φορολογική αντίληψη και νεοφιλελευθερισμός

γράφτηκε για τον κλόουν

Τα τελευταία χρόνια η φορολογική επιδρομή των κυβερνήσεων έχουν φέρει τους Έλληνες σε σημείο εξαθλίωσης. Νεοφιλελεύθεροι και αριστεροί αντιδρούν πολιτικά και ο λαός υποφέρει. Ωστόσο, πίσω από την ανίερη συμμαχία των δύο ιδεολογικών πόλων λανθάνουν σοβαρότατες διαφορές.

Ο νεοφιλελευθερισμός διαφωνεί την πάσης φύσεως φορολόγηση κάτω από ένα κοινωνικοδαρβινικό σκεπτικό της ελευθερίας. Με την κανιβαλιστική διάθεση αδιαφορίας για κρατικές δομές πρόνοιας και υποστήριξης του συνόλου της κοινωνίας και με βασικό στόχο την αύξηση των κερδών των ατομικών, καταδικάζει την κοινωνία εν συνόλω σε υποβάθμιση και επιτρέπει να αυξάνουν τα κέρδη τους οι ανώτερες κοινωνικές ομάδες. Και τούτη η αύξηση κερδών στηρίζεται στην οικονομική τους ικανότητα να αντεπεξέλθουν σε προβληματικές καταστάσεις που απαιτούν αξιόλογα ποσά (εκπαίδευση, υγεία, ασφάλιση), αλλά εξαιρετικά μικρά μπροστά στα κέρδη τους από την απουσία μιας προοδευτικής φορολόγησης.

Βέβαια, από την άλλη ο ακραίος φιλελευθερισμός απαιτεί και τη μείωση του κράτους και τις ιδιωτικοποιήσεις. Βέβαια, όχι το σύνολο των κρατικών υπηρεσιών, αλλά μόνο εκείνες που μπορούν να παραγάγουν κέρδος. Η εκπαίδευση για παράδειγμα είναι πολύ ακριβή για να περάσει εξολοκλήρου στα χέρια των ιδιωτών, αλλά η εκπαίδευση σε πλουσιότερες περιοχές μπορεί να αποφέρει κέρδη έμμεσα ή άμεσα. Και τούτο διότι ο νεοφιλελευθερισμός έχει ανάγκη ένα ποσοστό ειδικευμένου προσωπικού προκειμένου να εργαστεί σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις, αλλά θέλει και ένα ποσοστό καταρτισμένων εργαζομένων (χειρωνακτικό δυναμικό ή μορφωμένο σε χαμηλότερες θέσεις).

Έχει όμως αποδειχθεί ότι όπου επικράτησε ο νεοφιλελευθερισμός και η απουσία φορολόγησης παράλληλα με τις ιδιωτικοποιήσεις, ότι αυξήθηκε κατά κόρον η αγοραστική αδυναμία των καταναλωτών, επηρεάζοντας όλη την εθνική οικονομία και την όποια εθνική βιομηχανία και εμπόριο. Επίσης, αποδείχθηκε από την ευρωπαϊκή νεοφιλελεύθερη πολιτική ότι στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών, ο ιδιωτικός τομέας όχι μόνο ήταν άτεγκτος προς τα χαμηλότερα στρώματα, αλλά ουσιαστικά δεν ήταν ανίκανος να διαχειριστεί τα δημόσια αγαθά (νερό, ηλεκτρισμός, υγεία, διαχείριση περιβάλλοντος).

Από την άλλη, η αριστερή θεώρηση τάσσεται σταθερά υπέρ της φορολόγησης. Ο λόγος όμως γίνεται για μία φορολόγηση που εκπορεύεται από την ανάγκη για τη δημιουργία ενός κοινωνικού δικτύου προστασίας των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και της λογικής ανακατανομής μέρους του ιδιωτικού πλούτου με στόχο την κοινωνική συνοχή και προστασία. Η αριστερή αντίληψη θέλει μία προοδευτική φορολογία που να επιβαρύνει ανάλογα με τα εισοδήματα και την περιουσία τους πολίτες, όχι την υπέρμετρη επιβάρυνση που στόχο έχει την κάλυψη κρατικών δαπανών που γεννά η φιλελεύθερη αντίληψη για το κράτος. Γιατί τελικά άλλο οι κρατικές δαπάνες κι άλλο οι δημόσιες επενδύσεις στην κοινωνική συνοχή, τον τον Πολίτη, τον Άνθρωπο, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και το περιβάλλον.

Η νεοφιλελεύθερη λογική της δεκαετίας του '90 και των αρχών της νέας χιλιετίας -που καταγράφεται σε όλη την Ευρώπη- στη χώρα μας διέλυσε τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και επέτρεψε την ασυδοσία, ενώ παράλληλες πολιτικές αποφάσεις αύξαναν δυσανάλογα τα κέρδη των ελίτ σε βάρος του κράτους πρόνοιας και των δημόσιων εσόδων. Οι υπερκοστολογήσεις (μεγάλων και μικρών έργων) στηρίζονταν σε νόμους της Πολιτείας. Η διαφθορά (πολιτών, δημόσιων λειτουργών και πολιτικών) εξαπλώθηκε επειδή η “φιλελεύθερη” Πολιτεία ποτέ δε θέλησε να ελέγξει τον ατομικό πλούτο ώστε να μην τον φορολογήσει.

Η οικονομική πολιτική των προηγούμενων δεκαετιών στόχευε αποκλειστικά στο υπερκέρδος των ελίτ με χαριστικές αναθέσεις και υπερκοστολογήσεις. Την ίδια στιγμή νόμοι έρχονταν να καλύψουν αυτές τις προσπάθειες, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο πολίτης, οι καταγγελίες του όπως και των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ο σταθερός δικομματισμός επέτρεπε την απόλυτη ελευθερία και μία ιδιότυπη ομερτά, εκτός από τις περιπτώσεις που κάθε θέματα έμπαιναν στο δημόσιο διάλογο χάρη σε κάποιους δημοσιογράφους και την ανάγκη των ελίτ για εναλλαγή των δύο κομμάτων στην εξουσία (υποβρύχια, Βατοπέδι κλπ).

Επιλογικά, όποιος βλέπει το νεοφιλελευθερισμό να συμφωνεί με την αριστερή προσέγγιση για τους φόρους, ουσιαστικά δε βλέπει ή αποκρύπτει το γεγονός ότι η σημερινή πολιτική είναι απόρροια των νεοφιλελεύθερων επιλογών του παρελθόντος, πολιτικών που ποτέ δεν αποδέχτηκε η αριστερή θεώρηση συνολικά. Και όταν ορισμένες πολιτικές αποφάσεις διαφημίζονταν ως φιλολαϊκές και φιλεργατικές, έκρυβαν από πίσω τους τεράστια κέρδη για τις ελίτ (πολιτική φαρμάκου, δημόσια οδικά έργα, ναυπηγία και τόσα άλλα).