Δόθηκε στη δημοσιότητα το κείμενο διαβούλευσης του Υπουργείου Παιδείας για τη Νέα Διοίκηση της σχολικής μονάδας. Όπως φαίνεται το κράτος περιορίζει σημαντικά τον έλεγχο της σχολικής μονάδας. Στο κείμενο της διαβούλευσης στόχος είναι ουσιαστικά η απελευθέρωση των σχολικών μονάδων από το συγκεντρωτισμό που παρουσιάζει σήμερα το σύστημα, όπου όλα τα ζητήματα ελέγχονται απόλυτα από το Υπουργείο. Μάλιστα καταργείται και ο ενδιάμεσος γραφειοκρατικός θεσμός του Γραφείου Εκπαίδευσης.
Πράγματι, οφείλουμε να συμφωνήσουμε, ότι σήμερα το σύστημα ελέγχεται στον απόλυτο βαθμό από το Κράτος. Καμία ουσιαστική πρωτοβουλία δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε επίπεδο περιοχής ή σχολικής μονάδας. Η γραφειοκρατία ελέγχει μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής πράξης. Έτσι, ο νέος σχεδιασμός φιλοδοξεί να οργανώσει ένα νέο τρόπο διοίκησης πιο κοντά στην τοπική περιφερειακή ενότητα και τη σχολική μονάδα. Προωθείται το όραμα της αυτόνομης στο σχεδιασμό και τη δράση της σχολικής μονάδας που στηρίζεται στο επαγγελματικό ήθος και τις ικανότητες των εκπαιδευτικών την, στην προσπάθεια των μαθητών και της ενεργό συμμετοχή των γονέων και της τοπικής κοινωνίας…
Φαινομενικά, βέβαια, το νέο μοντέλο θα φέρει την παραγόμενη παιδεία πιο κοντά στις ανάγκες της κάθε μονάδας, πιο κοντά στις ανάγκες του -υπό την πίεση κι ελλιπούς- προϋπολογισμού και υπό την αποκλειστική ευθύνη του διευθυντή.
Όπως όμως φαίνεται στην ουσία ο διευθυντής του σχολείου καθίσταται σχεδόν απόλυτος άρχων, κεντρικό πρόσωπο σε όλες τις εκδηλώσεις, γραφειοκρατικές κλπ δράσεις. Και ίσως αυτό να μην ήταν κακό αν είχε κάποιο δικαίωμα κρίσης ο σύλλογος διδασκόντων ή έστω δικαίωμα αρνησικυρίας σε δικές του επιλογές. Στην ουσία ως απόλυτος ηγέτης αποφασίζει για όλα σχεδόν, ενώ ο σύλλογος διδασκόντων ή μετατρέπεται σε χειροκροτητή ή προτείνει. Κι αν μια απόφαση του διευθυντή είναι λάθος;
Όπως όμως φαίνεται στην ουσία ο διευθυντής του σχολείου καθίσταται σχεδόν απόλυτος άρχων, κεντρικό πρόσωπο σε όλες τις εκδηλώσεις, γραφειοκρατικές κλπ δράσεις. Και ίσως αυτό να μην ήταν κακό αν είχε κάποιο δικαίωμα κρίσης ο σύλλογος διδασκόντων ή έστω δικαίωμα αρνησικυρίας σε δικές του επιλογές. Στην ουσία ως απόλυτος ηγέτης αποφασίζει για όλα σχεδόν, ενώ ο σύλλογος διδασκόντων ή μετατρέπεται σε χειροκροτητή ή προτείνει. Κι αν μια απόφαση του διευθυντή είναι λάθος;
Και αν συνεχίσει κανείς αναλυτικότερα τη μελέτη του νέου σχήματος, θα αντιληφθεί πολύ γρήγορα πόσο αντιδημοκρατικό γίνεται, αφού ο ρόλος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων περιορίζεται σε μία μόνο επιτροπή (αυτή της σχολικής μονάδας) έχοντας a priori τη μειοψηφία έναντι του διευθυντή και ενός εκπροσώπου του συλλόγου διδασκόντων. Προφανώς του Υπουργείο θεωρεί ότι είναι κακό να μετέχουν δύο γονείς (μην πω τρεις) ώστε να κυριαρχεί η λογική, η γονεϊκή επιθυμία και ο διάλογος αντί της de facto πλειοψηφίας.
