για τις συχωνεύσεις σχολείων

Διαβάζω αυτές τις μέρες για τις συγχωνεύσεις των σχολείων που προωθεί η κυβέρνηση. Τάχθηκα και παλαιότερα κατά της συγκεκριμένης προσπάθειας με τον τίτλο νεοφιλελεύθερο εκπαιδευτικό μοντέλο: συνενώσεις σχολικών μονάδων. Ωστόσο, η Υπουργός τούτη τη φορά δεν προχώρησε σε μαζικές συγχωνεύσεις σχολείων. Ο φόβος των αντιδράσεων από δημοτικούς άρχοντες, εκπαιδευτικούς και γονείς την υποχρέωσε σε μικρότερο αριθμό συγχωνεύσεων. Σύμφωνα με το σχετικό δελτίο τύπου στις δύο βαθμίδες συγχωνεύτηκαν 1933 σχολεία σε  877. Και μάλλον το θεωρώ σχετική επιτυχία.

Η διαφωνία μου εστιάζεται κυρίως στην αυξανόμενη κούραση με την οποία επιφορτίζουμε ήδη κουρασμένους και μισούντες το σχολείο μαθητές. Θεωρώ και φοβάμαι ότι ακριβώς αυτή η αναδιάρθρωση θα οδηγήσει σε όξυνση την αυξημένη το τελευταίο διάστημα σχολική διαρροή.

Τα επιχειρήματα της κυβέρνησης που επικαλείται μέσο όρο μαθητών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μέσο όρο εκπαιδευτικών μάλλον πρέπει να μας προκαλέσουν γέλιο, παρά επιθυμία για σύγκριση. Και τούτο γιατί μία τάξη 30 ατόμων με επιλεγόμενα μαθήματα, με δυνατότητα πρωτοβουλιών από μαθητές και με αλληλεπιδραστική διδακτική προσέγγιση του μαθήματος, αυτομάτως γίνεται μία κυψέλη συμμετοχής στο μάθημα, μία μαθητοκεντρική μονάδα δράσης. Αλλά αυτά αποτελούν ψιλά γράμματα για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα (με ευθύνη και πολιτική και των εκπαιδευτικών και των γονέων).

Ακόμα μία φορά η ελληνική Πολιτεία δεν κατάλαβε ότι η παιδεία (όπως και ο πολιτισμός) αποτελούν επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Προσπαθούν να κάνουν οικονομία κόβοντας όμως ουσιαστικά τη δυνατότητα σε αδύναμους μαθητές και αγροτόπαιδες να συνεχίσουν τις σπουδές τους.

Από καιρό φαίνεται ότι το σύστημα έχει βάλει στο μάτι τη μόρφωση. Αφού αρχικά το υπερφόρτωσε με φροντιστηριακά μαθήματα (τάσσομαι υπέρ της φοίτησης με βασικές εξετάσεις όσων το επιθυμούν) και επιλεκτικά επιβάρυνε οικονομικά τις οικογένειες, τώρα περιορίζει την πρόσβαση στη μόρφωση από χαμηλά ακόμα επίπεδα. Βλέπετε στην Ελλάδα τα ταξικά κριτήρια των ενδιάμεσων εξετάσεων καταργήθηκαν πολύ νωρίς μπροστά στην ανάγκη της χώρας για επιστημονικό (για την τεχνική ανάπτυξη κυρίως) ή γενικής μόρφωσης προσωπικό (για την κρατική μηχανή κατά βάση).

Στο εξωτερικό υπάρχουν δεκάδες μορφές τέτοιων εξετάσεων ή άλλων κοινωνικών κριτηρίων που διαμορφώνουν την οικογενειακή επιθυμία, που ορίζουν την πνευματική ικανότητα για μόρφωση (sic), που στρέφουν τάχα τις δεξιότητες του μαθητή από το δημοτικό προς τον ένα ή τον άλλο τύπο σχολείου. Εξετάσεις και τεστ δεξιοτήτων που ουσιαστικά καθορίζουν το μορφωτικό μέλλον του παιδιού.

Στην Ιαπωνία αυτά τα τεστ υπάρχουν ήδη από το νηπιαγωγείο, δοκιμάζοντας και αγχώνοντας τους μαθητές από τη βρεφική σχεδόν ηλικία. Σε άλλες χώρες ορίζονται από την επιθυμία, από το γκέτο, από την καταγωγή, τη θρησκεία κλπ με άμεσους κι έμμεσους τρόπους.

Στην Ελλάδα δε χρειάζονται ενδιάμεσες εξετάσεις. Αφού υπάρχει τόση επιθυμία για τα ΑΕΙ, αφήνουμε τα παιδιά με υποβαθμισμένη τεχνική εκπαίδευση (για να έχουμε μπόλικο ανειδίκευτο προσωπικό) και επιτρέπουμε στην ιδιωτική εκπαίδευση να θησαυρίζει υπό το σχήμα των ΙΙΕΚ, των φροντιστηρίων, των ιδιαιτέρων (να βγάζουμε κι εμείς κανένα φράγκο). Και δίπλα στα εξωφρενικά μεγάλα ποσά για την παραπαιδεία και τη συμπλήρωση της ανεπαρκούς δημόσιας παιδείας, φέρνουμε και τα γεωγραφικά εμπόδια ώστε σταδιακά να αποθαρρυνθούν οι μαθητές. Είναι και τούτο ένα άλλο τεστ. Ένα τεστ ψυχικής κόπωσης που θα προστεθεί στο άγχος των εξετάσεων, στη μονοτονία του μαθήματος, στην απουσία πρωτοβουλιών...