέλης, Νεωτερικότητα, ύστερη ανάπτυξη και κοινωνία πολιτών, Κοινωνία των Πολιτών, τ. 1.

11 έκριναν :

ΣΠΙΘΑΣ είπε...

@ ο δείμος του πολίτη, είπε..

"Το έλλειμμα του κοινωνικού διαλόγου που χαρακτηρίζει το ελληνικό παράδειγμα σε εθνικό επίπεδο εκφράζεται και σε τοπικό.

Οι προσεγγίσεις έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, χωρίς δομές που να διασφαλίζουν τη συνέχεια των παρεμβάσεων και δε στηρίζονται σε μία παράδοση που συναντάται σε άλλες χώρες. "
..............................
Σπίθας

Βρίσκω εξαιρετικό το όλο άρθρο (το διάβασα..) Πολύ επίκαιρο και άκρως ουσιαστικό.

Υ.Γ.
Δήμο,καλή επιτυχία στην διοργάνωση
Να καθιερωθούν, να γίνουν θεσμός.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Σπίθα, επιτυχία θα έχουμε, όπως είχαμε και τα προηγούμενα χρόνια. Δυστυχώς, δε βλέπω πάντα όμως να υπάρχει η αληθινή διάθεση για διάλογο και τλεικά μόνο η δική μου παράταξη διαθέτει τέτοια επιθυμία. ίσως ακι σε όλη την πόλη. Αν κάνω λάθος, ας με διορθώσουν οι γνώστες. Θέλει όμως πολυ΄δουλειά για να μάθει κι ο κόσμος να κάνει ανοιχτό, δημόσιο διάλογο και να μην αναζητά μόνο πλάγιες οδούς για το μικροπρόβλημά του.

ΣΠΙΘΑΣ είπε...

Έτσι είναι, αλλά συνέχισε το.
"Κάνουμε ότι πρέπει να κάνουμε και θα γίνει ότι είναι να γίνει":)

Δήμο, εμείς το βιολί μας και όποιου του αρέσει..
Εμείς το τυρί, κουμπάρε :)
Έτσι μάθαμε, έτσι είμαστε, έτσι θα συνεχίζουμε και λίγο-λίγο προς το καλύτερο, πάντα!

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Μετά το "βιολί" του Σπίθα, η ανάρτηση "έκλεισε" ως αριστερή, κινηματική, αυτοδιοικητική!

ο δείμος του πολίτη είπε...

Σπίθα, δεν κατάλαβα το βιολί. Εμείς όντως με το βιολί μας προσπαθούμε να φέρουμε μία άλλη έννοια στην πολιτική επικοινωνία. Μία ουσιαστική επικοινωνία που δε στηρίζεται στη συνάντηση του καφενείου, αλλά στη θεσμική συνάντηση μέσα από συνελεύσεις και μέσα από ειδικά ενημερωτικά έντυπα. Όντως το βιολί μας με μεγάλες προσπάθειες ενημέρωσης του κόσμου σωματικά πολύ κουραστικές, (αφού περιλαμβάνουν εξορμήσεις αιρετών και μετακλητών 5 την εβδομάδα) συν την ενημέρωση με άλλα μέσα (πανό, αφίσες, έντυπα, αυτοκίνητο με μεγάφωνα κλπ). Αν το βιολί μας συμπλέει με δημοκρατικές αρχές και με ουσιαστική επικοινωνία -όχι λαϊκισμό- τότε μάλλον παίζουμε σωστά. Και θα αρέσει, το βλέπουμε ήδη.

Άσκαρ, διαφωνείς ότι είναι κινηματικές ενέργειες και αληθινά δημοκρατικές;

ΣΠΙΘΑΣ είπε...

Δήμο "το βιολί" μας:)
Υπερ αυτών που λες και ενάντια σε όσους δεν θέλουν αυτές τις πρωτοβουλίες.

Αυτό εννοούσα.
Το "βιολί" είναι η συνειδητότητα και η συνεχής προσπάθεια για μια πολιτεία επικοινωνούμενων πολιτών.

ΣΠΙΘΑΣ είπε...

Το θέμα είναι πως θα εντάξουμε σ'αυτήν την λογική και τον Ασκαρ..

Σηκώνω τα χέρια ψηλά!

Καλό Σ/Κ.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Για κοίτα τι μαθαίνει ο άνθρωπος όσο ζει!
Ώστε "βιολί" λέμε τη συνειδητότητα των επικοινωνούμενων πολιτών...

ο δείμος του πολίτη είπε...

Σπίθα, η προσπάθεια έχει σημασία. Δίπλα σε αυτήν θα βρούμε κι άλλους συμμάχους στην προσπάθεια.

Άσκαρ, παρατηρώ κάποια αλλαγήq

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Με εχει συνεπάρει η ορολογία του Σπίθα!
Νομίζω πως τον ερωτεύθηκα...

Suspect είπε...

αυτοδιοικηση;

χο χο χο!

ShareThis