Για ποια εκπαίδευση να μιλήσουμε; των κλειστών σχολείων ή των μαύρων στατιστικών;

γράφτηκε για το schooltime.gr
Συνήθως τελειώνοντας οι πανελλαδικές κάνουμε ένα μίνι απολογισμό του σχολικού έτους. Ωστόσο, φέτος ο απολογισμός δεν μπορεί παρά να είναι απαισιόδοξος με εξαιρετικά δυσοίωνες τις προοπτικές της επόμενης χρονιάς, τόσο από τη μαθητική όσο από τη διδακτική και κοινωνιοεκπαιδευτική σκοπιά.
Τα στατιστικά του Υπουργείου για τις επιδόσεις στις Πανελλαδικές εξετάσεις απέδειξαν πασιφανώς ότι κάθε χρόνο και χειρότερα. Οι επιδόσεις πέφτουν, ενώ οι αριστείες μειώνονται κατά ποσοστιαίες μονάδες (κι όχι κατά δέκατα όπως γινόταν παλαιότερα). Και όταν το φαινόμενο αυτό παρατηρείται σε βάθος 4ετίας, τότε σίγουρα έχουμε να κάνουμε με μία συνειδητή επιλογή. Η δυσκολία των θεμάτων φέτος ξεπέρασε κατά πολύ τις ίδιες τις μαθητικές ικανότητες. Η τρομακτική μείωση σε ορισμένα μαθήματα των αριστειών το αποδεικνύει, ενώ σε αρκετά αντικείμενα ακόμα και οι μεσαίες επιδόσεις είχαν αισθητή πτώση.
Ένα ζήτημα που αναδεικνύεται είναι ότι τα θέματα των εξετάσεων ξεπερνούν κατά πολύ την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία (ακόμα σε ορισμένα μαθήματα και την ύλη). Οι μαθητές, δηλαδή, καλούνται να αξιολογηθούν σε θέματα που δε διδάχθηκαν στο χρόνο που έπρεπε ή με τον τρόπο που επιδιώκουν οι προτείνοντες τα θέματα. Ουσιαστικά αναδεικνύεται ότι το σχολείο το ίδιο δεν προετοιμάζεται για τις εξετάσεις και όχι εξαιτίας των φυσικών προσώπων που το απαρτίζουν. Άνθρωποι που απέχουν από την εκπαιδευτική διαδικασία ορίζουν τις επιδόσεις και τους εισακτέους και αυτό είναι το χειρότερο. Έτσι, επιβάλλεται στους γονείς χρόνο με το χρόνο να εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τα φροντιστήρια που καλούνται κι αυτά να ξεπεράσουν τη απλή φροντιστηριακή πρακτική και να φτιάξουν επιστήμονες πριν ακόμα τελειώσει η εφηβεία.
Φυσικά μέσα σε όλα αυτά η απαίτηση να γίνει το σχολείο αγαπητό σε μαθητές και η παρότρυνση για αλλαγή της ύλης και του αναλυτικού και η μετεξέλιξή τους σε ένα ελεύθερο και εξελισσόμενο ανάλογα με τις ανάγκες curiculum φαντάζουν αστειότητες. Και φυσικά πού να μιλήσουμε για αντικείμενα που να αναπτύσσουν την κριτική και αφαιρετική ικανότητα του μαθητή ή να μειώνει τη στείρα αποστήθιση προβάλλοντας την ανάγκη για διαθεματική γνώση.
Ένα άλλο όμως ζήτημα κοινωνιοπολιτικής υφής που αναδεικνύεται είναι η κατεύθυνση που κυριαρχεί για μείωση των φοιτητών στα ΑΕΙ. Και η μείωση αυτή ξεκινά ήδη από τις εξετάσεις και τα θέματα. Ταυτόχρονα το “σχέδιο Αθηνά” (για το οποίο μιλήσαμε παλαιότερα) σε συνδυασμό με την εκπαιδευτική πολιτική στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση προδιαγράφουν ένα μέλλον αναλφαβητισμού (στη χειρότερη) ή ένα μέλλον βασικής εκπαίδευσης και γνώσεων (στην πιο αισιόδοξη οπτική) για τη δημιουργία ενός ημιμορφωμένου εργατικού δυναμικού εύκολα χειραγωγήσιμου και κατ' ανάγκην εργασιακής επιβίωσης καταρτιζόμενου.
Και αν τα παραπάνω φαντάζουν πολιτικές ξύλινες θέσεις, δεν έχουμε παρά να σκεφτούμε το κλείσιμο δεκάδων σχολείων (ήδη ξεπερνούν τα 300 σε όλη την Επικράτεια) και τις απολύσεις χιλιάδων εκπαιδευτικών (ήδη δρομολογείται η απόλυση 15.000 εκπαιδευτικών -γυμναστών, πληροφορικής και θεολόγων- σε πρώτη φάση μέσα στο έτος) σε συνδυασμό με τη μη πρόσληψη αναπληρωτών ή μόνιμου προσωπικού. Και οι νέες εγκύκλιοι για την αύξηση των μαθητών ανά τάξη, οι προφορικές εντολές σε νηπιαγωγούς να αποφεύγουν να εγγράψουν παιδιά σε προνήπια, οι τόσες ελλείψεις σε εκπαιδευτικές ειδικότητες σε ΕΠΑΛ αποδεικνύουν ακριβώς τις πολιτικές διαθέσεις της κυβέρνησης.
Και αν κάποτε ο Παλαμάς πρότεινε να χτιστούν σχολεία ευάερα και ευήλια με βάση τις αρχές της Νέας Παιδαγωγικής, σήμερα τείνουμε στον αντίποδα που ούτε επί Οθωμανών βίωσε ο τόπος: την απουσία παιδείας. 
Το κερασάκι στην πολιτική που διαλύει το εκπαιδευτικό σύστημα -χωρίς να στήνει κάτι νέο στη θέση του- είναι η επιστράτευση των εκπαιδευτικών πριν ακόμα απεργήσουν (ως ιδιώνυμο αδίκημα τιμώρησαν την απειλή και μόνο απεργίας) στην ίδια ακριβώς λογική που αντιμετωπίσαμε με το κλείσιμο σε μία δύση του ήλιου της ΕΡΤ. 

