7+7 ταινίες; Πολλές δεν είναι, ρε παιδιά;

Άντε πάλι παιχνίδια. Μου ζητήθηκε από τη Μαρίνα λοιπόν να γράψω 7 ταινίες που με εκφράζουν και μου αρέσουν. Τρόμαξα στην αρχή, όχι γιατί το είδα αστείο, αλλά λόγω του αριθμού εκείνων που με συναρπάζουν. Πώς να κρίνω και να επιλέξω μόνο 7; Τελικά έγιναν 14 επειδή προστέθηκε και ο μόνιμος διαφωνών με τα κείμενά μου, ο καπετάνιος.

Η πιο αγαπημένη μου είναι ίσως η Bram Stowker's Dracula του Copolla (γνωστότερη με το όνομα κυρίως του γνωστού κόμη). Γενικά δεν είμαι λάτρης των θρίλερ, αλλά τούτη η ταινία είναι η κορυφαία ταινία αγάπης, ρομαντισμού (ναι, ναι) και όποιος δεν κατάλαβε ότι η εκεί προβαλλόμενη αγάπη είναι εκείνη της θυσίας εαυτού τότε δεν ένιωσε την ταινία. Μοναδική, κορυφαία στιγμή του σκηνοθέτη που έπαιξε με το μοντάζ και την εκπληκτική μουσική.

Εξαίρετη ταινία που με εκφράζει κρίνω και την Bleu του Κισλόφσκι Η μοναξιά, το μπλε χρώμα πάντα ήταν της μοναξιάς, ο ανικανοποίητος έρωτας και μία εκπληκτική μουσική να συντροφεύει το έργο σε κάθε βήμα μας. Η κορυφαία στιγμή του σκηνοθέτη; Όχι βέβαια, ούτε βέβαια σκυλάδικο είναι. Ένα θέμα μοναδικό, μία πλούσια απατημένη χήρα. Αλλά η μοναξιά κυριαρχεί. Επίσης η σύγχρονη γαλλική ζωή μέσα από τα πολλαπλά άσχετα πλάνα με τους ήρωες που προσανατολίζονται σε πρόσωπα βουβά της καθημερινής κοινωνικής ζωής. Στιγμές που η ηρωίδα πίνει καφέ και βλέπει μία γριά να παιδεύεται να σηκώσει ένα μπουκάλι για να κάνει ανακύκλωση (είναι βίωμα όλων των μικρομεσαίων Γάλλων πια), η απάτη των συζύγων. Μοναδική και η επαφή που συνδέονται για 2+2 δευτερόλεπτα οι δύο άλλες ταινίες σε αυτήν και αναλόγως σε όλη την τριλογία.

Άλλη ταινία που με τρελαίνει είναι ο Οθέλος του Όρσον Ουέλς. Ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής (ασπρόμαυρη) παιδεύτηκε πολλά χρόνια να γυρίσει την ταινία αυτή λόγω  οικονομικών προβλημάτων και όχι μόνο. Εκπληκτική ερμηνεία, σκληρή σκηνοθεσία που ζωντανεύει κάθε στιγμή του σαιξπηρικού έργου και την ίδια την εποχή. Γυρίσματα στη Μάλτα και ας είναι υποτίθεται η Κύπρος.

Την τέταρτη θέση καταλαμβάνει ο τρίτος άνθρωπος του Όρσον Ουέλς. Η ταινία ζωντανεύει τη μοιρασμένη σε Άγγλους, Γάλλους και Ρώσους Βιέννη. Ταινία κατασκοπίας και ψυχολογικής έντασης με εξαιρετικές ερμηνείες που συναρπάζει και σκληρούς οπαδούς του είδους. Χρώμα; Μόνο στη φωνή των πρωταγωνιστών και στο φωτεινό λευκό που διαχέεται στα μαύρα και λευκά πλάνα της Βιέννης (έτος παραγωγής στα τέλη του '40).

Την πέμπτη θέση τοποθετώ το δύο ξένοι στην ίδια πόλη με τον εκπληκτικό και μοναδικό -καλύτερο ηθοποιό της Ευρώπης κατά τη γνώμη μου- Ζαν Γκαμπέν και τον νεαρό ακόμα Αλέν Ντελόν. Ο μικρός μόλις αποφυλακίζεται και ο γέρος είναι ο ελεγκτής για την αναστολή του. Αλλά ο κομφορμισμός δεν επιτρέπει στον αποφυλακισθέντα να αλλάξει τη ζωή του, γιατί ένας μπάτσος είναι βέβαιος ότι θα καταλήξει και πάλι σε ληστεία και τον πιέζει, μέχρι να οδηγήσει κατά λάθος σε θάνατο τη γυναίκα του νεαρού και να δολοφονηθεί από εκείνον. Κάπου στη δεκαετία του '50, όταν ακόμα η λαιμητόμος ίσχυε στη Γαλλία.

