Δημοκρατική διαφάνεια και Μαντέλης

Αυτές τις μέρες λίγο ή πολύ η επικαιρότητα μας έχει ξαφνιάσει. Λίγο η κυνικότητα με την οποία ομολογούνται οι μεθοδεύσεις και οι μίζες, λίγο τα ποσά που αναφέρονται, λίγο η αδιαφορία τόσα χρόνια του πολιτικού συστήματος. Σαφώς και η δημοκρατία δε μας ξαφνιάζει με τις δωροδοκίες. Στο πλαίσιο του ατομικισμού και της αλαζονείας της εξουσίας η αδιαφάνεια αποτελεί συνηθισμένο χαρακτηριστικό της. Εξάλλου, σε πολλές χώρες όλες τούτες οι "χορηγίες" και οι άλλες ύποπτες συναλλαγές, είναι νόμιμες και έτσι δεν κρίνονται καν "αδιαφανείς". Και όπως ο κύριος Μαντέλης έτσι κι εκείνοι χρησιμοποιούν τις προηγούμενες θέσεις για να υπουργοποιηθούν και αργότερα χρησιμοποιούν τις επαφές από την υπουργική θητεία τους και την τότε εμπειρία τους προκειμένου να εργάζονται στο πλευρό είτε πολυεθνικών εταιριών είτε άλλω κυβερνήσεων.

Έτσι, το ερώτημα επί της ουσίας είναι έκανε κάτι διαφορετικό ο Μαντέλης από όσα γίνονται σε όλο τον κόσμο; Όχι. Όσο και να κρίνουμε ανήθικο αυτό που έκανε, όσο προκλητικό για την οικονομική μας δεινότητα κι αν το βλέπουμε, έκανε ό,τι κάνουν σε όλες τις δημοκρατικές χώρες. Μα, τότε, γιατί διαμαρτυρόμαστε; Γιατί αποκαλύπτονται τα σκάνδαλα; Γιατί πασχίζουν τόσο πολύ να ελέγξουν το σύστημα;
Όσο και να πασχίζει το δημοκρατικό σύστημα να θέσει κανόνες διαφάνειας, τούτοι θα ξεπερνιούνται πάντα. Νέοι μέθοδοι -νόμιμοι μέχρι να εκδοθεί ένας νέος νόμος- θα έρχονται στο προσκήνιο, νέες μεθοδεύσεις ελέγχου πολιτικών προσώπων και λαϊκών συμφερόντων υπέρ του κέρδους. Το ίδιο το κανιβαλιστικό κυνήγι του κέρδους και ο ανταγωνισμός οδηγεί στη δωροδοκία, στην απάτη, στην αδιαφάνεια. Φυσικά, η δημοκρατία έχει να αντιμετωπίσει και τις άλλες εγγενείς αντιφάσεις. Πρέπει να δείχνει ότι τιμωρεί, ότι ελέγχει το παιχνίδι.
Διαδίδει ότι η δικαιοσύνη κυριαρχεί υπεράνω όλων και και επιβάλλεται σε όλους προς όφελος του κοινωνικού συνόλου (βλ. νόμους για σχετικό έλεγχο του χρηματηστηρίου, τις πρόσφατες άρσεις αδειοδότησης εξόρυξης πετρελαίου, παλαιότερες φυλακίσεις πολιτικών, προτάσεις για έλεγχο των εταιριών αξιολόγησης των οικονομιών, νόμους κατά των καρτέλ κτλ). Οι ίδιες οι αποκαλύψεις ουσιαστικά έρχονται να αποπροσανατολίσουν από την αληθινή υφή της δημοκρατίας. Είναι μία ακόμη φενάκη συγκάλυψης της ουσίας που κρύβεται στο κυνήγι του πολυεθνικού κέδρους, στον χρηματοπιστωτικό τζόγο, στην καταστροφή του πλανήτη.Σαφώς και στην κυβέρνηση Παπανδρέου αξίζουν εύσημα που τολμά να αποκαλύψει πράξεις που θίγουν το λαϊκό αίσθημα. Πράξεις που στις προηγούμενες δεκαετίες έμεναν κρυφές και φυσικά ατιμώρητες. Η ανάγκη για ένα κράτος διαφάνειας, ένα κράτος που τιμωρεί τους ενόχους και τους αποκαλύπτει, είναι ολοφάνερη. Όσα δεν τόλμησε να πράξει ο Καραμανλής ή όσα ξαφνιάζουν ενοχλητικά το Σημίτη, ο Παπανδρέου τολμάει και τα θίγει. Ωστόσο, πρέπει πάντα να έχουμε στο νου μας την ουσία. Οι αποκαλύψεις τούτες λειτουργούν αποπροσανατολιστικά για τις κοινωνικές ανάγκες.
Ας μην ξεχνάμε ότι το δημοκρατικό κράτος πρέπει να ισορροπεί ανάμεσα στα αντίρροπα πολυεθνικά και εγχώρια οικονομικά συμφέροντα, ανάμεσα στη φενάκη της λαϊκής κυριαρχίας και τη στήριξη των οικονομικών κολοσσών κάθε εθνικότητας.  Η ανάγκη διατήρησης αυτής της ισορροπίας είναι που υποχρεώνει αποκαλύψεις, δίκες και εξεταστικές επιτροπές. Και βέβαια αυτή είναι και η επιτυχία της λαϊκής πίεσης με όποιο τρόπο κι αν εκφράζεται. Υποχρεώνει το σύστημα σε αναδιπλώσεις, έστω κι αν είναι παρωδικές και ουσιαστικά μόνο κατ' επίφαση.