οικονομική κρίση και μικρομεσαίες επιχειρήσεις

συνέχεια από το προηγούμενο

Θα ήταν όμως λάθος να περιορίσουμε τη μαύρη εργασία, μόνο σε μικρές, οικογενειακές, επιχειρήσεις. Συνήθως το φαινόμενο απαντάται σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις -βιοτεχνίες και βιομηχανίες. Συνδεόμενη με τις υπερωρίες είναι φανερό ότι η μαύρη εργασία μειώνει το κόστος παραγωγής του προϊόντος, φτωχαίνει τον εργαζόμενο και το κράτος και άρα τον ίδιο τον καταναλωτή.

Από την άλλη, όταν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, δε βλέπουμε από την Ελληνική Πολιτεία να καταθέτει προτάσεις για την επιβίωσή τους . Επιχειρήσεις που στηρίχτηκαν και ορθοπόδησαν με τα δάνεια, τώρα νιώθουν το βρόγχο της κρίσης. Η Πολιτεία και οι φορείς της οφείλουν να αφουγκραστούν το κίνημα για την έξοδο από την κρίση που τελικά αδυνατίζει μόνο την αγοραστική δύναμη του καταναλωτή. Οφείλουν να ακούσουν τις προτάσεις των μαζικών φορέων των παραγωγικών στρωμάτων. Δε χρειάζονται όμως υπερφίαλα ψευτομέτρα στήριξης επιχειρήσεων, όπως οι επιδοτήσεις, οι οποίες ουσιαστικά δε λειτουργούν επενδυτικά, αλλά οδηγούν τους επαγγελματίες στην επανάπαυση. Τα μέτρα πρέπει όμως να στέκουν και μακριά από τον τοκογλυφικό δανεισμό που υπερφαλαγγίζει τις επιχειρήσεις. Χρειάζονται  μέτρα ενίσχυσης του αγοραστικού κοινού, γιατί, γιατί τελικά ο ουσιαστικός γνώμονας της κατανάλωσης είναι ο ίδιος ο καταναλωτής.

Αυτός αποτελεί και το συνεκτικό δεσμό της. Πρέπει εν τέλει ο ίδιος ο λαός να ορθοποδήσει και μόνος του, χωρίς να υπάρχει ανάγκη λήψης μέτρων για τις επιχειρήσεις, θα βρει το δρόμο υπεράσπισης της αγοράς. Όσο όμως υπάρχει φτώχεια ή φόβος της φτώχειας ο κόσμος θα στρέφεται σε φτηνές -κι ίσως εν γνώσει του φτηνιάρικες- λύσεις. Ο καταναλωτής θα προμηθεύεται προϊόντα φτηνού κόστους παραγωγής[1]. Έτσι, όμως, χωρίς να το αντιλαμβάνεται άμεσα ουσιαστικά απλώνει αγκάθια στη δική του εργασία.

Και ο καταναλωτής είναι εργαζόμενος. Όταν το όριο φτώχειας αγγίζει το 20% του πληθυσμού της χώρας, όταν το 52% και 65% του συνόλου των φτωχών είναι νοικοκυριά, στα οποία «ηγείται» μισθωτός ή συνταξιούχος και όταν περίπου το ένα τρίτο των φτωχών νοικοκυριών περιστρέφεται γύρω από μισθωτό ή αυτοαπασχολούμενο, τότε πώς μπορεί να κινεί την αγορά ο εργαζόμενος-καταναλωτής; Και βέβαια, ορισμένα επιδόματα μπορούν να λειτουργήσουν επενδυτικά. Για παράδειγμα, είναι δυνατόν να επιχορηγούν οι ασφαλιστικές εισφορές για ένα ικανό διάστημα μέχρι την έξοδο από την κρίση (το ΠΑΣΟΚ προτείνει αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 70% του βασικού μισθού και τετραετές πρόγραμμα επαγγελματικής ένταξης των νέων μέχρι 30 ετών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με 100% επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για το πρώτο έτος, 75% για το δεύτερο, 50% για το τρίτο και 25% για το τέταρτο έτος, προβλέπει μεταξύ άλλων η πρόταση νόμου που κατέθεσε χθες στη Βουλή το ΠΑΣΟΚ). Έτσι θα καταπολεμηθεί και η μαύρη εργασία και νέοι άνθρωποι -οι καλύτεροι αγοραστές δηλαδή-θα ωθηθούν στην αγορά.

Η έξοδος από την κρίση όμως είναι πολιτική απόφαση, και όχι η πορεία μίας απρόσωπης θεοποιημένης αγοράς. Η έξοδος δεν αποτελεί εσχατολογική ιδέα, αλλά κινήσεις που απαιτούν σύνδεση με το κίνημα -όσο πεσμένο κι αν είναι τούτο- και γενναίες πολιτικές αποφάσεις. Και όλα αυτά τη στιγμή που η κυβέρνηση χαρίζει 28 δις σε τράπεζες. Και η στήριξη στις τράπεζες δεν είναι από μόνοι της κακή, αρκεί να συνοδεύεται από μέτρα στήριξης της κοινωνίας. Η ενίσχυση των τραπεζών θα έπρεπε να λειτουργεί στη δημιουργία ενεργούς ζήτησης. Τα 28 δις όπως μέχρι τώρα φαίνεται από τις προτάσεις του Υπουργού, μόνο στα λόγια θα επιστραφούν στην κοινωνία[2], εφόσον οι τράπεζες δε θέτουν εχέγγυα για άσκηση κοινωνικής πολιτικής -και πώς θα μπορούσαν άλλωστε;

Θα έπρεπε να γίνει τιτλοποίηση του υπερδανεισμού των τραπεζών. Εξάλλου, οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ενισχύθηκαν μέσω του δανεισμού. Θα μπορούσε, λοιπόν, να γίνει άμεσα σύνδεση των εγγυήσεων των 28 δις προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Θα μπορούσαν να τεθούν όροι χαμηλότοκης ή άτοκης πίστωσης με κρατική εγγύηση. Σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες θα κερδίζουν -τουλάχιστον από τις εγγυήσεις. Έτσι, χωρίς τη λογική των επιχορηγήσεων, αλλά μέσα από την επενδυτική λογική του δανεισμού, θα δημιουργηθεί και ενεργός ζήτηση από τους πολίτες οι οποίοι σε μεγάλο ποσοστό είναι οι ίδιοι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων τούτων. Και μόνο από την ενεργό αυτή ζήτηση θα κερδίσουν οι τράπεζες.

---

[1] Ένα κόστος παραγωγής που μειώνεται εξαιρετικά επειδή σε πολλές χώρες δεν υπάρχουν μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και έλεγχοι της εργασίας.

[2] Είναι αστείο όμως όταν η φιλελεύθερη πολιτική ρίχνει άφθονο χρήμα σε αυτοκινητοβιομηχανίες και τράπεζες, ότι φορείς όπως η Ολυμπιακή Αεροπορία εκποιούνται. Η ατυχία της Ολυμπιακής απλά ήταν να μην αποτελεί τράπεζα.