Παράλληλα, σε δημοτικό επίπεδο προτείνεται η ενότητα σχολικών μονάδων, χωρίς την παρουσία της δημοτικής αρχής (sic). Μόνο η γονεϊκή μειοψηφία και κάποιοι εκπαιδευτικοί και διευθυντές. Αυτό μάλλον εντάσσεται στη δημοκρατική λειτουργία αποκλεισμού των πραγματικών αιρετών έναντι των διορισμένων διευθυντών.
Είναι όμως τραγελαφικό η κυβέρνηση που έφερε τον Καλλικράτη και επιθυμεί την αύξηση των αρμοδιοτήτων των Δήμων, να μη δίνει ούτε σε ένα μέλος του ΔΣ αρμοδιότητα παρέμβασης. Ακόμα μία φορά, φαίνεται ότι η Πολιτεία φοβάται την Τοπική Αυτοδιοίκηση, της κόβει τα "πόδια" πριν αυτή αναλάβει. Για την κυβέρνηση είναι πια φανερό ότι οι δήμοι πρέπει μόνο να φροντίζουν για κτίρια σχολικά, αλλά να μην έχουν κανένα λόγο -πόσο μάλλον αρμοδιότητα- στα εκπαιδευτικά θέματα.
Θετικό είναι ότι περιορίζονται τα γραφεία και όλες εκείνες οι παλαιότερες γραφειοκρατικές και κοστοβόρες υποενότητες της διοίκησης. Θετική είναι η τόσες φορές καταγραφή των παραγώγων του επιθέτου παιδαγωγικός. Η καταγραφή όμως δεν αρκεί. Χρειάζονται χρήματα, προσωπικό πλούσιο σε γνώσεις και επιθυμία να παράγει έργο κλπ. Θα ήθελα να τον τρόπο επιλογής τους.
Ωστόσο, σχεδόν πουθενά δεν αντικατοπτρίζεται ο μαθητής. Μόνο στη δευτεροβάθμια βλέπουμε να γίνεται μία μικρή αναφορά. Ωστόσο, σε κανένα σημείο δε βλέπουμε να εκφράζεται έστω έμμεσα, να μελετάται ή να μεταφέρεται με κάποια διαδικασία η μαθητική επιθυμία, ανάγκη ή πρόταση. Συνολικά το σχέδιο κινείται σε συντηρητική κατεύθυνση, μετακυλίει το πρόβλημα λειτουργίας στην ίδια τη Σχολική Μονάδα κοινότητα, της οποίας ηγείται ένας Παντοδύναμος και Ανεξέλεγκτος ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ- ΜΑΝΑΤΖΕΡ κι όχι ο Σύλλογος Διδασκόντων!
Το νέο σχολείο μοιάζει να είναι τοπικά προσαρμοσμένο -έστω υπό την απόλυτη εξουσία του διευθυντή-, αλλά θα είναι και τόσο διαφορετικό από τόπο σε τόπο. Κάτι που σταδιακά θα ανοίξει το δρόμο για την έξοδο του σχολείου στις ανάγκες της αγοράς (όχι απαραίτητα κακό) και στην αξιολόγηση της σχολικής μονάδας (όχι απαραίτητα κακό) -ήδη πέρασε ο σχετικός νόμος και τώρα συμπληρώνεται.
16 έκριναν :
Θυμάμαι τα πράγματα απ' το 1979 που ήταν υπουργός Παιδείας ο συμπατριώτης μου και μακαρίτης Χρυσόστομος Καραπιπέρης.
Το τι μπαρούφες και μαλακο-μεταρρυθμίσεις έχουμε φάει στη μάπα από τότε δεν περιγράφεται!
Γι' αυτό είμαι αρνητικά προκατειλημένος απέναντι σε κάθε "αλλαγή" που ακούω....
