σε συνέχεια των "σχηματική απεικόνιση της μεσαίας τάξης"
Αξίζει όμως να τονιστεί και ο γενικότερος μεσοαστικός ιδεολογικός αποπροσανατολισμός. Ο κοινωνικός κανιβαλισμός και η ανταγωνιστικότητα αποτελούν τα κύρια ιδεολογικά κι οικονομικά χαρακτηριστικά της μεσαίας τάξης η οποία ελπίζει να πλουτίσει με κάθε τρόπο. Ταυτόχρονα, όμως εμποτισμένη με την εθνική ιδέα -συχνά δε εθνικιστική- και άλλα «υπερταξικά» ιδεολογήματα (κοινωνία των ελευθεριών, ισότιμα στα δικαιώματα -αλλά όχι στις ευκαιρίες-, αξιοκρατία –που ποτέ δε γίνεται ταξική-, πολυφωνία και δημοκρατία κλπ) καταλήγει να αποτελεί το απόλυτο στήριγμα της δημοκρατίας. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο που πολιτικά οι αποπροσανατολισμένοι μεσοαστοί στήριξαν ιστορικά όχι μόνο συντηρητικά εθνικιστικά κινήματα, αλλά ανέδειξαν και το φασισμό/ναζισμό.
Ένα συνηθισμένο όπλο στη μαγεία της χειραγώγησης που επικαλούνται οι δημοκράτες απολογητές είναι το έθνος και τα παράγωγά του. Στη δημοκρατική ρητορεία πολύ συχνά βλέπουμε να γίνονται επικλήσεις στο έθνος και τους κινδύνους που εκείνο διέρχεται. Αν και το έθνος αποτελεί μία νεωτερική εφεύρεση της αστικής τάξης, στη μετανεωτερικότητα έχει πια ταυτιστεί πλήρως με τα ατομικά συμφέροντα της μεσαίας τάξης. Την ώρα δηλαδή που οι ελίτ έχουν ξεπεράσει τα εθνικά τους σύνορα, υπήκοοι μένουν μόνο οι μεσοαστοί.
Μάλιστα μετά από τόσα έτη μαζοποίησης από σχολείο και μέσα επικοινωνίας, το έθνος στη μεσοαστική συνείδηση έχει ταυτιστεί πλήρως με την ατομική περιουσία. Έτσι, δεδομένου και του φόβου απώλειας της τελευταίας, αλλά και της αντίληψης ότι η περιουσία είναι εκείνη που τους διατηρεί ακόμα μακριά από τα προλεταριακά στρώματα, η επίκληση στο έθνος, μετατρέπεται σε ιδεολογικές χειροπέδες.
Εξαιτίας αυτού, άλλωστε, φοβούνται κάθε επανάσταση, κάθε αλλαγή. Υπό το μόνιμο άγχος μιας πτώχευσης ως ραγδαία αλλαγή στον τρόπο ζωής τους (ποιότητα ζωής μέσα από την κατανάλωση αγαθών, αναψυχή και διασκέδαση, μόρφωση κλπ), εχθρεύονται κάθε αλλαγή. Ακόμα και οι σκηνές βίας που με τόσο μεγάλη χαρά προβάλλονται στους τηλεοπτικούς δέκτες στοχεύουν σχεδόν αποκλειστικά στα μεσαία στρώματα, εντείνοντας τούτες τις φοβίες. Έτσι, βέβαια συχνά οδηγούνται στη συντήρηση και συντάσσονται στο πλευρό ολοκληρωτικών καθεστώτων ή σκληρών κυβερνήσεων που εξασφαλίζουν "σταθερότητα".
Ας μη λησμονούμε όμως πως στα μεσοαστικά εύκολα διακρίνουμε μία αντικαπιταλιστική τάση η οποία στρέφεται κατά των μεγάλων επιχειρήσεων (που τάχα καταδυναστεύουν τις μικρές). Από την άλλη, όμως στρατευμένα τα μεσοαστικά στρώματα υπέρ του status quo αντιτίθενται στην αναδιανομή φοβούμενη μήπως χάσει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τη διαφοροποιούν από τα κατώτερα στρώματα[1]. Την ίδια όμως στιγμή, αισθάνεται αδικημένη κάθε φορά που μικρο-συμφέροντα αλλοιώνουν την κοινωνική ισορροπία. Και αλλοίωση δεν σημαίνει μόνο εντάσεις, αλλά και συνεχή φτωχοποίηση, κάτι που συμβαίνει και στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Αποτέλεσμα της φτωχοποίησης είναι η αναζήτηση της ασφάλειας σε ακραίες, κλειστοφοβικές ιδεολογικού τύπου λύσεις.
