ο χειμώνας και η διανόηση

γράφτηκε για το tvxs.gr

Μπήκαμε ήδη σε ένα χειμώνα με δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά χωρίς ηλεκτρικό και άλλες εκατοντάδες χιλιάδες με ρεύμα μεν, αλλά δίχως πετρέλαιο που προσπαθούν να ζεσταθούν με σόμπες παλιάς τεχνολογίας καίγοντας ό,τι βρουν, με αυτοσχέδια μαγκάλια και μη συντηρημένα τζάκια και καμινάδες, για να μην παγώσουν. Είναι το άλλο πρόσωπο των νοικοκυριών που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, των ανέργων, των υποχρηματοδούμενων ή απλήρωτων εργαζομένων. Ο χειμώνας που μόλις ξεκίνησε ήδη μετρά θύματα.

Το ζήτημα είναι ολοφάνερα πολιτικό. Τα επιδόματα ψίχουλα δεν καλύπτουν τίποτα, δεδομένου ότι δεκάδες άλλες υποχρεώσεις μένουν απλήρωτες. Είναι πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου για την κοινωνία η αποχώρηση του δήμιου της. Αποτελεί όμως και επιτακτική μας υποχρέωση να διεκδικήσουμε -από μία αριστερή κυβέρνηση- να στηθεί από την αρχή ένα ικανό δίχτυ κοινωνικής και αλληλέγγυας προστασίας που δεν θα αφήνει κανέναν άνθρωπο χωρίς ρεύμα, χωρίς ζέστη, χωρίς τροφή.

Η κοινωνική ευαισθησία της Κυβέρνησης σταματά μπροστά στις αθροίσεις του κόστους επιβίωσης των ανθρώπων και διάσωσης των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων. Εξάλλου, η απάνθρωπη πολιτική δε γνωρίζει συναισθήματα για τον άπορο, τον άστεγο, των πτωχευμένο μεσοαστό που τους βαφτίζει ανίκανους ή τεμπέληδες. Γνωρίζει όμως καλά την υποκρισία και τα δηκτικά σχόλια περί λαϊκισμού σε όποιον αγανακτεί με την αδικία των μέτρων και τη μονόπλευρη λιτότητα.

Και οι έγκριτοι δημοσιογράφοι, φυσικά, αντί να κρίνουν την κυβέρνηση και να την καθοδηγήσουν προς την υιοθέτηση μιας πολιτικής κοινωνικής προστασίας, πουλάνε φτηνό συναισθηματισμό και βρίσκουν μόνιμο αίτιο στην οικονομική αδυναμία. Μία αδυναμία όμως από την οποία επωφελούνται τα πλείστα ολιγομελή στρώματα της ελληνικής κοινωνίας και της ευρωπαϊκής "οικογένειας". Βέβαια, η ελληνική δημοσιογραφική διανόηση ποτέ δεν κατάφερε να δει πέρα από το δάχτυλό της, εκφράζοντας την ιδεολογική ένδεια της εγχώριας οικονομικής και πολιτικής ελίτ. Πιστή ακόλουθος ξένων ρευμάτων και του πιθηκισμού αλλοδαπών μοντέλων και μέτρων, δεν κατάφερε ποτέ να εφεύρει ένα σχέδιο ανάπτυξης με κοινωνική αναφορά. Ποτέ δεν έθεσαν ουσιώδεις προβληματισμούς που να εκτροχιάσουν το δημόσιο διάλογο από τα συνήθη τιτιβάσματα της κομματικής επικοινωνίας.

Την ώρα που συστημικοί διανοούμενοι στη Γαλλία θέτουν ζήτημα εξόδου της υπερδύναμης από την ευρωζώνη, οι Έλληνες πολιτικοί νομίζουν ότι μιλάμε για αριστερούς. Άλλωστε, οι δικοί μας συστημικοί διανοούμενοι δεν είχαν ποτέ στόχο να θέτουν προβληματισμούς για τα συμφέροντα του συστήματος, αλλά μόνο να δώσουν επιχειρήματα στην πολιτική ελίτ για να συγκρουστούν στο κοινοβούλιο στο μικροπολιτικό πεδίο αντιπαράθεσης.

Η καθεστηκυία ελίτ εδώ και δεκαετίες σέρνονταν πίσω από τις αποφάσεις άλλων και δένονταν με τα συμφέροντα των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων, ελπίζοντας στα δικά τους ψίχουλα. Η προβληματική τους πάντα συνδέονταν με το μέγεθος και τον αριθμό των δημόσιων επενδύσεων από τις οποίες αντλούσαν κέρδη ως γνήσια παρασιτική/κρατικοδίαιτη επιχειρηματική ομάδα.  Ομοίως και οι ιδεολογικοί της ταγοί που σέρνονταν πίσω από κόμματα για να εξαργυρώσουν το όποιο αριστερό τους παρελθόν και να απολαύσουν λίγη δημοσιότητα ως σύγχρονη διανόηση. Πάντα όμως μακριά από τον κόσμο, από την πλέμπα που ήθελαν να διδάξουν, απέναντι από τα κινήματα που δεν χειραγωγούνταν.

Η πολιτισμική ένδεια της χώρας φαίνεται πρωτίστως αστικό χώρο. Με ιδέες ελιτισμού και προβολή πλασματικών αναγκών, δέθηκαν στο εκσυγχρονιστικό όραμα του καταναλωτισμού και της belle epoque στο μεταίχμιο της χιλιετίας και σνόμπαραν οποιοδήποτε κοινωνικό κίνημα κι αίτημα ως γραφικό. Και σήμερα δεμένοι στο ίδιο ιδεολογικό άρμα που τους έφερε στην κοινωνική επιφάνεια, στηλιτεύουν το λαϊκισμό όσων αγωνιούν για το μέλλον τους, εκείνων που κραυγάζουν για τη δολοφονική πολιτική της κυβέρνησης και τα θύματά της. Στιγματίζουν όσους παλεύουν για μια καλύτερη ζωή, μακριά από τα συμφέροντα που εκείνοι εξυπηρετούν.

Ίσως τελικά για αυτό να έχουμε ανάγκη από μία διανόηση που θα ξεπηδήσει μέσα από τα κοινωνικά και τοπικά κινήματα. Μία λαϊκή διανόηση που δεν επιθυμεί την απομόνωση και την αίγλη της καθοδήγησης, αλλά την ουσιαστική συμμετοχή και την παραγωγή ιδεών και κρίσεων. Μία διανόηση που να βιώνει τα καθημερινά μικρά και μεγάλα δράματα των πολιτών -ως υποκειμένων- είτε άμεσα (μισθ9ολογικές περικοπές και μείωση αγοραστικής δύναμης) είτε μέσα από κινηματικές δράσεις και την κοινωνική αλληλεγγύη (κοινωνικά παντοπωλεία, ιατρεία, φροντιστήρια, προστασία πελατών της ΔΕΗ κλπ).