Από τις πολύ επαγγελματικά γραμμένες καλές σου αναρτήσεις, αν και προσπαθώντας να δημοσιογραφήσεις και να δεις και τις δύο απόψεις, και την τρίτη, κάπου χάνει ο αναγνώστης (εγώ τουλάχιστον) τον μπούσουλα του αν συμφωνείς ή διαφωνείς, και αν κάνεις κριτική ή γράφεις για να έχει κάτι ο καθένας (όπως είπα, επαγγελματικό). Αν συνεχίσει, όπως πάντα, η εκπαίδευση στην Ελλάδα να δίνει χαρτιά και βαθμούς που να γίνονται δεκτά από εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού, για όταν παίρνουν το δισάκι τους τα παιδιά να πάνε έξω να μάθουν κάτι... τότε εντάξει: ας γίνει κάποια αλλαγή για λίγους μήνες μέχρι την επόμενη. (σοβαρολογούσα πάντως ότι είναι καλό το κείμενο)
Δε σε κατάλαβα, Δημήτρη. Ούτε ήθελα να δημοσιογραφήσω ούτε και να γράψω βέβαια δοκίμιο. Καταθέτω κάποιες πρώτες σκέψεις (σε συνδυασμό με σκέψεις για το "Νέο Λύκειο" που ακολουθούν). Ούτε καν είχα σκοπό να παρουσιάσω δύο ή τρεις απόψεις. Αντίθετα, διαφωνώ (σχεδόν καθέτως). Απλά σε κανένα νομοσχέδιο δεν είναι όλα κακά. Πάντα υπάρχει και κάτι θετικό.
Ασκαρ, σε καταλαβαίνω απολύτως.
Προφανώς δεν είμαι σύμφωνος για την ενός ανδρός ή γυναικός αρχή αλλά και από την άλλη με την ελληνική νοοτροπία δεν έχει αποδείξει δυστυχώς και η συλλογική διοίκηση μεγάλες επιτυχίες.
Το φαντάστηκα ότι δεν ήσουνα υπέρ, αλλά αυτό το "Αν εξαιρέσουμε τις πολλές μας αντιρρήσεις πρέπει να πω ότι το νέο μοντέλο θα έρθει πιο κοντά στις ανάγκες" με μπέρδεψε λίγο! Με ξέρεις εμένα δεν αφήνω αμφιβολίες :-)
Με όλα αυτά τα "πολιτικά σωστά" γκρι έχουμε ξεχάσει το μαύρο και το άσπρο :-)))
Δημήτρη, έχεις δίκιο. Τώρα που το είδα, έχει απόλυτο δίκιο. Το άλλαξα λιγάκι.
Αθεόφοβε, σε καταλαβαίνω. Γενικός οι σύλλογοι των εκπαιδευτικών κινούνταν περισσότερο αντιπαιδαγωγικά παρά παιδαγωγικά. Πώς όμως θα οργανωθούν σωστές μονάδες χωρίς την ισχυρή συμμετοχή των Γονέων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Αυτό θα καταλήξει σε φασισμό.
Παραθέτω τις απαντήσεις που έγραψα στη σχετική διαβούλευση:
Ποιους βασικούς στόχους θα πρέπει να επιδιώκει η αναδιάρθρωση του συστήματος οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης;
Είναι αναγκαίο να υπάρχουν θεσμοί που να καλύπτουν τη δημοκρατική λειτουργία του σχολείου. Η προτεινόμενο ΕΝΟΣ ΑΝΔΡΟΣ ΑΡΧΗ (περί τούτου πρόκειται για το διευθυντή) ουσιαστικά δεν επιτρέπει δημοκρατικές λειτουργίες και άρα σύμφωνες με τη σύγχρονη Παιδαγωγική. Θα πρέπει όμως κάποιος να εκφράζει εμπεριστατωμένα και τις θέσεις των μαθητών (όχι σε επίπεδο 15μελούς, αλλά συνολικά και έγκριτα επιστημονικά). Προτείνεται ένας Ψυχολόγος ώστε να μεταφέρει τις αντιλήψεις των μαθητών σε όλες τις βαθμίδες.
Ποια είναι η άποψή σας για την προτεινόμενη διοικητική αναδιάρθρωση και τον περιορισμό των επιπέδων διοίκησης;
Η προτεινόμενη Περιφερειακή Διοίκηση και Διάρθρωση με βρίσκει σύμφωνο. Διαφωνώ όμως σε τοπικό επίπεδο. Οι σχολικές μονάδες μιας δημοτικής ενότητας ή ενός δήμου πρέπει να συνδέονται με τη δημοτική αρχή. O δήμος πρέπει να έχει σημαντικές αρμοδιότητες τόσο στη λειτουργία των σχολείων όσο και σε παιδαγωγικές παρεμβάσεις.
Ποια είναι η άποψή σας για την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των διευθυντών των σχολικών μονάδων;
Διαφωνώ εντελώς με το σκεπτικό της πρότασης. Καλό μεν φαντάζει και λειτουργικό, αλλά οι αρμοδιότητες ουσιαστικά καθιστούν το διευθυντή απόλυτα άρχοντα.
