Πολίτης, αυτός ο "εξαφανισμένος" πρωταγωνιστής

Τους τελευταίους μήνες και ιδιαίτερα μετά τις εκλογές, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις έγκριτων δημοσιογράφων και επιστημόνων που αρθρογραφούν ή μιλούν για τις τεκτονικές πολιτικές μεταβολές της Ελληνικής Δημοκρατίας. Διαβάζουμε κείμενα για τα κόμματα, το δικομματισμό, το λαϊκισμό, τη Μεταπολίτευση, αλλά ποτέ δε διαβάσαμε ένα κείμενο για τους πολίτες. Από την πλειονότητα των άρθρων, απουσιάζει παντελώς ο Πολίτης ως κεντρικό πρόσωπο των εξελίξεων.
Πολίτης, αυτός ο άγνωστος. Πρωταγωνιστής τυπικά της δημοκρατίας, αλλά τόσο μακριά από το λόγο των βαρύγδουπων και διχαστικών αναλύσεων. Απουσιάζει τόσο ως ατομική έκφραση πολιτικής κρίσης όσο και ως συλλογική έκφραση. Παραβλέπεται ότι αυτός απαρτίζει έκφραση των ταξικών υποκειμένων μιας δομημένης κοινωνίας που ενεργεί πρωτίστως με το ατομικό του συμφέρον κοιτώντας τη συλλογική διάδραση. Αποσιωπάται ουσιαστικά ότι ο Πολίτης είναι ο ίδιος ο Άνθρωπος.
Ο Πολίτης δεν εμφανίζεται να έχει δική του βούληση, αλλά ότι ως έρμαιο ψυχαναγκαστικών διαταραχών αποφασίζει για το μέλλον των άλλων (εδώ κολλάει, από άλλο δρόμο, και η διορθωτική ψήφος του ΚΚΕ). Σύμφωνα με τις αναλύσεις αυτές, ο Πολίτης παύει να λειτουργεί ως υποκείμενο της αστικής δημοκρατίας, παύει να είναι ένα ον με αξιοπρέπεια, αλλά κάποιος που απλά αποζητά να μεταφέρει την ευθύνη των πράξεών του ως ένα νήπιο που ξέρει ότι έφταιξε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ερμηνεία της ψήφου οργής και διαμαρτυρίας.
Ουσιαστικά, η ερμηνεία αυτή όχι μόνο ψαλιδίζει το πολιτικό σκεπτικό από μέρους του Πολίτη, αλλά τον υποβιβάζει σε ένα εξωανθρώπινο ον που απλά θυμώνει, αγανακτεί και τιμωρεί εκδικητικά τους… σωτήρες του. Ακυρώνει ακόμα και την τυπική κυριαρχία του στο πολίτευμα.  Ματαιώνει την πολιτικοκοινωνική αλληλεπίδραση απέναντι στις πολεμικές ιαχές των απολογητών των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, ροκανίζει κάθε έννοια συλλογικότητας.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι αναλυτές πριονίζουν πρωτίστως αυτή τη συλλογικότητα. Κυριαρχεί στο λόγο τους μία -όχι και τόσο καινοφανής- ρητορεία κατά των συλλογικών διεκδικήσεων, εναντίον του συνδικαλισμού συλλήβδην και συνολικά κάθε πολιτικής οργανωμένης πρότασης. Τονίζεται η ατομική ιδιοτέλεια και ο κοινωνικός ανταγωνισμός, ενώ η κοινωνία εξετάζεται στο πλαίσιο όχι ταξικών συγκρούσεων, αλλά μόνο ως συγκρουσιακή οργάνωση κοινωνικών στρωμάτων.
Εχθρός της δημοκρατίας, εξάλλου, είναι η συλλογική έκφραση. Σύμμαχος του μεταμοντέρνου είναι ο ατομισμός. Κι ο Πολίτης εξετάζεται ως άτομο αποκομμένο από κάθε κοινωνική υπερατομική έκφραση, απομονωμένος από τις κοινωνικές διαδράσεις. Έτσι, μετατρέπεται σε ιδιώτη μακριά από την επίδραση των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που τον πλαισιώνουν.
Στόχος αυτής της -όχι και τόσο- νέας θέσης για το ρόλο του είναι να εμφανιστεί ως υπήκοος κι όχι ως εντολέας. Ο πολίτης με τη νέα προπαγάνδα, οφείλει να υπακούει στους ηγέτες, στους κυβερνώντες (αιρετούς ή διορισμένους δεν έχει σημασία) γιατί εκείνοι γνωρίζουν το καλό του. Αυτός όχι απλά δε γνωρίζει το καλό του, αλλά έχει ανάγκη τους ηγέτες για να τον καθοδηγούν και να φροντίζουν για το μέλλον του, να τον προστατεύουν, όπως ο γονέας το παιδί σε μία άκρως μακιαβελική αντίληψη.
Μάλιστα, η θέση τούτη προχωρά ακόμα περισσότερο. Αφού ο πολίτης δε γνωρίζει το καλό του, δεν ξέρει και να ψηφίζει για το καλό του, άρα πρέπει να του επιβληθεί μια κυβέρνηση που να φροντίζει για αυτόν, ακόμα κι αυτός δεν τη θέλει ή δεν την ψήφισε· κυβερνήσεις, δηλαδή, τεχνοκρατών, μη αιρετών οργάνων, σχεδόν ελέω θεού.
δημοσιεύτηκε στο tvxs

11 έκριναν :

akrat είπε...