Την έκτη ο σαιξπηρικός Άμλετ του μοναδικού (αλλά γενικά κακών επιλογών γενικά) Μελ Γκίπσον. Τοπίο εποχής, σκηνικά λιτότατα, σενάριο ακριβείας, ερμηνείας άφταστη. Είδα 7 Άμλετ, αλλά ποτέ τέτοιον. Θυμίζει σε σκηνές πλάνα Καζαμπλάνκας, θυμίζει σκηνοθεσίας underground, θυμίζει θολό μονόχρωμο ή ασπρόμαυρο τοπίο. Μοναδική σκηνή όχι το κρανίο στο χέρι του, αλλά η κρυμμένη σιλουέτα του ηθοποιού στην ομίχλη της λίμνης και ο προγραμματισμός και η ενέργεια της δολοφονίας των παραλίγο εντεταλμένων από το θείο του φονιάδων.

Τέλος, λατρεύω τον ακήρυχτο πόλεμο του Τόμας Μορ για τη χρήση των όπλων και τη νόμιμη κατοχή τους και παράλληλα την επιρροή των ΜΜΕ στη βίαιη συμπεριφορά των Αμερικανών. Ένα έργο πραγματικός ακτιβισμός. Δεν του χάρισε Όσκαρ νομίζω, αλλά φρόντισε αυτό το έργο-ντοκυμαντέρ να το παραλάβει την άλλη χρονιά. Όταν ο ακτιβισμός και η αμερικανο-αριστερή στάση ζωής γίνονται ταινία τότε μπορούμε μόνο να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά και να πούμε μπράβο. Είναι η ταινία που προβάλλω στις τάξεις μου, είναι η ταινία για κάθε παιδί 13-17 ετών. Εύληπτη, προκαλεί αντιδράσεις και μέσα στα βαθιά νοήματα (αν χτυπούσε και τον καπιταλισμό θα ήταν καλύτερα, αλλά μην τα θες όλα ρε Δείμο).

Άλλες αγαπημένες είναι ο Hightlander για το μοντάζ και τη μουσική των Queen. Το όνειρο κάθε ανθρώπου να ζήσει για πάντα καταντά ένας εφιάλτης για εκείνον που το πραγματοποίησε. Ένας εφιάλτης που όμως επιδιώκει να συνεχίσει.

Μου αρέσει πάρα πολύ η 1001 νύχτες του ιδιόμορφου Παζολίνι που μαζί με τα Σόδομα είναι αναγκαίες παρουσίες σε μία θήκη dvd's κάθε σινεφίλ. Η αγάπη και ο έρωτας σε μία εποχή που ο σεξισμός και η ομοφοβία κυριαρχούσε και στην Ιταλία και στο χώρο του κινηματογράφου.

Σε μία τέτοια αναφορά δεν θα μπορούσα όμως να παραβλέψω τους μοντέρνους καιρούς που ίσως έπρεπε να τοποθετηθεί στην πρώτη τριάδα. Ταινία ενός μεγάλου δημιουργού, ενός μοναδικού πολιτικού προσώπου. Κλωτσιά σε αστυνομικό σε ταινία τότε σήμαινε προπαγάνδα για αντίσταση κατά της αρχής. Κατάφερε όμως και τη γλύτωσε ο Σαρλό.

Στο ίδιο πολιτικό πνεύμα είναι οι δρόμοι της Νέας Υόρκης (ίσως κάτι έκανα λάθος στον τίτλο) με Ντάνιελ Ντέι Λιούις και τον Ντι Κάπριο. Εποχής μετανάστευσης, πολιτικές αναφορές και βίαιη καταστολή εξεγέρσεων στην πόλη της... ελευθερίας και της φτώχειας.

Θέλω να προκαλέσω την προσοχή και σε δύο ακόμα ταινίες που στολίζουν τις πολλές πραγματικές μεταμεσονύχτιες κινηματογραφικές μου εμπειρίες. Το π (και όχι για να το παίξω κουλτουριάρης, αφού τα σπυράκια ήδη εμφανίστηκαν για τον μαθηματικό όρο) -μια ταινία φαντασίας και μεταφυσικών ανησυχιών, αλλά έντονης δράσης και καταιγιστικού αγωνιώδους σεναρίου σε άσπρο και μαύρο φόντο παρά το ότι είναι μετά το 1997- και το fight club για τις αναρχικές και αριστερές ιδέες που προβάλλει σε μία χώρα όπου ο Σημίτης ονομάζεται κομμουνιστής.

Πολλές ακόμα ταινίες θα έπρεπε να γράψω. Γράφω και σχολιάζω εκείνες που με σημάδεψαν κάποια στιγμή της ζωής μου και που πρέπει να δείτε Όλες είναι κατάλληλες (πλην του Παζολίνι) και πρέπει να τις δείτε με τα παιδιά σας. Κάποιες καλό είναι να αναλυθούν στα νοήματά τους και να συζητιούνται ενώ παίζονται.