μερικές σκέψεις για τον εκλογικό νόμο

Είχα γράψει και στο παρελθόν για τον εκλογικό νόμο που προωθεί η κυβέρνηση κι έχω ταχθεί αναφανδόν υπέρ ενός τέτοιου εκλογικού συστήματος μια και ο βουλευτής ουσιαστικά τίθεται στον έλεγχο των πολιτών. Το μοντέλο που μοιάζει να υιοθετεί η κυβέρνηση με τις 180 μονοεδρικές περιφέρειες ουσιαστικά διαμορφώνει ένα νέο τοπίο.

Ο βουλευτής παύει να είναι ο παίκτης που διαμορφώνει συνειδήσεις. Εκλεγόμενος από μικρές περιφέρειες περιορίζεται όχι μόνο το πολιτικό μαύρο χρήμα, αλλά ενισχύεται και ο έλεγχος των πολιτών προς αυτόν. Υποχρεώνεται εκ των πραγμάτων να κινείται ανάμεσα στους πολίτες, να έχει επαφές μαζί του, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η δυνατότητα ρουσφετιού μέσα σε ένα τόσο μικρό κύκλο ψηφοφόρων. Την ίδια στιγμή μειώνεται τρομακτικά η δύναμη και η πολιτική επιρροή βουλευτών από μεγάλες περιφέρειες και εξομοιώνονται με τους συναδέλφους τους.

Μπορεί ο Πρόεδρος της ΝΔ και τα ΜΜΕ να κάνουν λόγο για βουλευτές δύο ταχυτήτων, αλλά αυτός ήταν ουσιαστικά ο κανόνας μέχρι σήμερα: οι βουλευτές των μεγάλων περιφερειών (που τεχνητά έτσι διαμορφώθηκαν και παρέμειναν) να έχουν ισχυρότερη επιρροή προς τις κυβερνήσεις στηριζόμενοι στον -τεχνητό επαναλαμβάνω- αριθμό ψήφων τους και από την άλλη οι βουλευτές της περιφέρειας. Ταυτόχρονα μέχρι σήμερα έχουμε βουλευτές δύο ταχυτήτων: εκείνους που οργώνουν τις τεράστιες επαρχιακές εκτάσεις ορισμένων περιφερειών κι εκείνους που απλά κινούνται σε περιορισμένη αστική έκταση με απλά μεγαλύτερο πληθυσμό. Φυσικό βέβαια είναι να διαμαρτύρονται οι βουλευτές που των μεγάλων περιφερειών που παίζοντας στις πλάτες των ψηφοφόρων τους πιέζουν για προσωπικές πολιτικές επιδιώξεις την εκάστοτε κυβέρνηση ή αρχηγό κόμματος. Κάποιοι βέβαια διαμαρτύρονται γιατί οι αρχηγοί των κομμάτων θα δυναμώσουν. Δυστυχώς ή ευτυχώς τα εκλογικά συστήματα στη χώρα μας στηρίζονται στα κόμματα κι εκείνα στους εκάστοτε επικεφαλής τους. Μάλιστα και τούτοι οι τελευταίοι έχουν αρχίσει να εκλέγονται πιο άμεσα.

Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε τον τρόπο με τον οποίο αναδεικνύονται οι βουλευτές στις μεγάλες περιφέρειες (ΜΜΕ, κομματικοί μηχανισμοί, οικογενειοκρατία, παραδοσιακή ψήφος). Έτσι, οι μικρές μονοεδρικές περιφέρειες όχι μόνο απομακρύνουν την ανάγκη για τηλεοπτική και ραδιοφωνική προβολή των υποψήφιου και μειώνουν την παραδοσιακή ψήφο και την οικογενειοκρατία, αφού πια δεν παίζει το όνομα, αλλά το πρόσωπο που κινείται ανάμεσα και αναζητεί την εκλογική στήριξη των 60.000 (σύμφωνα με τα υπάρχοντα σενάρια) ψηφοφόρων.

Ήταν φυσικό τα μικρότερα κόμματα να αντιδράσουν σε μονοκομματικές περιφέρειες, αν και δεν καταλαβαίνω γιατί. Από τη στιγμή που γίνεται λόγος για απλή αναλογική, η μονοεδρική θα καλύπτεται από το νικητή. Σε επίπεδο Επικράτειας είναι λογικό να διατηρηθούν τα ίδια αναλογικά ποσοστά (αφού οι λίστες καλύπτουν σε επίπεδο Επικρατείας το εθνικό κομματικό ποσοστό).

Ταυτόχρονα, ο εκλογικός νόμος δεν μπορεί να εξεταστεί μακριά από τον "Καποδίστρια ΙΙ". Αναμένωμεν το σχετικό νομοσχέδιο προς διαβούλευση για να πάρουμε πιο συγκεκριμένες θέσεις.

Την ίδια στιγμή πάντως -κι ενώ έχουν ξεσηκωθεί όλοι οι εθνικιστές με επιχειρήματα περί αλλοίωσης της εθνικής σύστασης κλπ- ας κάνουμε μερικές παρατηρήσεις για το ίδιο το εκλογικό σύστημα που από μόνο του αλλοιώνει τη σύσταση του τοπικού πληθυσμού. Όχι εθνικά βέβαια, αλλά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά. Ουσιαστικά όπως κι άλλοι bloggers (το κείμενο προς υπογραφή που προτείνει η Πεντανόστιμη και με το οποίο συμφωνώ απολύτως) είμαι από εκείνους που διαφωνούν πλήρως με το διαχωρισμό των πολιτών σε ετεροδημότες και ομοδημότες-ψηφοφόρους. Πρόκειται για ένα ακόμα τέχνασμα που ανάγεται στο βαθύ εκλογικό-πολιτικό παρελθόν της χώρας μας και δεν μπόρεσε ποτέ να ακολουθήσει τις εσωτερικές μεταναστευτικές ροές.

Η κυβέρνηση οφείλει μέσα στο πνεύμα αλλαγής του εθνικού και δημοτικού εκλογικού χάρτη να ορίσει και τους όρους των δημοτολογίων. Δεν είναι δυνατόν να μην έχει το δικαίωμα να ψηφίζει στον τόπο που κατοικεί κάποιος (και με δική του ευθύνη βεβαίως που διατηρεί αλλού –συνήθως για συναισθηματικούς λόγους και τοπική προπαγάνδα- τα εκλογικά του δικαιώματα). Οφείλει η κυβέρνηση να δρομολογήσει την αλλαγή των δημοτολογίων και να τα συνδέσει άμεσα με υπηρεσίες του Δημοσίου που αποδεικνύουν τον τόπο κατοικίας (πχ το ΑΜΚΑ ή τις ΔΥΟ ή τα ασφαλιστικά ταμεία)  και αυτομάτως να καταγράφονται ως δημότες. Με τον τρόπο αυτό ανέξοδα κι εύκολα και οι μετανάστες αυτομάτως θα πολιτογραφηθούν και δε θα χρειάζονται οι πολυέξοδες μετακινήσεις προς τόπους ψήφισης (κάτι που βέβαια βολεύει τα κόμματα και πολλούς βουλευτές και δημάρχους που έμαθαν στις εξυπηρετήσεις.