καλημέρα Δείμε

κατά την γνώμη μου δεν έχει αξία το τώρα... Η δυναμική είναι αργά ή γρήγορα να συμμετέσχει το πόπολο στα πράματα

τώρα έχει ακόμα αυταπάτες ότι με την αντιπροσόπευση θα σάξουν τα πράματα...


αλλά η δυναμική είναι μία...

ο κόσμος και οι τάξεις θα λύσουν τον γόρδιο δεσμό... εγκαθιδρύοντας νέο συμβόλαιο ή κάτι άλλο

θα δούμε

Ανώνυμος είπε...

Δείμε νομίζω όμως πως στον πολίτη τον οποίο αναφέρεσαι του δίνεις και ένα άλλοθι ρίχνοντας τις ευθύνες αποκλειστικά στα κόμματα. Εμείς είμαστε αυτοί που κινούμε τα νήμματα όταν μας δοθεί το δικαίωμα της ψήφου οπότε είμαστε συνυπεύθυνοι για όσους εκλέγουμε. Στο σύνολό της η ελληνική κοινωνία δεν είναι μία κοινωνία εκπαιδευμένη, με συναίσθηση του κοινού καλού και υπέρμαχος της συλλογικότητας, όχι όταν εξακολουθείς να ψηφίζεις τα δύο μεγάλα κόμματα...

ο δείμος του πολίτη είπε...

Πότε, akrat; Εδώ και στην αντιπροσώπευση προσπαθούν να υποβαθμίσουν. Σε λίγο θα λένε ότι επειδή είναι ο λαός ανώριμος θα πρέπει να έχουμε εισοδηματικά όρια για να αποφασίζουμε με ψυχραιμία ή θα ζητούν χαρτί ψυχιάτρου για να μην ψηφίσουμε αριστερές δυνάμεις.

Κουφετάριε, πράγματι μέχρι χτες τα κόμματα είχαν βρει πολλούς τρόπους χειραγώγησης του πολίτη (πελατειακές σχέσεις, μιντιακή χειραγώγηση κλπ). Σήμερα πια ο πολίτης χειραφετήθηκε κι αναζητά το δ΄ρομο του. Δεν ξέρω αν είναι ελεύθερος ή απλά ανακάλυψε ένα διάδρομο προς την ελευθερία και δεν ξέρει πώς να τη μεταχειριστεί. Το θέμα είναι να μην ξανασκλαβωθεί.

thinks είπε...

Λες ότι:
"στόχος (...) είναι να εμφανιστεί [ο πολίτης(?)] ως υπήκοος κι όχι ως εντολοδόχος".

1. Κατά την γνώμη σου ποιά η ουσιαστική διαφορά μεταξύ "υπηκόου" και "εντολοδόχου";

3. Μήπως εννοούσες να γράψεις ότι το κράτος θα έπρεπε να είναι εντολοδόχος;

2. Ωραίες σκέψεις! Για ποιά χώρα μιλάς;

ο δείμος του πολίτη είπε...

Το εντολοδόχος, Δημήτρη, καλά που το είδες (το άλλαξα σε εντολέας)

Για το δεύτερο ακόμα δεν αποφάσισα... Κριτική στα άρθρα που διαβάζω κάνω και ετοιμάζω σκέψεις για τα επόμενα άρθρα.

thinks είπε...

Don't mention it! Βλέπεις ότι σε διαβάζω προσεκτικά!
Σύντομα ελπίζω να πάμε στο επόμενο επίπεδο και να αρχίσεις να ταιριάζεις τις θεωρίες/ρητορική με την πραγματικότητα...
:-)
Carry on!

ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ είπε...

Ποιος υπολόγισε ή νοιάστηκε γα τον πολίτη που δε γίνει τώρα... αν και μεταξύ μας, έχω μερικές (όχι βέβαια άμεσες) προσδοκίες. Θα φανεί (;) την επόμενη Κυριακή...

XΡONIA ΠΟΛΛA ΣΟΥ, τρυφερέ πατερούλη


Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

ο δείμος του πολίτη είπε...

Σ' ευχαριστώ για τις ευχές, καλή μου Γλαρένια. Χαίρομαι που συμφωνούμε.

Ανώνυμος είπε...

Σε εισήγηση που άκουσα σε πρόσφατη ημερίδα του ΤΕΕ ο ομιλητής έπαιξε με τα σύμφωνα ΠΛΤΣ και γέμισε τα ενδιάμεσα με φωνήεντα. Μας επέστησε λοιπόν την προσοχή για το πόσο κοντά βρίσκονται, ο ένας στον άλλο, ο ΠοΛίΤηΣ, ο ΠεΛάΤηΣ, ο ΠωΛηΤήΣ. Μήπως στο αστικό σύστημα είμαστε όλοι κάτι ανάμικτο "ΠΛαΤΣ-"ΠΛουΤΣ"" και απλά δεν το ξέρουμε; Αχ αυτοί οι Φοίνικες, κάτι ήξεραν...

ο δείμος του πολίτη είπε...

Εξαιρετικά ενδιαφέρον αυτό, δημόσιε χώρε. Πολύ πετυχημένο (θα το χρησιμοποιήσω κι εγώ).

ShareThis