Ουσιαστικά, η μεσαία τάξη πέφτει θύμα της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας (η ιδεολογία των ατομικών δικαιωμάτων και της ισοπολιτείας, της εθνικής ενότητας και του κοινού –εθνικού– συμφέροντος κ.ο.κ.) αντιστοιχεί στη διαιώνιση και αναπαραγωγή της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων. Η κυρίαρχη ιδεολογία αποτελεί έτσι μια διαδικασία εμπέδωσης των ταξικών συμφερόντων, μέσω ακριβώς της υλικότητάς της ως «βιωματικής πρακτικής», ως «τρόπου ζωής» όχι μόνο των κυρίαρχων αλλά, υπό παραλλαγμένη μορφή, και των κυριαρχούμενων τάξεων[2].
βλέπε και την παλαιότερη
δημοσίευση υπό τον τίτλο
[1] Γιάννης Μηλιός και Γιώργος Οικονομάκης, Εργατική τάξη και μεσαίες τάξεις: ταξική θέση και ταξική τοποθέτηση, Θέσεις, τεύχ. 99, Απρίλιος - Ιούνιος 2007.
[2] Γιάννης Μηλιός, «Το ζήτημα των μικροαστών: Ενιαία τάξη ή δυο διακριτά ταξικά σύνολα;», Θέσεις 81: 59-8, 2002.
7 έκριναν :
Χθες άξουγα έναν παλιό δίσκο του Κηλαϊδόνη με τίτλο «τα μικροαστικά».
Τι μικροαστοί, τι μεσοαστοί!
Στο ίδιο καζάνι βράζουμε...
Ναι, αλλά στο καζάνι τούτο, δεν υπάρχουν αστοί κι ελίτ... Εκείνοι απλά τρώνε από το καζάνι κι εμείς είμαστε το μενού, Άσκαρ...
Προσπαθώ να τα συνδέσω με τα προηγούμενα.
Έχω κάποιες παρατηρήσεις,
Αλλά θα αρχίσω τα σχόλια από το πρώτο και δεύτερο ποστ και μετά θάρθω στον επίλογο σου.
Είναι πολύ σημαντικό το ζήτημα, γιατί το συνδέω με το γαλλικό φαινόμενο της ανόδου της ακροδεξιάς στη Γαλλία και..
στο απαράδεκτο με την υπουργοποίηση της ακροδεξιάς στην ελλάδα.
Δεν τα βλέπω τόσο τυχαία, ούτε ασύνδετα.
" Η παγκοσμιοπιοιημένη, λοιπόν, του ΚΑ΄ αιώνα όχι μόνο δεν είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, αλλά ουσιαστικά αποτελεί μία σχεδιασμένη ταξική επίθεση.
Σωστό αυτό ( από το πρώτο ποστ)
.."Οι πολιτικές ανησυχίες της μεσαίας τάξης όπως αναφάνηκαν στα τέλη του Κ΄ αιώνα και τις αρχές του ΚΑ΄, αλλά και η "αντιοικονομική της ύπαρξη" την κατέστησαν εχθρό της μετανεωτερικής πολιτικής."
Έχωτ ην γνώμη ότι εδώ έχει χαθεί το παιχνίδι για την σοσιαλδημοκρατία και την αριστερά.
Δεν τόχει πιάσει το θέμα, ούτε έχει αναλύσει το θέμα "μεσαία τάξη"..
Διότι θεωρητικά την κατακερυνώνει ενώ στην πράξη την πλησιάζει για κομματικά οφέλη.
Ρε συ, Σπίθα, είναι το επόμενο άρθρο αυτό για την αριστερά και τη μεσαία τάξη. Έτσι, είναι ποτέ δεν την έπιασε μέσα στη δογματική ρητορεία της.
Ακριβώς, όχι μόνο δεν την έπιασε, αλλά "μυρωδιά" δεν πήρε.
Τώρα την υποστηρίζει μόνο η παραδοσιακή αριστερά ( ! ) για ευνόητους λόγους, αλλά την αποδιώχνουν οι "σοσιαλιστές" και οι ανανεωτικοί (!) πάλι για ευνόητους λόγους.
Καλά, θα δούμε αν αν θα συμφωνήσουμε, γιατί εδώ το θέμα είναι πολύ σοβαρό και χρήζει εξονυχιστικής διερεύνησης.
Πρόσεξε τις αντιφάσεις για να μην πέσεις σε λούμπα :)
Ξαναπάω στα προηγούμενα, λοιπόν..
υ.γ.
Μην ξεχάσεις να αναφερθείς και στο θέμα της απελευθέρωσης των επαγγελμάτων που χρησιμοποιούν οι πονηροί και τσιμπάνε οι χάνοι με κοινωνικούς αυτοματισμούς.
θα τα πούμε εντός των ημερών. προέχει το Πολυτεχνείο που βάλλεται από παντού. Για τα κλειστά ακόμα δεν έφτασα, αλλά θα κάνω ένα κεφάλαιο για τη σχέση κράτους-μεσοαστών.
Δημοσίευση σχολίου