Αλλάζουν κάτι οι εκλογές;

Υπευθυνότης, του Γιάννη Ιωάννου

Αλλιώς, τι αλλαγές να περιμένουμε οι αριστεροί από τις εκλογές; Το ερώτημα του τίτλου προέκυψε από διάλογο σε γνωστό αριστερό στέκι του facebook. Ένας αριστερός που είναι ταγμένος στην ανατροπή του συστήματος, πόσο χαρούμενος μπορεί να είναι από την εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ[1]; Σίγουρα, οι εκλογές δεν οδήγησαν στον τερματισμό της καπιταλιστικής κρίσης ούτε το παγκόσμιο και το ευρωπαϊκό κεφάλαιο αποφάσισαν να παραδώσουν τα κέρδη τους. Και φυσικά δεν έπαψε ούτε η υπεραξία ούτε οι ελίτ έγιναν καλύτερες.

Για κάποιους η συμμετοχή στις εκλογές είναι μία μικρή μάχη για να έχουν θεσμικό ρόλο στον πολιτικό διάλογο, αλλά κανένα ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις. Εξάλλου, διακρίνει κάποιος εύκολα -εκτός αν είναι σαμαρικός- ότι η ελληνική αριστερά πολύ λίγο κατάφερε να αλλάξει τα πράγματα στη χώρα. Και όταν γίνονταν αλλαγές, τούτες έρχονταν ως αποτέλεσμα συνδικαλιστικών πιέσεων (με τη βοήθεια της αριστεράς), αλλά στο πλαίσιο της διαιώνισης του αστικού κράτους.

Οι εκλογές αποτελούν ένα πεδίο πάλης. Φυσικά δε χαρίστηκαν κι ούτε ανατρέπουν έτσι απλά πολιτικές. Αν άλλαζαν έτσι εύκολα πολιτικές, θα ήταν παράνομες. Οι αστοί, εξάλλου, υποχρεώθηκαν να τις παραχωρήσουν στο λαό ως αυταπάτη συμμετοχής στο νεωτερικό κράτος κι ελέγχου της εξουσίας.

Ωστόσο, το γεγονός ότι έχει στηθεί σε όλο το δυτικό κόσμο ένας ολόκληρος μηχανισμός πολιτικής χειραγώγησης των μαζών, από νωρίς, αποδεικνύει ότι οι εκλογές μπορούν να επιφέρουν τρομακτικές αλλαγές στο status quo και να επηρεάσουν ή να επιταχύνουν εξελίξεις που χάραξε το κίνημα. Στο κάτω κάτω οι εκλογές δεν μπορούν να εξετάζονται μακριά από το κίνημα, αλλά σαν μία δική του μάχη.

Οι εκλογές είναι μια μάχη, μία σύγκρουση (εύκολη κι ανέξοδη για τον πολίτη) που ενίοτε μπορεί να αποκτήσει ταξικά χαρακτηριστικά με τη δική της σημειολογία. Φυσικά και δεν ανατρέπει οικονομικές και κοινωνικές δομές. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί ιστορικά πως κάποιες φορές έφεραν στο προσκήνιο άτομα και πολιτικούς φορείς που έπαιξαν σημαντικό ρόλο για τα μεσαία και χαμηλά στρώματα[2].

Ας σημειώσουμε, ότι προσπαθούμε με πολύ προσοχή να αποφύγουμε την προσωποκεντρική λογική γενικών πολιτικών αναλύσεων. Ωστόσο, τα πρόσωπα παίζουν κεντρικό ρόλο στην ιστορία, εφόσον σε εκείνα συμπυκνώνονται οι πολιτικές αρχές που καθορίζουν τους φορείς που εκπροσωπούν.

Οι εκλογές όμως διατηρούν τη δική τους κεντρική σημασία στην πολιτική ιστορία των λαών τόσο για τον αφιονισμό των εθνικών κινημάτων με την εναλλαγή των κομμάτων όσο και με την επιτάχυνση των εξελίξεων.

Στο μεταξύ, όμως -και αυτό είναι το κεντρικό ζητούμενο και των δικών μας ημερών- όταν επικρατούσαν προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις με επαφή με το κίνημα ή ξεπηδούσαν από αυτό, είχαμε μία τρομακτική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, ανάταση της ποιότητας ζωής, βελτίωση των μισθολογικών απολαβών κλπ. Ουσιαστικά, όμως τα κοινωνικά κινήματα ήταν εκείνα που επέφεραν τις αλλαγές μέσα από την εκλογική επικράτηση προοδευτικών πολιτικών που συνδέονταν με αυτά και τους λαούς.

Οι εκλογές τούτες μπορούν να αναδείξουν νέες δυνάμεις, άφθαρτες, μακριά από τις εξαρτήσεις με τις εγχώριες και τις ευρωπαϊκές ελίτ και άμεσα συνδεδεμένες με το κίνημα, αν όχι ελεγχόμενες από αυτό. Σήμερα, έχουμε την ιστορική ευκαιρία να δώσουμε πνοή σε αιτήματα του κινήματος και να αντισταθούμε, παράλληλα, στον πόλεμο που εξαπέλυσαν οι αγορές κατά των λαών. Η επικράτηση στην προηγούμενη μάχη τελικά δεν ολοκληρώθηκε[3]. Ένα νέο πεδίο μάχης εμφανίζεται εμπρός μας ως συνέχεια της προηγούμενης αναμέτρησης.

---

[1] Από την ερώτηση και την απάντηση εξαιρείται το ΚΚΕ που απέρριψε κάθε λογική πρότασης κι έδειξε ότι δεν έχει ούτε τα αντανακλαστικά της εποχής ούτε της αριστεράς που διαθέτουν οι αριστεριστές της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή του μαοϊκού χώρου.

[2] Παρά τις αντιδράσεις που μπορεί να προκύψουν αναφέρουμε παραδειγματικά τις περιπτώσεις του Ρούσβελτ, του Βενιζέλου και του Παπανδρέου -στα καθ’ ημάς. Παρά τις όποιες ενστάσεις, ο ρόλος τους στις πολιτικές εξελίξεις ήταν σημαντικός για τη βελτίωση της ζωή των λαϊκών μαζών.

[3] βλ. το άρθρο μας αγορές vs λαοί: 1-1.