Σχετικά με το ρόλο της θρησκείας και την τοπική πολιτική

Ι. Κάτι φαίνεται να τρέχει με τους κυβερνώντες του δήμου και του νομού Θεσσαλονίκης. Φαίνεται ότι βάλθηκαν να μας ρημάξουν στους φόρους. Και άντε να πληρώνουμε, θα τα χρησιμοποιήσει η νομαρχία τόσα χρήματα; Και καλά όλα τα άλλα, αλλά να μαλώνουν και δημοσίως; Και σχετικά την αύξηση κατά 25% για τα ακίνητα, τι να πούμε; Λέτε το παράδειγμά τους να το ακολούθησε η κυβέρνηση ή το ανάποδο;

II. Διάβασα το άρθρο του κ. Κοτζιά σχετικά με θέμα «θρησκείες και κοινωνία» και οφείλω να κάνω μερικές παρατηρήσεις καθώς με βρίσκει τελείως αντίθετο. Κατ’ αρχήν διάλογος δεν είναι δυνατόν να γίνει μεταξύ δύο εχθρών όταν δεν υπάρχει a priori δυνατότητα να τα βρουν κάπου στο ανάμεσα. Η θρησκεία αποτελεί εξορισμού δύναμη εξουσιαστική και όχι λατρευτική. Το λατρευτικό στοιχείο περικλειόμενο στο δόγμα και μετά το σωτήριο έτος 313 (διάταγμα των Μεδιολάνων) τα μυστήρια (μυστικιστικές τελετές δηλαδή) δεν αποτελούν τίποτε άλλο από ιδεολογικές αρχές μία συγκεκριμένης εποχής και μιας συγκεκριμένης κοινωνίας. Είναι ξεκάθαρα μια κοινωνική ιδεολογία που βρίσκει απήχηση ευκολότερα επειδή έχει εσχατολογικές αναφορές και δίνει παρηγοριά στις ενδόμυχες φοβίες μας. Μέσα από ένα τέτοιο πρίσμα είναι όπιο, όσο κι αν αυτό δεν αποτελεί πανάκεια, εφόσον υπάρχουν και συνετοί κληρικοί, αλλά το όπιο δεν είναι οι ιερείς, αλλά η ίδια η θρησκεία.

Διάλογος δεν μπορεί να γίν
ει. Τι γίνεται, λοιπόν; Μπορούμε εύκολα και απλά να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της κοινωνικής εκκλησιαστικής προσφοράς της Εκκλησίας συνεχίζοντας ή συμπληρώνοντας το έργο της. Εξάλλου, αυτό αποτελεί υποχρέωση της ευνομούμενης κοσμικής πολιτείας.

Βεβαίως οφείλουμε να τονίσουμε ότι η θρησκεία δεν είναι κάτι εύκολο να πεθάνει όπως συχνά αφελώς διατρανώνουν μερικοί «έξυπνοι» που ακολουθούν επιστημονικές μεθόδους αξιοποίησης της κοσμικής εξουσίας προς όφελός τους. Ουσιαστικά αυτό δεν έχει υποθεί από κανένα κοινωνιολόγο που κατανοεί την κοινωνική και ψυχολογική δύναμη και την –φαινομενικά- αναγκαιότητα της ύπαρξης της θρησκείας.

Ο κ. Κοτζιάς τονίζει ότι η θρησκεία «δεν είναι μόνο η εξουσία και η διαφθορά εντός της εκκλησίας. Είναι και χάρισμα, είναι πίστη, είναι αλληλεγγύη στον άλλο, είναι μια συνιστώσα στα καθημερινά δύσκολα προβλήματα». Μα άλλο να προσφέρει κάτι ο εκκλησιαστικός οργανισμός μερικών ευαίσθητων κληρικών και άλλο πράγμα να υιοθετούμε τη θετική στάση της θρησκείας στον 21ο αιώνα.

Και όταν μιλάμε για θρησκεία τέλος πάντως γιατί είμαστε κολλημένοι στο Χριστιανισμό; Δεν είναι θρησκεία όλες εκείνες οι αιρέσεις και τα παγανιστικά ή πνευματιστικά κινήματα που βρίσκουν προσφορότερο έδαφος στις ΗΠΑ; Γιατί εκείνα δεν είναι ναρκωτικά; Είναι ανασταλτικά στην κριτική σκέψη εφευρήματα των ανθρώπων προκειμένου να βρίσκουν επανάπαυση στην εσχατολογική ελπίδα. Μεταμορφώνουν τα άτομα σε άβουλα όντα που αναζητούν απαντήσεις σε φιλοσοφικά κι επιστημονικά ερωτήματα σε αντεπιστημονικές μεθόδους και μυθολογικές αναφορές, ενώ συχνά τους στρέφουν και κατά των πραγματικών επιστημόνων ή ενάντια στην όποια αντίθετη -ακόμα και λογοτεχνική- αντίληψη. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε όσα έγιναν σε ισλαμικές χώρες για το Μωάμεθ ή σε Χριστιανικές για τα δανέζικα κόμικς και τα διάφορα αντιχριστιανικά βιβλία.

