θραύσματα μέτρων στην αιθαλομίχλη

γράφτηκε για το tvxs.gr

Μέσα σε ένα καταιγισμό ειδήσεων για θύματα από το κρύο και τις πυρκαγιές, βγήκαν παγανιά προς άγραν ψήφων βουλευτές και κόμματα, που πριν λίγο καιρό κατήγγειλαν το λαϊκισμό όσων τους θύμιζαν τα περσινά δυστυχήματα. Εμπλουτίζουν κι αυτοί με τον τρόπο τους το επικοινωνιακό παιχνίδι της κυβέρνησης με πιέσεις βουλευτών και άλλων τινών ευτράπελων δηλώσεων. Κοινός παρονομαστής όσων προτείνονται είναι τα αποσπασματικά μέτρα και η τιμή του πετρελαίου. Ωστόσο, το κλάσμα συνεχώς κατά το Στουρνάρα παραμένει καταχρηστικό και η εξίσωση πετυχημένο μέτρο.

Εξοργισμένοι οι βουλευτές της ΝΔ βάλλουν κατά του Στουρνάρα, προσπερνώντας τη δική τους συμμετοχή όταν προ μηνών υπερψήφιζαν τα μέτρα στη Βουλή. Σε μία ύστατη προσπάθεια να δείξουν ότι αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να πιάσουν ένα στασίδι στα τηλεοπτικά παράθυρα, πιέζουν τον Υπουργό Οικονομικών, γνωρίζοντας ότι ούτε το μέτρο θα αποδώσει ούτε η ηγεσία του Υπουργείου θα το δεχτεί.

Ας θυμηθούμε ότι η ιδέα εξομοίωσης των τιμών τέθηκε σε μια εποχή που κανείς δεν ήθελε να ελέγξει το πετρέλαιο που εισάγεται και διυλίζεται στη χώρα και όταν ακόμα αντιδρούσαν οι μεγάλες επιχειρήσεις μεταφοράς πετρελαιοειδών για το σύστημα εισροών-εκροών. Βέβαια, τότε  τηλεοπτικοί ειδησεογραφικοί αστέρες μας ενημέρωναν ότι αυτό ήταν για το καλό της κοινωνίας και προπαγάνδιζαν ότι η εξίσωση θα γίνει προς τα κάτω, παρά τις αντίθετες απόψεις που εκφράζονταν από διάφορους φορείς. Τελικά, όπως ξέρουμε, μαζί με το λαθρεμπόριο καταπολεμήθηκε και η θέρμανση, η υγεία, η σωματική μας ακεραιότητα. Σήμερα όμως με νομοθετημένο το σύστημα εισροών εκροών το λαθρεμπόριο ουσιαστικά μπορεί να παταχθεί κι εφόσον οι μεγαλέμποροι ελέγχονται τελωνειακά. Αρκεί βεβαίως να υπάρχει βούληση και προσωπικό για ελέγχους. Και φυσικά δε βλέπουμε καμία τέτοια διάθεση.

Από την άλλη, η ιδέα του ΠΑΣΟΚ για φτηνό ρεύμα ώστε να χρησιμοποιούνται άλλα θερμαντικά σώματα, αποτελεί μία ιδέα που όχι μένει ανεφάρμοστη, αλλά και είναι αστεία. Και τούτο διότι δεν πέρασε και τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που η ΔΕΗ προχώρησε σε τιτάνιες αυξήσεις για τα νοικοκυριά (και μάλιστα εν μέσω κρίσης), πόσο μάλλον να επιστρέψει σε μειώσεις. Μάλιστα, ακόμα και με κοινωνικό τιμολόγιο, η κατανάλωση είναι ακριβότερη από την προ των αυξήσεων εποχή χωρίς αυτό.

