Μία χούντα άρχισε σαν σήμερα, αλλά σήμερα

έχουμε φευ δημοκρατία. Δε μας δέρνουν βέβαια στα καλά καθούμενα, ούτε μας συλλαμβάνουν για τα φρονήματά μας. Ούτε έχουμε φάκελο, αλλά μάλλον δεν έχουμε και δημοκρατία.

Σήμερα όμως δεν είναι μέρα ανάμνησης της χούντας των συνταγματαρχών. Σήμερα είναι μέρα να θυμηθούμε ότι η δημοκρατία πάντα κινδυνεύει. Η αποφράδα ημέρα θα περάσει, αλλά η δημοκρατία ακόμα να έρθει. Δεν είμαι από εκείνους που θα μιλήσουν για χούντα σήμερα (το έχω ξαναπεί), αλλά δε θα μιλήσω και για δημοκρατία.

Η δημοκρατία απέχει πολύ από τη δημοκρατία. Νόθα και ψευδότιτλη παρασύρει λεκτικά και συναισθηματικά τον πολίτη. Η δημοκρατία δε σταματά στις εκλογές. Οι εκλογές είναι μόνο ένα μικρός της μέρος. Η δημοκρατία στηρίζεται στην κρίση, τον έλεγχο, την ευκαιρία (όχι απλά το δικαίωμα). Η δημοκρατία είναι στάση ζωής.

Σήμερα όμως όσο ποτέ άλλοτε βιώνουμε τη δικτατορία της δημοκρατίας. Εκπομπές και δημοκράτες απολογητές έχουν ρίξει όλο τους το είναι στην προσπάθεια να μας πείσουν να επιλέξουμε σωστά. Σωστά βέβαια με τα δικά τους κριτήρια. Είναι ώρα ευθύνης, λένε. Επικαλούνται την πατρίδα, το έθνος, το λαό. Είναι οι ίδιοι που στο όνομα της ευθύνης (sic) μάς επέβαλαν ένα διορισμένο πρωθυπουργό, οι ίδιοι που θέλουν να εγκλείσουν σε στρατόπεδα στο όνομα του ανθρωπισμού όποιον διαφέρει, εκείνοι που μας χρεοκόπησαν, αυτοί που κλείνουν σχολεία και νοσοκομεία.

Το ίδιο το πολιτικό σύστημα υπηρετώντας τη δημοκρατία συνέβαλε στη φθορά της πραγματικής δημοκρατίας. Η απομάκρυνση των πολιτών από τις δημοκρατικές διαδικασίες και η επικράτηση της λογικής της συνδιαλλαγής έθεσαν τη δημοκρατία σε δεύτερη μοίρα. Οι ίδιοι επιλέξαμε να αυτοενεχειριάσουμε την ελευθερία μας στο λαίκισμό, την αποδοχή του πατερναλισμό, στις αγορές.

Τελικά, η δημοκρατία είναι ο εχθρός των αγορών. Το δικαίωμα του λαού να αποφασίζει ελεύθερα έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα της αγοράς. Το βιώσαμε όταν διόρισαν πρωθυπουργό σε Ελλάδα και Ιταλία, όταν παρεμβαίνουν υπέρ των κομμάτων που υπερψήφισαν το Μνημόνιο ΙΙ, όταν επιβάλουν συνταγματικές διατάξεις.

Η 21^η Απρίλη δεν είναι μέρα ανάμνησης, αλλά περισυλλογής. Η σημερινή μέρα πρέπει να οριστεί σαν η μέρα ανάμνησης των συνεχών κινδύνων που απειλούν τη δημοκρατία. Άλλοτε από τα όπλα εσωτερικού εχθρού, άλλο εξωτερικού, άλλοτε από το χρηματιστηριακό κεφάλαιο κι άλλοτε από τη δική μας επανάπαυση.

Ειδικά φέτος ενόψει εκλογών, η ημέρα τούτη αποκτά ακόμα ένα βαρύτερο συμβολισμό και μας υποχρεώνει σε βαθύτερες σκέψεις. Δεν είναι μόνο ο ορατός πια κίνδυνος εισόδου της νεοναζιστικής ακροδεξιάς στο Κοινοβούλιο, αλλά και η ευθύνη που θα κληθούμε να αναλάβουμε απέναντι στον εαυτό μας.

Η ευθύνη μας δεν είναι απέναντι στους άλλους, αλλά απέναντι σε εμάς τους ίδιους και την οικογένειά μας. Το δίλημμα ότι έχουμε ευθύνη απέναντι στην κοινωνία είναι μία φενάκη όσων θέλουν να επιφορτίσουν στην ψήφο μας τις δικές τους ανομίες και να μας κάνουν συνυπεύθυνους. Ας ξεφύγουμε από τα αντιδημοκρατικά διλήμματα και τους διπολικούς εκβιασμούς. Γιατί δεν υπάρχει δημοκρατία που να υπακούει σε εκβιασμούς. Η δημοκρατία δε γνωρίζει αδιέξοδα και μονοδρόμους. Η δημοκρατία τρέφεται μόνο με λογική σκέψη.

Ας ισορροπήσουμε ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική κι ας σκεφτούμε τελικά ποιο είναι το ατομικό μας συμφέρον, πόσο κοντά είναι στο συμφέρον του γείτονα. Αφού κάποιοι σκέφτονται κι ενεργούν πολιτικά σε βάρος της κοινωνίας μόνο για την επιβολή των δικών τους συμφερόντων, ας δούμε κι εμείς το δικό μας συμφέρον. Και είμαι βέβαιος ότι κάπου στο δρόμο, θα δούμε δίπλα μας και το γείτονα και τον άγνωστο εκείνο μεσήλικα. Γιατί τελικά και το δικό τους ατομικό συμφέρον δεν απέχει πολύ από το δικό μας.

Ας δούμε τη δημοκρατία ως μια αφετηρία κατάδειξης ευθυνών σε όσους μας χρεοκόπησαν, όσους μας έδιωξαν στο περιθώριο των αποφάσεων, όσους στο όνομα της δημοκρατίας λειτούργησαν αντιδημοκρατικά και ποτέ δε μας ρώτησαν. Ας συλλογιστούμε ψύχραιμα τις ευθύνες εκείνων που μας φοβούνται κι ας τους φοβίσουμε τελικά. Γιατί στο κάτω, δεν είναι δυνατόν να φοβάται ο λαός την κυβέρνησή του, αλλά η κυβέρνηση το λαός της.