Η θρησκεία μπορεί να εκφράζει πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων, αλλά αυτές μπορούν να ικανοποιηθούν με τόσους τρόπους. Ας βγάζαμε την επίσημη προπαγάνδα από το σχολείο και ας τολμούσαμε να αντιταχθούμε στην κρατική επιχορήγηση προς την Εκκλησία και κάθε Εκκλησία. Οι Γάλλοι επαναστάτες είχαν ανάγκη την κρατικοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας και τη θέση των ιερέων στο δημόσιο οργανισμό. Σήμερα πια πρέπει να κινούνται ανεξάρτητα από το κράτος επιτρέποντας την ελεύθερη σκέψη και όχι να βουλώνουμε τα αυτιά των παιδιών στο σχολείο ενάντια σε επιστημονικές αντιλήψεις (βλ. εξέλιξη των ειδών, που διδάσκεται με όρους στην αλλόθρησκη Κίνα και Ινδία).

ΥΓ1 Για τη θρησκεία είχα και στο παρελθόν με blogpal στο blog ενός άλλου.

ΥΓ2 Οι φωτογραφίες τόσο καιρό είναι από το υπερρεαλιστικό κίνημα. Οι σημερινές είναι του El Greco: "ο πειρασμός του αγίου Αντωνίου" και "το μαρτύριο του αγίου Μαυρικίου"

12 έκριναν :

Shades είπε...

Η θρησκεία είναι καθαρά ένας ανθρώπινος φόβος για το άγνωστο και δημιούργημα κάποιων για να κατευθύνουν τις μάζες..
Περνώντας τα χρόνια οι άνθρωποι φέρανε τη θρησκεία στα μέτρα τους και όσο πιο χαμηλό βοιωτικό επίπεδο έχει ο λαός τόσο πιο εύκολα τον κατευθύνουν μέσω της θρησκείας.
Πολύ ενημερωτικό το άρθρο σου.. ίσως οι γνώσεις μου είναι μικρές για να παρακολουθώ όλους τους συλλογισμούς σου.. προσπαθώ όμως.
Καλό σου βράδυ.

Ανώνυμος είπε...

Αν αναφέρεστε στο Νίκο Κοτζιά, να πω μόνο ότι θα περίμενα βαθύτερη προσέγγιση στο ζήτημα από κάποιον που στα νιάτα του θεωρείτο ο πλέον χαρισματικός θεωρητικός της ΚΝΕ. Τόσο επιδερμικά πέρασε τελικά τη διαλεκτική φιλοσοφία; (προφανώς, αφού με χαρακτηριστική άνεση μεταπήδησε σ΄ έναν απλοϊκό θετικισμό).

Με τους πίνακες μήπως τα μπερδέψατε κάπου; Ο πρώτος πίνακας δεν είναι Greco (φαίνεται να είναι E. Max), ο δε «πειρασμός», αν δεν απατώμαι, δεν είναι του Bosch;

ο δείμος του πολίτη είπε...

@ shades in the dark ίσως να θεωρούσα μερικά αυτονόητα. Οι συλλογισμοί μου συχνά θεωρούν δεδομένα ορισμένα στοιχεία και προχωρώ παραπέρα. Σε κάθε περίπτωση μπορώ ναι ατιολογήσω ό,τι θέλει κάποιος.

@Vrennus Οι πίνακες είναι του Θεοτοκόπουλου. Τους βρήκα σε κάποιο μουσείο-συλλογή. Σχετικά με τον Κοτζιά έχεις απόλυτο δίκιο. Δεν επιτρέπεται τέτοιος ρεβιζινισμός σε μία κατά τα άλλα κοινωνική προσέγγιση ενός τέτοιου ζητήματος. Εκτός κι αν η πολιτική είναι άσχετη από την ιδεολογία και τα δύο αυτά άσχετα από την κοινωνία.

Ανώνυμος είπε...