Στο ίδιο πνεύμα περίπου βαδίζουν και οι αποφάσεις για την προστασία από την αιθαλομίχλη μέσω της… κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Σε μία διαλυμένη κοινωνία, με χιλιάδες νοικοκυριά -ακόμα κι ενταγμένα στο κοινωνικό τιμολόγιο- να έχουν δυσθεώρητα χρέη προς τη ΔΕΗ (μία μονοπωλιακή εισηγμένη επιχείρηση με μεγάλα κέρδη η οποία λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια), η κυβέρνηση καλεί τα νοικοκυριά να αυξήσουν την κατανάλωση, προσπερνώντας άλλες αιτίες που τους οδηγούν σε αδυναμία αποπληρωμής των οφειλών.

Την ίδια όμως στιγμή, τα νοικοκυριά κινδυνεύουν να βγουν κι εκτός του κοινωνικού τιμολογίου, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης ρεύματος (αφού ξεπερνούν το όριο των κιλοβατώρων ανά τετράμηνο) με άλλες σοβαρότερες συνέπειες. Δεδομένου ότι τα θερμαντικά σώματα καταναλώνουν χιλιάδες βατ, πολλοί θα βρεθούν προ εκπλήξεων, αλλά αυτό λίγο νοιάζει τόσο την κυβέρνηση (που υιοθέτησε τα τελευταία μέτρα) ή το ΠΑΣΟΚ (που ζήτησε φτηνότερο ρεύμα και λογαριάζει το όριο ζήτησης σε ρεύμα).

Κοινός παρονομαστής όμως όλων των μέτρων δεν είναι οι όποιες αντιρρήσεις, αλλά η αποσπασματικότητά τους. Και στην καλύτερη περίπτωση εφαρμογής τους, ο γράφων αδυνατεί να δεχτεί ότι θα αλλάξει κάτι. Κανένα μέτρο από μόνο του δε θα βοηθήσει στο ζήτημα της θέρμανσης (ίσως την τσέπη μας πρόσκαιρα).

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας συνδυασμός παράλληλων μέτρων. Έχουμε ανάγκη από φτηνότερο ηλεκτρικό, από φτηνό πετρέλαιο συν επιδοτήσεις για μέρος της κοινωνίας (άνεργοι, ανάπηροι, συνταξιούχοι και σε εκείνους που δε χρησιμοποιούν πετρέλαιο) συν κοινωνικές παροχές για την προστασία ανέργων και φτωχών... Μόνο έτσι θα γλυτώσουμε από την αιθαλομίχλη, τους θανάτους και την παράνομη υλοτόμηση και καύση ακατάλληλου ξύλου.

Σε καθεστώς παρατεταμένης ύφεσης, πολιτικής αδιαφάνειας, συνεχών μέτρων και υπερφορολόγησης, κανένα μέτρο μόνο του σήμερα δεν είναι αρκετό. Κι όποιος επιμένει σε αποσπασματικά μέτρα απλά παίζει επικοινωνιακά πάνω στον πόνο του λαού. Είναι τόσα τα οικονομικά ανοίγματα του πολίτη ώστε μόνο του τίποτα δε βοηθά (βλ. αναλογικά τη φασαρία για τη μείωση ΦΠΑ στην εστίαση).

Αλλά όλα αυτά απαιτούν συνολικό ανασχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής. Ωστόσο, τούτο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής, αντικρούει τη μονόπλευρη λιτότητα και την απελευθέρωση της αγοράς. Η κοινωνική και η φιλοπεριβαλλοντική πολιτική απαιτεί συνεχείς ελέγχους, επιδόματα κι άλλες μορφές βοήθειας προς τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Αντίκειται στο νεοφιλελεύθερο δόγμα αφού αντιλαμβάνεται το κράτος ως κεντρικό πυλώνα της Οικονομίας και της Κοινωνίας. Ένας ανασχεδιασμός της Οικονομίας στην κατεύθυνση της προστασίας του πολίτη, απαιτεί σχεδιασμό και έρχεται σε σύγκρουση με τις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα που περιμένουν σαν κοράκια τις αποκρατικοποιήσεις των δημόσιων υπηρεσιών.