13 έκριναν :

Η ΚΟΠΡΙΑ είπε...

Όπως τα λες, δυστυχώς

Swell είπε...

Παιδεία; Για ποιόν λόγο, όταν το πολιτικό σύστημα "βάζει όλα του τα λεφτά" στο να γίνουμε τουριστικός προορισμός και να υποδεχθούμε εκατομμύρια τουριστών;

Άσε το γεγονός, όπως σωστά λες, ότι ο ημιμαθής είναι εκτός από χειρότερος από τον αμαθή και πιο εύκολα χειραγωγήσιμος και καθοδηγούμενος.

πνευμα είπε...

Ένα νέο, εντυπωσιακά αποκρουστικό, εκπαιδευτικό σύστημα, ανέτειλε ξανά στην χώρα που έχει αναγάγει τις δυσάρεστες συνήθειες σε απαράμιλλη τέχνη. Επελέγησαν - το λοιπόν- θέματα για τις πανελλαδικές μας εξετάσεις που ικανοποιητικά θα έγραφαν μόνο οι διάνοιες και άριστα όσοι διαθέτουν το κληρονομικό χάρισμα. Επιλογές διόλου τυχαίες και ο σκοπός που επιλέχθησαν καθόλου ατυχής. Διότι πως θα μπορούσαν να συνεχίσουν την εποποιία τους οι αμαθείς ανόητοι που μας κυβερνούν αν δεν είχαν στην υποτέλεια τους ημιμαθείς πληβείους;

Την καλησπέρα μου

αθεόφοβος είπε...