...όχι ότι εγώ δεν μπέρδεψα τον Max Ernst με τον Ernst Mach, όταν γράφεις για θετικισμό και ζωγραφική...
:-[

Τελικά, ναι, η πρώτη εικόνα είναι ο «Πειρασμός του Aγίου Αντωνίου», αλλά του Max Ernst. Ημιμαθής ων, δεν γνώριζα ότι πίνακας με αυτόν το τίτλο υπάρχει και του Bosch και του Ernst!

ο δείμος του πολίτη είπε...

Μη νομίζεις κι εγώ ημιμαθή είμαι, απλά μου αρέσει ο σουρελισμός και έτσι μάζεψα κάποιους πίνακες και γλυπτά (π.χ. Rodin) σε κάποιο αρχείο.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ είπε...

Για το πρώτο κομμάτι του post να ενημερώσω ότι και ο δήμος Λάρισας κάνει αύξηση στα ανταποδοτικά 8,17%. Αρκετά υψηλό ποσοστό. Αναρωτιέμαι μήπως πρέπει να υπάρξει "αντικειμενοποίηση" των ανταποδοτικών με το σύστημα "pay as you throw";

Για το δεύτερο κομμάτι και το διάλογο που αναπτύσσεται περί θρησκείας.
Ο Κοτζιάς ήταν και παραμένει ένα από τα πιο "φωτισμένα" μυαλά της ελληνικής διανόησης. Θεωρώ ότι κάθε σκεπτόμενος πολίτης και ιδιαίτερα ένας διανοούμενος, μπορεί να ρεβιζιονίζει (αδόκιμη έκφραση) με την έννοια της αναθεώρησης - ανανέωσης.
Αγαπητέ μου Δήμο, η ανάλυσή σου φαίνεται ότι στηρίζεται κατά κύριο λόγο σε μαρξικά εργαλεία. Αυτό σε οδηγεί σε απολυτότητες του στυλ "Η θρησκεία αποτελεί εξορισμού δύναμη εξουσιαστική και όχι λατρευτική". Μα και φυσικά κάθε κοινωνικό ιδεολόγημα μπορεί να γίνει και λατρεία και εξουσία.
Ο Κοτζιάς επηρεασμένος και από την έννοια της ηγεμονίας (όπως την ανέλυσε ο Γκράμσι)προτείνει το διάλογο ανάμεσα σε τμήματα της εκκλησίας (και όχι την Εκκλησία)και σε κριτικούς διανοούμενους, με άμεση πρόκληση-πρόσκληση προς τους διανοούμενους. Σκοπός του είναι να ηγεμονεύσουν εκείνες "οι συνιστώσες που σκέφτονται περισσότερο τον άνθρωπο, το νόημα της ζωής, τις ηθικές επιταγές και το κοινωνικό έργο". Φυσικά και όλοι μας έχουμε διαφορετικές απόψεις και εκφάνσεις γι' αυτόν τον διάλογο (που, πως, πότε). Όμως δεν δικαιούμαστε να αμφισβητήσουμε το "γιατί" του Κοτζιά που αναλύει στην τελευταία του παράγραφο.

Nemertes είπε...

Θα συμφωνήσω μαζί σου, απλά. Εννοείται πως εδώ μιλάμε για εξουσία και όχι για λατρεία. Ο λατρεύων δεν έχει λόγο να κάνει γνωστή την πίστη του. Δεν τον ενδιαφέρει. Αυτός που θέλει όμως να εξουσιάσει σίγουρα χρησιμοποιεί την θρησκεία για ιδίον όφελος. Σκέψου ότι αυτός που θα κάνει την αποσύνδεση θρησκείας-κράτους στην Ελλάδα, είναι πιθανό, έως βέβαιο, να μην ξαναβγει κυβέρνηση στις επόμενες εκλογες. Επίσης να συμφωνήσω ότι εγώ δεν θέλω να κάνω κανένα διάλογο με κανέναν τράγο. Δεν έχουμε κάτι να συζητήσουμε. Θέλω απλά να με αφήσει στην ησυχία μου και να μην μπαίνει συνεχώς στην ζωή μου. Γιατί μπαίνει, είτε το θέλω, είτε όχι. Να τονίσω τέλος, ότι η μόνη θρησκεία που αναγνωρίζω είναι ο Ολυμπιακός. Ελπίζω να έγινα σαφής. ;)

ο δείμος του πολίτη είπε...