Προτείνεται -στο ίδιο πνεύμα- η βελτίωση της απόλυτης αρχής του με την προσθήκη του δικαιώματος veto του συλλόγου διδασκόντων (με ενισχυμένη πλειοψηφία 2/3) σε αποφάσεις του διευθυντή και ενός Ψυχολόγου που θα αποδείξει την ορθότητα της θέσης του για το καλό των μαθητών (η πρόταση προϋποθέτει ύπαρξη ψυχολόγου σε κάθε μονάδα ή έστω ενότητες σχολικών μονάδων). Αναλόγως και ο Δήμος πρέπει να έχει λόγο.
Εναλλακτικές προτάσεις για την αναδιάρθρωση της διοίκησης της εκπαίδευσης.
Για την ομαλή και δημοκρατική λειτουργία των μονάδων στο πλαίσιο της πρότασης (αφού η ουσία της δεν θα αλλάξει) προτείνεται να ενισχυθεί (δεν φαίνεται πουθενά) ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης/Δήμου. Η πρόταση μοιάζει να φοβάμαι το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να περιορίζει το δήμο μόνο στο κτιριακό ζήτημα (Καλλικράτης). Κι όμως ο δήμος πρέπει να έχει σημαντικές αρμοδιότητες τόσο στη λειτουργία των σχολείων όσο και σε παιδαγωγικές παρεμβάσεις.
Το δε Συμβούλιο Διδασκόντων θα πρέπει με ενισχυμένη πλειοψηφία (2/3) να διατηρεί το δικαίωμα της αρνησικυρίας απέναντι σε αποφάσεις του διευθυντή.
Στη σχολική επιτροπή πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των γονέων. Δεν είναι αναγκαίο να υπάρχει απόλυτη de facto πλειοψηφία των εκπαιδευτικών. Ο διάλογος λύνει τα ζητήματα. Ένα σχολείο δεν μπορεί να διοικείται με πλειοψηφίες.
Αναλόγως πρέπει να υπάρξει κι ένας Ψυχολόγος (αφού είναι δύσκολο σε κάθε μονάδα, ας είναι ένας σε μια ενότητα Χ σχολικών μονάδων ή σε συνεργασία με το Δήμο) ώστε να εκφράζει τις ουσιαστικές ανησυχίες των μαθητών (πρώτα ο μαθητής υποτίθεται, αλλά μόνο με έναν εκπρόσωπο τον βλέπουμε και μόνο στη Β/βάθμια εκπ/ση). Αυτός πρέπει να έχει λόγο και δικαίωμα veto (αρκεί να στοιχειοθετείται επιστημονικά υπέρ του μαθητή).
As γίνουν τα πρώτα μεταρρυθμιστικά βήματα και στην πορεία θα δείξει...
Αναρωτιέμαι αν οι Διευθυντές είναι παιδαγωγικά και διοικητικά ικανοί να σηκώσουν αυτό το βάρος των αρμοδιοτήτων που τους παρέχεται με το νεο νόμο. Και βέβαια, δεν μιλώ για αυτούς που πράγματι ξεχωρίζουν, αλλά για το μεγάλο μέρος εκείνων που θα γίνουν όχι για να στηρίξουν το θεσμό, αλλά γιατί θα εξαργυρώσουν τη συνδικαλιστική δράση τους ή τη ματαιοδοξία των πτυχίων τους.
Μερικές σκέψεις στο κείμενο σου που γενικά δεν μπορεί να με βρει αντίθετο! Πόσες φορές δεν ακούσαμε πως όλα είναι θέμα παιδείας;Η προηγούμενη κυβέρνηση το είχε και στον τίτλο του Υπουργείου Παιδείας!
Η δική μου άποψη είναι πως η ομάδα είναι η βάση. Ο σύλλογος διδασκόντων είναι αποκλειστικά ο υπεύθυνος να διαχειρίζεται τη σχολική μονάδα. Κι όταν διεκδικεί κι όταν απαιτεί κι όταν δημιουργεί κι όταν σχεδιάζει κι όταν εκτελεί κι όταν ελέγχει και αυτοελέγχεται!
Ο διευθυντής και ο υποδιευθυντής εκλέγονται από το σύλλογο για 3-4 χρόνια, λογοδοτούν σ' αυτόν και είναι ανακλητοί !
Εφαρμόζουν τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης και λειτουργούν στο μεσοδιάστημα με γνώμονα τις κατευθύνσεις της!