Κάποτε πρέπει να σταματήσει αυτή η αναπαραγωγή του λαϊκισμού περί δύσκολων θεμάτων στις εξετάσεις.
Σε κάθε μία σχολή αν είναι από 1000 υποψηφίους να μπούν 100 είτε δύσκολα είτε εύκολα θέματα βάλεις 100 θα μπούν.
Η διαφορά είναι ότι αν τα θέματα είναι δύσκολα θα μπούν οι οι 100 καλύτεροι οι οποίο θα είναι και οι καλύτεροι σε όλα τα μαθήματα που εξετάζονται.
Έτσι θα υπάρχει μια διαβάθμιση μεταξύ αρίστων, καλών και μετρίων και δεν θα παίζεται η εισαγωγή του υποψηφίου σε ελάχιστες μονάδες με αποτέλεσμα αυτό να αποβαίνει σε βάρος των αρίστων.
Σε ένα μάθημα όταν η κόρη μου έδωσε εξετάσεις υπήρχε διαφορά στην βαθμολογία μεταξύ των δύο εξεταστών 10 μονάδες.
Τόση ήταν ακριβώς και η διαφορά μεταξύ της σχολής επιλογής της Αθήνας και της Θράκης!

ο δείμος του πολίτη είπε...

Παιδιά συγνώμη, που καθυστέρησα να απαντήσω, αλλά είμαι στα τελειώματα ενός καλλιτεχνικού ντεμπούτου και μόλις τελείωσα τη σελιδοποίηση.

Κοπριά, χαίρομαι που συμφωνούμε.

Swell, πάντα έτσι ήταν, φίλε. Κάθε εκπαιδευτικό σύστημα στόχο βασικό έχει την αναπαραγωγή της κυρίαρχης ιδεολογίας και του οικονομικου-κοινωνικού status (είτε μιλάμε για το χαλαρό αρχαιοελληνικό σύστημα, είτε το αυστηρό γραφειοκρατικό της αρχαίας Μεσοποταμίας, είτε για αστικά συστήματα είτε για τη ΛΔΓ και την ΕΣΣΔ).

ο δείμος του πολίτη είπε...

πνεύμα, αν και στο πνεύμα του σχολίου συμφωνούμε, αρνούμαι το διαχωρισμό διάνοια-μη χαρισματικός μαθητής. Τα θέματα ήταν δύσκολα και το πρόβλημα είναι απαντούνταν μόνο από επιστήμονες.

Αθεό, αν θεωρείς ότι λειτουργώ πατερναλιστικά και ότι επηρεάζω τόσο πολύ κόσμο με τιμάς (ώστε να με κατηγορείς για λαϊκισμό). Βέβαια, εσύ απέχεις πολύ χρονικά από τις εξετάσεις (και τα τέκνα σου, αν θυμάμαι καλά).
Το πρόβλημα των εξετάσεων είναι η εισαγωγή, αλλά η ουσία της αξιολόγησης. Σε τι αξιολογούνται οι μαθητές (σε θέματα που υπάρχουν στην ύλη; Σε διδασκόμενη ύλη σε πόσο καιρό/χρόνο βάσει εντολών του υπουργείου;)
Βλέπεις τα στατιστικά του Υπουργείου αποδεικνύουν μόνα τους με την τρομακτική πτώση σε μεσαίους και κορυφαίους βαθμούς (συγκριτικά με την τελευταία τριετία, αλλά έχω στη διάθεσή μου όλης σχεδόν της δεκαετίας τα στατιστικά). Συνήθως μείωση των κορυφαίων επιδόσεων πάει μαζί με αύξηση μεσαίων-καλών βαθμών. Εδώ για πρώτη φορά είχαμε μείωση άριστων και καλών και αύξηση χαμηλών-κακών βαθμών (οι μεσαίοι σχεδόν αναλλοίωτοι).
Και το θέμα στην ουσία του είναι ακριβώς η στόχευση αυτών των επιλογών. Γιατί όταν γίνεται μία φορά, είναι παραφωνία. Αλλά όταν γίνεται συνέχεια στα ίδια μαθήματα, τότε αποτελεί στόχευση.