Στο Ι, μιχαλάκη, έθεσα το ερώτημα. Τελικά τι γίνεται με την αύξηση των ανταποδοτικών; Λειτουργούν ανταποδοτικά; Η απλά γίνονται αυξήσεις προκειμένου να ενισχυθούν κάποιοι λογαριασμοί;
Στο ΙΙ, διά του λόγου του αληθές δεν έχω στόχο να αποδείξω τη μαρξιστική μου κατάρτιση, την οποία έχω αναθεωρήσει πολλάκις σε διάφορα ζητήματα, αλλά εν πάσει περιπτώσει ο μαρξισμός και ο βεμπερισμός αποτελούν τις βάσεις της κριτικής των κοινωνιών. Τώρα μέσα στην κοινωνική κριτική και παρατήρηση, αν η θρησκεία είναι χάρισμα τι να πω, ρε Αντώνη; Προτιμώ την παλινδρόμηση στην ορθοδοξία (αδόκιμος ο υπαινιγμός). Πώς μία ενέργεια ταυτίζεται με μία ιδεολογία; Ένα πρόσωπο μπορεί να ταυτιστεί ή με ενέργεια ή με ιδεολογία; Μπορούν δύο αφημρημένες έννοιες να ταυτιστούν; Προφανές ιδεολόγημα που προσπαθεί να τραβήξει κόσμο χωρίς να ξέρει πώς.

Για νη μπερδέυουμε και τα ελληνικά μας, εκκλησία με "ε" είναι το κτίριο και κανένας οργανισμός. Με "Ε" είναι η Ιερά Σύνοδος κλπ.

Ολυμπιακός, Νεμέρτη, αν ήμουν θα με έσφαζαν οι Θεσσαλονικείς. Ωστόσο, συμφωνώ μαζί σου. Βέβαια, είναι αστείο να λέει ο Κοτζιάς ότι πρέπει να βοηθήσουμε στην επανάκαμψη του θρησκευτικού αισθήματος. Να εκμεταλλευτούμε τις δομές του και την αλληλοβοηθητική λειτουργία, ναι.

Ανώνυμος είπε...

Συμφωνώ με το blog σχεδόν παντού - η δικιά μου αντίληψη επι του θέματος είναι να αφήσουμε την κάθε θρησκεία στην ησυχία της , αρκεί να κανει και αυτή το ίδιο. Θα διαφωνήσω με το τελευταίο post , νομίζω πλεον οτι πολλοί Θεσσαλονικείς κατάλαβαν οτι για τουλάχιστον καμία δεκαετία οι μέρες του ΠΑΟΚ και του ΑΡΗ (για τον Ηρακλή ούτε λόγος) τελείωσαν και αποφάσισαν να κινιθούν προς άλλες ομάδες :P O ολυμπιακός αποκτάει ραγδαία νεους οπαδούς στη Θεσσαλονίκη να δούμε αν κάποτε θα κατορθώσουμε να υπερισχύουμε. (Sorry που βγήκα λίγο εκτός θέματος αλλά η θρησκεία πλεον έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο που αξίζει περισσότερο να συζητάμε για μια ομάδα παρά για την ίδια την θρησκεία - το λέω αυτό αν και δεν είμαι "φανατικός" οπαδός)

Π είπε...

Δείμο, το κείμενο του Kοτζιά με εξέπληξε (δυσάρεστα) και χτες ξεκίνησα να σου γράψω ένα σχόλιο, αλλά βγήκε πολύ μεγάλο - οπότε για να μην καταχρασθώ το χώρο σου το έκανα ποστ στο Gravity.
Michalakis: νομίζω πως ο δείμος θα συμφωνήσει μαζί μου ότι δεν υπάρχει καμμία αντίληψη που «δεν δικαιούμαστε να αμφισβητήσουμε». Nα τη λάβουμε υπ' όψη, το καταλαβαίνω. Nα μην την αμφισβητήσουμε, γιατί; Aποκλείεται να είναι εσφαλμένη μιά προτεινόμενη «ανάλυση»; Mόνο η (κάθε είδους) θρησκεία επιμένει στο αδιαμφισβήτητο!

αθεόφοβος είπε...

Το πρόβλημα δεν είναι η θρησκεία.Τα πιστεύω του καθενός ειναι στο μυαλό του και η ανάγκη της θρησκείας στους περισσότερους δημιουργείται από το γεγονός ότι δεν μπορούν να αποδεχτούν ότι μετα θάνατον υπάρχει ανυπαρξία.
Το πρόβλημα και εδώ αλλά και παντού είναι το ιερατείο.
Αυτό εκμεταλλεύεται την πίστη των ανθρώπων για να αποκτήσει δύναμη και για να την επεκτείνει.

Ανώνυμος είπε...

το μόνο σχόλιο μου είναι ότι εξηγείτε γιατί δεν είστε θρήσκοι , όπως και εγω ο άθεος. Αλλά στο ερώτημα γιατι επανακάμπτει η θρησκεία, δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική απάντηση.
ευχαριστώ
νκ

ShareThis