Το γεγονός πως οι Κυβερνήσεις αρνούνται να εφαρμόσουν την Αμεσοδημοκρατική Δημοκρατία δείχνει πως ο σεβασμός στο αρχαίο
αθάνατο πνεύμα είναι 'τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα'. Δείχνει πως δεν θέλουν να αφήσουν ούτε χαραμάδα ελευθερίας ,γιατί
πιστεύουν πως θα γίνει η απαρχή για ουσιαστική δημοκρατία! Το παράξενο είναι πως και κόμματα, κινήσεις της 'αριστεράς'
αντιδράνε σε τέτοιες σκέψεις! Πιστεύουν άραγε το ίδιο;
Αν,τέλος, αναλογιστούμε πως δεν χρειάζεται η εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας στο Σχολείο οικονομική δαπάνη,τότε φαίνεται μεγαλύτερη η Αντιδημοκρατική,εξουσιαστική, απολυταρχική αντίληψη του εμπνευστή του 'νέου Σχολείου'.
Στην προσπάθεια να διοικηθεί σωστά η Σχολική Μονάδα δεν πρέπει να παραμεληθεί ο σημαντικός ρόλος του Συλλόγου Γονέων, των Συμβουλίων των Μαθητών,των Δήμων και των οργάνων της Τ.Α. γενικότερα.
Οι τοπικοί φορείς και οι Σύλλογοι πρέπει να έχουν κι αυτοί επαφή και γνώμη για τη λειτουργία και το γενικότερο ρόλο του Σχολείου στη γειτονιά και τη συνοικία.
Όλα πάντως τα παραπάνω είναι γράμμα κενό, αν τα σχολεία έχουν να διαχειριστούν τη μιζέρια τους τόσο σε πνευματικό - παιδαγωγικό
επίπεδο όσο και σε οικονομικό με το στραγγάλισμα πόρων και μέσων διδασκαλίας!
Θα έλεγα, Ελπήνορα, πως γενικά είναι καταρτισμένοι. Είναι νεότερης γενιάς (όχι εκείνοι που κάποτε είχαμε) και διδάχθηκαν υπερβολικά πολλή Παιδαγωγική και Ψυχολογία.
Καίσαρα, ο νόμος αποκαλύπτει το νέο πρότυπο Διοίκησης.
Υπ' όψιν όμως πως...οι χειροτεροι για να μεγαλώνουν παιδια παραμένουν οι ...γονείς!!
:)
Αυτό, Zaphod, είναι αυτονοητο. Για το λόγο αυτό και στη μελέτη μου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση έκανα λόγο για μεσολάβηση των Δημοτικών Αρχών με ειδικές Σχολές Γονέων.
Αυτό το "φαινομενικά" που γράφεις, Δείμε είναι που μας έχει φάει. Πες μου ένα πράγμα στον ευρύτερο δημόσιο βίο της χώρας (μέρος του οποίου είναι και το Σχολείο) που δεν υπάρχει κάτι άλλο πίσω από το φαινομενικά.
Δυστυχώς νομίζω ότι θα συμφωνήσω μαζί σου (και τονίζω το δυστυχώς, διότι τα παιχνίδια με την Παιδεία μόνο δυστυχία μπορούν να φέρουν) και ιδίως ως προς το αντιδημοκρατικόν του πράγματος που έθιξες.
Μοναδική μου διαφωνία αποτελεί ο παραλληλισμός με τον Καλλικράτη υπό την έννοια ότι το μοναδικό χειροπιαστό παράδειγμα που έχουμε είναι του Καποδίστρια και όχι του Καλλικράτη (ο οποίος είναι εν πολλοίς ακόμη ανεφάρμοστος): από τον Καποδίστρια λοιπόν τι είχε προκύψει; Γιγάντωση της γραφειοκρατίας και όχι συρρίκνωση. Οπότε, το ότι οι ευθύνες συρρικώνονται σε έναν "διευθυντοκεντρικό" σύστημα δεν σημαίνει ότι θα ελαττώσουν και την γραφειοκρατία. Όλα αυτά βέβαια σε θεωρητικό πάντα επίπεδο.
Σιγά μη βρω, Άδη μου, κάτι μη φαινομενικό. Και η αναλογία που κάνεις έχει πολύ λογική βάση.
καλη εβδομαδα σενιορ! :)
Δημοσίευση σχολίου