το διαδίκτυο στις εκλογές

δημοσιεύτηκε στο protagon.gr

  

Το διαδίκτυο όλο και περισσότερο αποκτά κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Ενώ στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις και όλη την προηγούμενη διετία, δεν έμοιαζε να διαμορφώνει σκέψεις, αλλά κυρίως να ενισχύει υπάρχουσες αντιλήψεις με επιπλέον επιχειρήματα για την ενίσχυση δεδομένων απόψεων (παρά τους όποιους διαλόγους μεταξύ διαφωνούντων), τώρα φαίνεται να κερδίζει το χαμένο έδαφος.

Δεν είναι τόσο η πληθώρα των άρθρων για τις εκλογές που παρατηρούμε στα ιστολόγια, καθώς αυτά προϋπήρχαν έστω και σε μικρότερη ένταση, όσο η συμβολή μεγάλων κόμβων δικτύωσης. Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι μόνο το τελευταίο δίμηνο (που οι εκλογές ήταν ορατές) αμέσως σχηματίστηκαν δεκάδες ομάδες πολιτικού προβληματισμού. Διάλογοι μεταξύ συμφωνούντων ή διαφωνούντων κυριαρχούν στο facebook. Παράλληλα, σχηματίστηκαν και δεκάδες ομάδες κομματικών φορέων, για την ανταλλαγή πληροφοριών κι επιχειρημάτων μεταξύ πολιτικών φίλων.

Βεβαίως, στην όλη περίοδο εμφανίστηκαν σαν μανιτάρια και οι επαγγελματίες πολιτικοί. Εκείνοι που πιστεύουν ότι μία σελίδα στο διαδίκτυο τους φέρνει κόσμο ή τους προσθέτει κύρος. Βέβαια, δεν έμαθαν ότι το διαδίκτυο δεν είναι ένας χώρος που επισκέπτεται κάποιος μια στο τόσο ούτε μία σελίδα την οποία ένας συνεργάτης ανανεώνει έστω και τακτικά. Το διαδίκτυο είναι ένας χώρος διαδραστικός κι απαιτεί άμεσο διάλογο, δημοσιοποίηση σχολίων και κριτικών. 
Ενδιαφέρουσες όμως είναι οι προσπάθειες προβολής υποψηφίων μέσα από το διαδίκτυο με μορφή συνεντεύξεων. Δημοσιογραφικοί κόμβοι (όπως το protagon.gr) έδωσαν βήμα σε αρκετούς υποψηφίους για να εκθέσουν τις απόψεις τους, συχνά με τη μορφή debates, ενώ και αρκετοί υποψήφιοι βρήκαν μία άλλη ευκαιρία να προβάλουν δικά τους σποτάκια ή βίντεο με τις θέσεις και τα βιογραφικά τους στο διαδίκτυο.
Σε πιο κομματικό επίπεδο, ένας σύντομος -εμπειρικός- απολογισμός δείχνει πως η αριστερά μοιάζει να έχει αφήσει το ισχυρό της στίγμα στα blogs. Ο χώρος αυτός από την αρχή έδωσε μία μεγάλη ευκαιρία για επικοινωνία και δημοσιοποίηση απόψεων που ποτέ δε θα εκτίθενταν στον επίσημο τύπο για τους αριστερούς. Σημαντικό μερίδιο έχουν οι φιλελεύθεροι (κυρίως της ΔΡΑΣΗΣ) στο χώρο των ιστολογίων. Σε πιο επίσημο επίπεδο το ΠΑΣΟΚ με την διαδικτυακή προετοιμασία ήδη από το 2004 έχει κυριαρχήσει και φαίνεται εμπειρικά να έχει και τις περισσότερες καταγραφές και διαφημιστικά σποτάκια, ενώ αντίθετα η ΝΔ μάλλον έχει απλωθεί πολύ στο facebook. Το ΚΚΕ ακόμα ζει στην εποχή του Σοβιετικού μπλοκ και τώρα ανακαλύπτει το διαδίκτυο, ενώ τα άλλα κόμματα προσπαθούν ακόμα να οργανωθούν (αν και κάτι κάνουν πιο δυναμικά οι Ανεξάρτητοι Έλληνες).

Ο κυβερνοχώρος έπαψε πια να είναι ένας εικονικός τόπος συζητήσεων, αλλά έχει άμεση επίδραση στην πραγματική ζωή. Το ελληνόφωνο διαδίκτυο για πρώτη φορά στην εθνική πολιτική ζωή μοιάζει να άδραξε όλες τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες της εποχής. Έτσι, εκτός από την αλληλοενημέρωση των χρηστών του και την τεράστια ελευθερία που αυτοί κατέκτησαν για το διάλογο, είδαμε τη σημαντικότατη είσοδο μεγάλων δημοσιογραφικών κόμβων στην ενημέρωση και με τρόπο μάλιστα ανταγωνιστικό προς τα επίσημα μέσα ενημέρωσης. Ανταγωνιστικά τόσο ως προς το χρόνο που αφιερώνεται όσο και ως προς την ελευθερία των πολιτών να καταθέσουν τις δικές ερωτήσεις κι απόψεις.