αθεόφοβος είπε...

O λαϊκισμός αφορα την κάθε χρόνο αναγραφή στις εφημερίδες ότι "έπεσε τσεκούρι στις εξετάσεις", "δύσκολα θέματα φέτος"κτλ που δεν επισημαίνουν την μοναδική αλήθεια που είναι μία: σε εξετάσεις για 100 πχ θέσεις 100 θα πετύχουν είτε τα θέματα είναι εύκολα είτε δύσκολα.

Γράφεις:
Εδώ για πρώτη φορά είχαμε μείωση άριστων και καλών και αύξηση χαμηλών-κακών βαθμών (οι μεσαίοι σχεδόν αναλλοίωτοι).

Επόμενο είναι όταν δυσκολεύουν τα θέματα να παρατηρείται αυτό το οποίο τελικά καταλήγει υπέρ των καλύτερων.
Αν βάλεις εύκολα θέματα σε 10 υποψήφιους για 5 θέσεις και τους βαθμολογήσεις από το 1-10 μπορείς να έχεις 4 με 10, 3 με 9, 2 με 7 και 1 με 5.
Αν βάλεις δύσκολα θα έχεις πχ 1 με 9, 1 με 8, 1 με 7, 2 με 6, 4 με 5 και 1 με 3.
Αν το παραπάνω παράδειγμα το μεταφέρεις στα απαράδεκτα νούμερα των σημερινών βαθμολογιών καταλαβαίνεις πως είναι πολύ δυσκολο να ξεχωρίσει ποιός είναι ο καλύτερος όταν το παιχνίδι παίζεται μεταξύ ελάχιστων διαφορών στις βαθμολογίες.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Ξέρεις τι κάνεις "λάθος"; Ότι βλέπεις με μάτι ανταγωνιστικό τη βαθμολόγηση των πανελλαδικών και ως εκ τούτου εντελώς αντιπαιδαγωγικά. Η μαθητική αξιολόγηση πρέπει να διατηρεί παιδαγωγικό χαρακτήρα σε κάθε περίπτωση. Επιπλέον, δεν έχει κανένα νόημα στην παιδαγωγική η εξέταση σε θέματα για τα οποία αφιερώνεται ένα 2ωρο όλο το έτος ή ένα 5ωρο κλπ. Και ειδικά όταν αυτή η ερώτηση έχει αυξημένο συντελεστή βαθμολόγησης.
Από τη στιγμή που ο ανταγωνισμός/επιλογή επιτυγχάνεται και με υψηλές βαθμολογίες, γιατί πρέπει να επιλέγονται θέματα στα όρια της ύλης ή εκτός εκτός αναλυτικού προγράμματος στην ουσία;

αθεόφοβος είπε...

