σκέψεις για το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων

Τελευταία ακούμε όλο και περισσότερο για την εξακομματική Βουλή και φυσικά για το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων. Τα ευρήματα όμως αυτά των δημοσκοπήσεων μας έβαλαν σε πολλές σκέψεις. Οι σκέψεις αυτές αποδόθηκαν γραπτά με αφορμή το ρεπορτάζ του Βασίλη Κωστούλα -από την ομάδα του Κούλογλου. Έτσι, ακούμε και διαβάζουμε μερικά στοιχεία για το Κόμμα των Οικολόγων Πράσινων, το οποίο δημοσκοπήσεις "φέρνουν" στο κατώφλι της Βουλής τους Οικολόγους Πράσινους, ένα κόμμα που μιλά για "περιβαλλοντική και κοινωνική φούσκα" στην Ελλάδα, που απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση στους πολιτικούς του αντιπάλους και προτάσσει τη λύση της λεγόμενης πράσινης οικονομίας απέναντι στα κοινά προβλήματα. Οι Οικολόγοι Πράσινοι ιδρύθηκαν το Δεκέμβριο του 2002 και αποτελούν μέλος του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος. Υποστηρίζοντας τις αρχές της πολιτικής οικολογίας, μέσα από το καταστατικό τους προβάλλουν την αειφορία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη μη βία, την άμεση και συμμετοχική δημοκρατία, το σεβασμό στην ποικιλότητα, την αποκέντρωση και την επικουρικότητα, την προστασία και αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων, την ποιότητα ζωής, την ατομική και κοινωνική ευθύνη και την ισονομία. Βάσει της ιδρυτικής τους διακήρυξης, η οικολογία ορίζεται ως δημιουργική, ριζοσπαστική, αυτόνομη, ανεκτική, διεθνιστική, ειρηνιστική, κινηματική, αυτοδιοικητική, συμμετοχική, φεμινιστική, αλληλέγγυα, αντικαταναλωτική, αντιαυταρχική και εναλλακτική. Κεντρικό πολιτικό όργανο του κόμματος είναι το Πανελλαδικό Συμβούλιο, το οποίο εκλέγεται κατά τα 2/3 από τα περιφερειακά συνέδρια και κατά το 1/3 από το πανελλαδικό συνέδριο. Το κεντρικό εκτελεστικό όργανο είναι η εξαμελής Εκτελεστική Γραμματεία. Θέσεις όπως του προέδρου ή του γενικού γραμματέα δεν έχουν θεσμοθετηθεί".
Αναφανδόν το οικολογικό κίνημα στη χώρα μας γιγαντώνεται και απλώνεται σε όλο και πολυπληθέστερες ομάδες πληθυσμού Σε αυτό φυσικά συνέβαλαν πολλά στοιχεία. Από τη μια οι φωτιές της νοτίου Ελλάδας πέρυσι -και η ολοφάνερη σχετική ανικανότητα της κυβέρνησης- , από την άλλη τα περιβαλλοντικά προβλήματα που γίνονται όλο και πιο επικίνδυνα, όπως προβάλλονται και από σημαντικά ΜΜΕ και η μεταμοντέρνα ασυδοσία του άκρατου νεοφιλελευθερισμού που δεν επιτρέπει σεβασμό στο περιβάλλον στο όνομα του κέρδους και φυσικά η απουσία ελεγκτικών μηχανισμών από την πλευρά του κράτους για την προστασία της φύσης. Δίπλα σε αυτά φυσικά, η απογοήτευση του πολίτη από τα υπάρχοντα κόμματα και η ελπίδα ότι αυτός ο κινηματικός κομματικός μηχανισμός θα μπορέσει να βοηθήσει ή τουλάχιστον δε θα ξεπουλήσει την ψήφο του.

Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δώσουμε και στη νέα γενιά που στηρίζει το οικολογικό κίνημα και την πολιτική έκφραση του οικολογικού ακτιβισμού (σ.σ. σε πολλές περιπτώσεις στις ΗΠΑ ή τη Βρετανία ταυτίζεται με την τρομοκρατία και υπάρχει κίνδυνος να ενεργοποιηθούν οι εκεί αντιτρομοκρατικοί νόμοι). Η γενιά αυτή έχει γαλουχηθεί ήδη από το σχολείο με περιβαλλοντική συνείδηση. Ας μην ξεχνάμε ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η αγάπη για τα δάση και το πράσινο έγιναν μέρος της δημόσιας εκπαίδευσης τη δεκαετία του '80, όταν δηλαδή άρχισαν να σκέφτονται τα παιδιά των εσωτερικών μεταναστών σε μεγάλα αστικά κέντρα δεύτερης γενειάς (όπως κι εγώ φυσικά). Παιδιά τα οποία έβλεπαν τους λιγοστούς ελεύθερους χώρους των άστεων να χάνονται με τον καταστροφικό νόμο περί αντιπαροχής του Καραμανλή και την απαράδεκτη "αναπτυξιακή" φιλελεύθερη πολιτική πολλών δημοτικών αρχών προκειμένου να μετατραπούν σε οικοδομικά μπλοκ και πολυόροφες πολυκατοικίες. Παιδιά που άρχισαν να ασφυκτιούν μέσα στο τσιμέντο. Ωστόσο, το οικολογικό κίνημα -πλην λιγοστών εξαιρέσεων λόγω άμεσου κινδύνου υγείας- υφίσταται μόνο -θα λέγαμε- στα μεγάλα αστικά κέντρα και σχεδόν καθόλου στην ύπαιθρο. Αυτό θέτει ακόμα περισσότερο σε κίνδυνο κάθε πολιτική του έκφραση. Ένα πολιτικό κόμμα δεν μπορεί να στέκεται μόνο στα άστη, αλλά οφείλει να απλώσει τις δυνάμεις του σε όλη τη χώρα.

Η όποια κριτική μας όμως δεν μπορεί να στηριχτεί ούτε απλά στη δράση-ακτιβισμό ούτε και φυσικά και στην ανάλυση των όρων που συντελούν στην ψήφιση ενός κόμματος. Η δική μου κριτική, έγκειται στο γεγονός ότι ούτε από τη συνέντευξη ούτε από την όποια δράση είδα να πηγάζει κάποια συγκροτημένη πολιτική ταυτότητα. Όλα μου μοιάζουν αποϊδεολογικοποιημένα. Δεν άκουσα και δεν είδα πουθενά να γίνεται λόγος για το νεοφιλελευθερισμό, γα τη δημοκρατία που καταστρέφει το περιβάλλον. Χωρίς όμως έναν ιδεολογικό μπούσουλα, κανένα κόμμα δεν μπορεί να αρθρώσει ουσιαστικό λόγο για την κοινωνία, τη δομή και την εξέλιξή της. Σχέδια και οράματα που στηρίζονται σε ιδέες, αλλά όχι σε ιδεολογικό προσανατολισμό μένουν θολές. Αυτό είναι, όμως, εν γένει και το πρόβλημα του ίδιου του οικολογικού ακτιβισμού -χωρίς να μειώσουμε ποτέ τη συνεισφορά του και τις κατακτήσεις του. Η απουσία ιδεολογικού προσανατολισμού έδειξε την αδυναμία ακόμα και του γερμανικού οικολογικού κόμματος -από τα πλέον ισχυρότερα στην Ευρώπη.

Εξάλλου, θέσεις -πλην γενικόλογων και πολυειπωμένων διατυπώσεων- για την κοινωνία δεν ακούσαμε ποτέ και δεν είδαμε πουθενά γραμμένα. Θέσεις για την οικονομία, προτάσεις για τη νέα γενιά, την εκπαίδευση και τόσα άλλα δε βλέπουμε. Χωρίς όραμα η κοινωνία δεν προχωρά. Ακόμα δεν ακούσαμε ούτε καν θέσεις για συνεργασία με άλλα κινήματα, οικολογικά ή καταναλωτικά. Ο ενεργός πολίτης θα εμφανιστεί μόνο μέσα από το αποϊδεολογικοποιημένο οικολογικό κίνημα με τη στήριξη στις εκλογές; Η κινηματική δημοκρατία με τέτοιες ιδέες, δυστυχώς, απομακρύνεται όλο και περισσότερο σαν ιδέα. Έτσι, τα επίθετα που παρατέθηκαν στην αρχή του κειμένου απέχουν πολύ από ένα κίνημα που διατυπώνει σαφείς θέσεις και προτάσεις με όραμα.

Χωρίς να μπορώ να το επιβεβαιώσω θα τολμήσω να εκτιμήσω ότι το κόμμα θα ψηφιστεί από πολίτες με σχετικά υψηλή μόρφωση -με την ευρεία έννοια- που ενώ είναι άμεσα πολιτικοποιημένα στέκουν πέρα από ιδεολογίες. Θα ήθελα όμως να μπορέσω να ξέρω πόσο κοινή είναι τελικά η δεξαμενή του οικολογικού τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ και της επιρροής του προς τους συμπαθούντες του κόμματος των Οικολόγων Πράσινων.