Έτσι, λοιπόν, για πρώτη φορά είχαμε την ευκαιρία να δούμε συνεντεύξεις αρχηγών κομμάτων με πολύ χρόνο στην ευχέρειά τους για να αναπτύξουν αναλυτικά τις θέσεις τους. Παράλληλα, δίνονταν η ευκαιρία είτε σε παρόντες είτε μέσω διαδικτύου σε πολίτες να καταθέτουν τις δικές τους ερωτήσεις και να ασκούν κριτική στα κόμματα.

Κεντρικό ρόλο σε τούτη την ενημέρωση είχαν οι συνεντεύξεις των αρχηγών τόσο στο site του Χατζηνικολάου (enikos.gr) όσο και στου Θεοδωράκη (http://protagon.gr/). Σημαντική ακόμη μία φορά ήταν η συμμετοχή τόσο οπτικά όσο και κειμενογραφικά του site του Κούλογλου (tvxs.gr) τόσο με τις συνεντεύξεις όσο και με το άνοιγμα της κειμενογραφίας σε περισσότερο κόσμο, ενώ τη μερίδα του λέοντος διεκδικούν οι protagon.gr με μεγάλο όγκο αρθρογραφίας διαφορετικών πολιτικών και κομματικών αφορμήσεων και κρίσεων. Ενδιαφέρουσες όμως είναι οι προσπάθειες προβολής υποψηφίων μέσα από το διαδίκτυο με μορφή συνεντεύξεων. 

Δημοσιογραφικοί κόμβοι (όπως το protagon.gr) έδωσαν βήμα σε αρκετούς υποψηφίους για να εκθέσουν τις απόψεις τους, συχνά με τη μορφή debates, ενώ και αρκετοί υποψήφιοι βρήκαν χώρο και δυνατότητες να προβάλουν δικά τους σποτάκια ή βίντεο με θέσεις και βιογραφικά, αφού μάλλον δεν υπήρχε περίπτωση –ειδικά σε πρωτοεμφανιζόμενους- να παρουσιαστούν σε κάποιο τηλεοπτικό κανάλι.

Το διαδίκτυο μπαίνει όλο και βαθύτερα στην επίσημη ζώνη του δημοσίου διαλόγου. Ενώ κάποτε απλά τροφοδοτούσε την ενημέρωση και την ανταλλαγή επιχειρημάτων, σήμερα έχει μετεξελιχθεί σε ένα πολυσχιδές μέσο επικοινωνίας -με τους δικούς κανόνες κι ιδιοτροπίες- που συνδιαμορφαώνει συνειδήσεις, πολιτικές στάσεις κι απόψεις. Σταδιακά μετατρέπεται σε μία εικονική αγορά με την επίσημη σκηνή να την κρατούν ειδησεογραφικοί κόμβοι και τις επιμέρους ανοιχτές συζητήσεις σε πιο κλειστά σημεία (blogs και ομάδες του facebook). Ακόμα όμως και οι ειδησεογραφικοί κόμβοι είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τους κανόνες ελεύθερου διαλόγου και σχολιασμού που επέβαλαν με τα χρόνια οι bloggers.

Για όποιον θέλει ακολουθούν οι συνεντεύξεις των πολιτικών αρχηγών (από το protagon.gr):

του Βαγγέλη Βενιζέλου, Προέδρου του ΠΑΣΟΚ

του Αλέξη Τσίπρα, Προέδρου της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ

της Αλέκας Παπαρήγα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ

του Φώτη Κουβέλη, Προέδρου της Δημοκρατικής Αριστεράς

του Γιώργου Καρατζαφέρη, Προέδρου του ΛΑΟΣ

της Ντόρας Μπακογιάνη, Προέδρου της Δημοκρατικής Συμμαχίας

του Στέφανου Μάνου, Προέδρου της ΔΡΑΣΗΣ

της Λούκα Κατσέλη, Προέδρου της Κοινωνικής Συμφωνίας

ή από το enikos.gr με την παρουσία κοινού που απευθύνουν ερωτήσεις στους επικεφαλής των κομμάτων:

Βαγγέλης Βενιζέλος (α΄ μέρος, β΄ μέρος, γ΄ μέρος και δ΄ μέρος)

Αλέξης Τσίπρας

Αλέκα Παπαρήγα

Φώτης Κουβέλης

ΓιώργοςΚαρατζαφέρης

Πάνος Καμμένος 

ΝτόραΜπακογιάννη