Σε όλο τον κόσμο οι εξετάσεις είτε για εισαγωγή στα πανεπιστήμια έιτε για την πρόσληψη σε μια θέση είναι ανταγωνιστικές και όχι παιδαγωγικές και σκοπό έχουν να πετύχουν οι καλύτεροι και όχι μερικοί μέτριοι τυχεροί που μπορεί με την ευκολία θέματων να βρεθούν με υψηλή βαθμολογία.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Κάθε άλλο, Αθεόφοβε, από αυτό που νομίζεις. Οι εξετάσεις είναι παιδαγωγικού χαρακτήρα πάνω σε συγκεκριμένη ύλη που είχε χρονική επάρκεια διδασκαλίας και μετά είναι ανταγωνιστικές (στα χαμηλά επίπεδα κι όχι στα αριστεία -με την εξαίρεση των βαθμών βάσης). Όπου δεν υπάρχει παιδαγωγικός χαρακτήρας υπάρχουν πρόσθετα κριτήρια -παιδαγωγικού χαρακτήρα- (όπως το μαθητικό corpus και οι παρασχολικές δραστηριότητες στις ΗΠΑ και τη Φιλανδία, οι λοιπές των εξεταζομένων μαθητικές επιδόσεις στο ΗΒ ή τις σκανδιναβικές χώρες κλπ). Ακόμα και η Γαλλία για να διατηρήσει τον παιδαγωγικό χαρακτήρα των εξετάσεών της όρισε εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα και επιλογή στα Ανώτατα Ιδρύματα βάσει βαθμού -ανταγωνιστικά- ετήσιου+εξετάσεις κι όχι βάσει εξετάσεων μόνο (που αποσπασματικά ωρώμενες είναι άκρως αντιπαιδαγωγικές).

αθεόφοβος είπε...

Μην συγχέεις τα διάφορα εκπαιδευτικά συστήματα εισαγωγής στα πανεπιστήμια που μπορούν να χρησιμοποιούν και/η την σχολική επίδοση για την εισαγωγή σε αυτά.
Ακόμα και εκεί είναι ανταγωνιστική η εισαγωγή γιατί πρέπει να έχεις καλύτερους βαθμούς από άλλους.
Δεν φτάνει να είσαι καλός , πρέπει να είσαι καλύτερος από τους άλλους οπότε αυτό είναι σαφώς ανταγωνιστικό και όχι βέβαια παιδευτικό ή μάλλον είναι πεδευτικό για τον υποψήφιο !
Τι θα πεί δε ότι είναι ανταγωνιστικές στα χαμηλά επίπεδα κι όχι στα αριστεία ;
Προφανώς οι άριστοι είτε τους εξετάσεις σε δύσκολα θέματα είτε σε εύκολα θα πετύχουν αλλά αν είναι πχ. να πάρουν οι 10 πρώτοι μια υποτροφία και εκεί υπάρχει ανταγωνισμός.
Όσο για την Γαλλία μπορεί να είναι πιο ευχερής η εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο αλλά πάλι μέσα ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος γιατί ο 1 στους 3 θα προχωρήσει!

ο δείμος του πολίτη είπε...

Κι όμως επιμένεις στο ανταγωνιστικό (λες κι εγώ δεν το σημειώνω πουθενά) παραβλέποντας επιμελώς το παιδαγωγικό στοιχείο. Το σχολείο οφείλει να διέπεται από παιδαγωγικές αρχές. Δεν απευθύνεται σε ενήλικες, αλλά σε παιδιά και ως εκ τούτου ακόμα και η εισαγωγή οφείλει να είναι βάσει των παιδαγωγικών αρχών, όπως και τα θέματα που τίθενται.
Το σχολείο δεν μπορεί να είναι κανιβαλιστικό όπως η κοινωνία. Άλλο πράγμα ο ανταγωνισμός κι άλλο η στήριξη της κοινωνικών ανισοτήτων σε αυτό το σημείο.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Κι όμως επιμένεις στο ανταγωνιστικό (λες κι εγώ δεν το σημειώνω πουθενά) παραβλέποντας επιμελώς το παιδαγωγικό στοιχείο. Το σχολείο οφείλει να διέπεται από παιδαγωγικές αρχές. Δεν απευθύνεται σε ενήλικες, αλλά σε παιδιά και ως εκ τούτου ακόμα και η εισαγωγή οφείλει να είναι βάσει των παιδαγωγικών αρχών, όπως και τα θέματα που τίθενται.
Το σχολείο δεν μπορεί να είναι κανιβαλιστικό όπως η κοινωνία. Άλλο πράγμα ο ανταγωνισμός κι άλλο η στήριξη της κοινωνικών ανισοτήτων σε αυτό το σημείο.

ShareThis