Διαδρομές της σύγχρονης αριστεράς (αιρετικές σκέψεις)

Είχα γράψει παλαιότερα ένα άρθρο για τις διαδρομές της σύγχρονης αριστεράς. Ωστόσο, ο φόβος μελλοντικών εξελίξεων που θα αναιρούσαν το σκεπτικό μου, με έκανε να το λογοκρίνω. Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις στο ΣΥΝ φέρνουν πάλι στο προσκήνιο τις επιλογές της Αριστεράς στη χώρα μας. Ένα εγχείρημα που στηρίχτηκε στο διάλογο πολιτικών θέσεων, σε κοινές πολιτικές αγωνίες μοιάζει να καταρρέει. Βέβαια, το ερώτημα είναι καταρρέει ή το καταρρέουν; Όταν ένα κόμμα που προάγει τάχα το διάλογο τελικά φτάνει να ποδηγετείται από συγκεκριμένες ομάδες αδιαφορώντας για τις υπόλοιπες ιδέες και όταν τις περιθωριοποιεί επειδή είναι διαφορετικές, σίγουρα δε θα μιλήσουμε για δημοκρατικότητα ή για κατάρρευση απλή. Η διάσπαση -σ' εμένα που κρίνω- από έξω είχε έρθει πρωτύτερα.Ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε ως πολιτική πρόταση τον τηλεπικοινωνιακό διάλογο, τις τηλεοπτικές παρεμβάσεις στην κοινωνία και την "αριστερή" -χωρίς όρια συχνά- υποστήριξη ομάδων πολιτών, χωρίς κριτήρια κατανοητά στο λαό. Το κάνει εδώ και πολλά χρόνια για τον ΟΚΑΝΑ, για τους νέους, για τα stage και το κάνει με τέτοιο τρόπο που τελικά φοβίζει το λαό, τον ωθεί στη συντήρηση ως αντίδραση. Αντί να τον οδηγήσει σε προοδευτικές θέσεις, με την απουσία ουσιαστικών κοινωνικών παρεμβάσεων μένουν μόνο τηλεοπτικές εξαγγελίες που ωστόσο ρυθμίζονται από τα ίδια τα κανάλια. Ένα κόμμα της αριστεράς δεν μπορεί να κάνει παρεμβάσεις μόνο μέσα από τις ηλεκτρονικές συχνότητες. Οφείλει να δηλώνει καθημερινή παρουσία στον κοινωνικό στίβο, είναι υποχρεωμένο -ακόμα κι εν όψει αποτυχιών- να προκαλεί γεγονότα κοινοτικής συνοχής και πολιτικής αντιπαράθεσης
Όταν όμως η αντιπαράθεση γίνεται έξω από τα όρια της κοινής λογικής και μακριά από το λαό, τότε είναι λογικό να περιχαρακώνεται η αριστερή οπτική για τα προβλήματα της χώρας. Όταν η αντιπαράθεση γίνεται υπό την αγωνία να κυνηγηθεί το ΚΚΕ στο συντεχνιακό μαξιμαλισμό και λαϊκισμό του, όταν η αντιπαράθεση γίνεται στο πνεύμα της διαφοροποίησης με την κυβέρνηση λέγοντας "όχι" παντού.

Και σήμερα η ευθύνη της αριστεράς είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Από την μια, το ΚΚΕ μένει προσκολλημένο στη δική του περιχαρακωμένη και αντικοινωνική συνδικαλιστική στάση και ταυτόχρονα επιδεικνύει μια αλαζονική και λαϊκίστικη στάση. Από την άλλη, ο ΣΥΝ διαλύεται υπό την πίεση της κοινωνικής απαίτησης να πάρει ξεκάθαρη θέση για τα πράγματα με προοπτική εξουσίας και ρεαλιστικές προτάσεις και όχι να διαφωνεί μαξιμαλιστικά Και την ίδια στιγμή, η αριστερή πλευρά του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται εγκλωβισμένη ανάμεσα στις πιέσεις της κυβέρνησης για στήριξη των νεοφιλελεύθερων αποφάσεών της, χωρίς δυνατότητα να φωνάξει τις αντιρρήσεις της και χωρίς να μπορεί να πιέσει για αλλαγή στην κυβερνητική πολιτική (κι ίσως αυτή η αριστερή πλευρά του ΠΑΣΟΚ να είναι και η πιο πιεσμένη -και κοινωνικά και ψυχολογικά και πολιτικά). Η δημοκρατική αριστερά σήμερα βρίσκεται μπροστά στο μεγαλύτερο δίλημμά της. Πιέζεται από τις συμπληγάδες του τηλεοπτικού κανιβαλιστικού, αποπροσανατολιστικού κι ανέξοδου λαϊκισμού και τη κοινωνικής απομόνωσης τη στιγμή που πληθαίνουν τα κρούσματα βίας ως ξέσπασμα στις κοινωνικές πιέσεις.
Η πολυφωνία είναι ίδιον της δημοκρατίας.

Ωστόσο, η πολυφωνία είναι κι ένα δημαγωγικό τερτίτι της "δημοκρατίας" για να μην ακούγονται οι διαφορετικές απόψεις. Η αριστερά οφείλει με μεθοδικότητα και σεβασμό να διαφυλάξει την πολυφωνία σε όλα τα κλιμάκια, σε όλους τους φορείς και τους κοινωνικούς πυρήνες της. Γιατί η πολυφωνία έχει νόημα μόνο όταν αφουγκράζεται της ανησυχίες της κοινωνίας και μόνο όταν συμμετέχει η ίδια η κοινωνία. Μόνο ένας πλουραλισμός με μέθοδο -μακριά από την κακοφωνία και την επιβολή- μπορεί σήμερα να βγάλει από το περιθώριο εκείνους που συντηρητικοποιούνται από νεοφιλελεύθερες επιβουλές, εκείνους που φοβούνται το αύριο, τις αλλαγές, τους ξένους, τους διαφορετικούς. Αυτή είναι ίσως και η πλέον αντισυστημική γενναία πράξη της αριστεράς. Να μάθει να ακούει και να σέβεται τη διαφορετική άποψη.

Ο αριστερός διάλογος έχει νόημα μόνο όταν βγάζει συμπεράσματα, όταν οδηγεί σε εξελίξεις αλλαγής. Ένας διάλογος περιχαρακωμένος σε κομματικές γραμμές, κλειδωμένος πίσω από το φόβο και το λαϊκισμό δεν μπορεί ούτε να θεωρηθεί προοδευτικός ούτε καν αριστερός. Ένας διάλογος από τις τηλεοπτικές συχνότητες ή τις ηλεκτρονικές συνιστώστες ενός υπολογιστή μένει ανέξοδος χωρίς να οδηγεί σε αλλαγές.