περί αποχωρήσεως του ΔΝΤ

Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται το φαινόμενο πολιτικά στελέχη (ενεργά και μη) από τη χώρα μας και την Ευρωπαϊκή Ένωση να τάσσονται υπέρ της απομάκρυνσης του ΔΝΤ από την τρόικα. Το γεγονός δεν προκαλεί έκπληξη, αλλά μας υποχρεώνει να θέσουμε ορισμένα ζητήματα, ορισμένες σκέψεις. Φυσικά το ΔΝΤ -και από την αριστερή ρητορική- έχει καταστεί ο βασικός στόχος προσωποποιώντας την τρόικα κι εμφανιζόμενος ως αμερικανικός δάκτυλος.

Και τούτο δεν είναι άδικο, αφού το ΔΝΤ έχει μακρά εμπειρία παρεμβάσεων σε χώρες υπό ανάπτυξη που είχαν βάλει στο μάτι τα παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική του, η φτώχεια που ακολούθησε τα μέρη που “επισκέφτηκε” και “μεταρρύθμισε” το κατέστησαν τον βασικό στόχο κάθε κριτικής (σημειώνω ότι ποτέ δεν έγραψα κατά του ΔΝΤ, αλλά εναντίον της πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας όπως τούτη εκφράζεται από την τρόικα και όσους εκφράζει και υπηρετέι και τις ελληνικές κυβερνήσεις).

Σημασία εν πρώτοις έχει να δούμε ποιοι ζητούν την απομάκρυνση του ΔΝΤ. Πρόκειται για βασικούς εκφραστές του νεοφιλελευθερισμού στη χώρα μας (Λοβέρδος, Ραγκούσης και Παπαντωνίου εσχάτως). Και βέβαια, τούτο προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, αφού ο νεοφιλελευθερισμός ταυτίζεται με το ΔΝΤ, αλλά όσοι υπηρέτησαν την πολιτική του (με τον ένα ή άλλο τρόπο) βρίσκονται απέναντί του.

Ερμηνεύοντας αυτή την τάση οφείλουμε να τονίσουμε ότι στην αρχή οι Ευρωπαίοι χρειάζονταν τη μεγάλη εμπειρία του ΔΝΤ σε τέτοια προγράμματα. Την εμπειρία την ήθελε και ο ΓΑΠ και οι βασικοί μας εταίροι. Το πρόβλημα δεν ήταν η εμπειρία, αλλά η παγκοσμιοποίηση της πιθανής ελληνικής χρεοκοπίας ως τμήμα της ευρωζώνης, οπότε το ΔΝΤ (ΗΠΑ και σύμμαχοι) ήθελαν να έχει λόγο ως υπερεθνικός φορέας. Και αν σε μερικά πράγματα το ΔΝΤ εμφανιζόταν ιδιαίτερα σκληρό (εργασιακά και μειώσεις μισθών, περιορισμός δημόσιου τομέα κλπ), στα άλλα ζητήματα μάλλον ήταν απλά συνοδοιπόρος.

Αδυνατούμε (αριστεροί και φιλελεύθεροι) να αντιμετωπίσουμε το Ταμείο ως ένα διεθνή οργανισμό, τον οποίο η ελληνική κι ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ κάλεσε σε βοήθεια. Η ίδια η ΕΕ αναζητούσε διακαώς έναν εταίρο που θα αναλάμβανε όχι μόνο την τεχνογνωσία, την οποία η Κομισιόν, τότε, σχεδόν αγνοούσε, αλλά και το πολιτικό κόστος (ως τεχνοκρατικός υπερεθνικός μηχανισμός).

Η σχέση αυτή άλλαξε στη συνέχεια, γιατί το ΔΝΤ άρχισε να διαφωνεί και επήλθε σημαντική πολιτική διάσταση για τον τρόπο αντιμετώπισης του ελληνικού προβλήματος. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τη σύγκρουση Λαγκάρντ-Σόιμπλε για τον χρονικό ορίζοντα του ελληνικού χρέους ούτε και τη σιωπή της ελληνικής άρχουσας τάξης. Ακόμα και στο Νταβός Λαγκάρντ και Σόρος εξέφρασαν επιθετικά την αντίθεσή τους στην ακολουθούμενη πολιτική και τις γερμανικές εμμονές στο δικό της νεοφιλελεύθερο δόγμα. Αντίθετα, εκείνο το διάστημα τα κυρίαρχα μίντια προπαγάνδιζαν την “ανάπτυξη” που ήταν προ των πυλών (της κολάσεως;).

Όσοι σήμερα εκφράζουν στη χώρα μας στάση εναντίον του ΔΝΤ (πέραν του όποιου λανθάνοντος λαϊκισμού) εκφράζουν ταυτόχρονα μία βαθιά νεοφιλελεύθερη αντίληψη (παρόμοια της Γερμανίας, του Ραζόι και του Μόντι). Η πρόταση για απεμπλοκή από το ΔΝΤ ισοδυναμεί με ακόμα αυστηρότερη πολιτική μονόπλευρης λιτότητας. Άλλωστε, το ΔΝΤ είναι εκείνο που πιέζει για παράταση του χρόνου αποπληρωμής του χρέους και μεταφορά των φόρων σε περισσότερες πλάτες, όταν η ΕΚΤ και η Κομισιόν πιέζουν για αυστηρότερα μέτρα σε μικρότερο χρόνο.

Την ίδια στιγμή το αίτημα σήμερα για απομάκρυνση του ΔΝΤ από αστικά πολιτικά χείλη, δηλώνει έναν ευρωπαϊκό "εθνικιστικό" προσανατολισμό και αποκλειστική στροφή προς το γαλλογερμανικό άξονα εκφράζοντας μία σχετική αντίθεση προς τις ΗΠΑ οι οποίες ακολούθησαν εντελώς διαφορετική οικονομική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης.

Βέβαια, τούτες οι δηλώσεις πατούν στον ελληνικό αντιαμερικανισμό ως δεδομένο και στην προηγούμενη αριστερή ρητορεία που αποκλειστικά στόχευε το ΔΝΤ. Ακόμα και σήμερα πολλοί αριστεροί στοχοποιούν το ΔΝΤ (όχι άδικα αν το δούμε επιμέρους) και ξεχνούν ότι για την ακολουθούμενη πολιτική δεν ευθύνεται μόνο το ΔΝΤ.

Και όλα αυτά έρχονται να ντυθούν με τις δηλώσεις εκπροσώπων και οικονολόγων του ΔΝΤ ότι απέτυχαν στο πρόγραμμά τους γιατί δεν έκαναν σωστούς υπολογισμούς. Παράλληλα, όμως, εξατομικεύεται η ευθύνη και προσωποποιείται στη Λαγκάντ και τον Τόμσεν, αφήνοντας αποπροσανατολιστικά στο απυρόβλητο τις ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων που ούτως ή άλλως ήθελαν μια καλή ευκαιρία για να υιοθετήσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα.

Στόχος δεν είναι το ΔΝΤ, αλλά το σύνολο της πολιτικής όπως εκπορεύεται από τους θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη.

δημοσιεύτηκε και στο ΕΝ.Α.ΣΑ