διαφθοράς το παραλήρημα

Τον τελευταίο δε καιρό πολλά λέγονται για τη διαφθορά. Κάποτε έγραψα κι εγώ σε μία αποστροφή δημοκρατικής κρίσης. Μα η διαφθορά τελικά είναι εγγενές στοιχείο της δημοκρατίας. Το ίδιο το σύστημα τη χρειάζεται όπως και την ελεγχόμενη συμμετοχή του λαού στην επιλογή τάχα της διακυβέρνησης. Το σύστημα στηρίζεται στη διαφθορά και τη διαπλοκή όπως και στη σταθερή οικονομική πολιτική που διαμορφώνουν τα δημοκρατικά κόμματα. Ωστόσο, όπως αφήνει στο λαό μια ψευδαίσθηση -και τούτη βέβαια ελεγχόμενη- επιλογής, έτσι καταπολεμά και τη διαφθορά.

Ποια διαφθορά; Την οικονομική συναλλαγή που αντιβαίνει το εξαρτώμενο νομικό πλαίσιο που ορίζει τα κέρδη ή που κατακτήθηκε με αγώνες (π.χ. για το περιβάλλον, τα ατομικά-πολιτικά δικαιώματα και τα προσωπικά δεδομένα) για προστασία από την αυθαιρεσία της κάθε εξουσίας.

Καταπολεμά και τη διαφθορά που δεν ελέγχει. Γιατί εκείνη που ελέγχεται και συντηρεί τη δημοκρατία είναι καλή. Ονομάζεται ανταγωνισμός, νόμος της αγοράς, επιχειρηματικό συμφέρον. Είναι η ίδια η διαφθορά των δημοκρατικών πολιτικών που στηρίζουν τα ιδιωτικά συμφέροντα, η κοίμηση των συνειδήσεων ή ο αποπροσανατολιστικός αφιονισμός τους, το ρουσφέτι για την πολιτική επιβίωση, το χάρισμα της περιουσίας του λαού. Διαφθορά νόμιμη είναι οι συναλλαγές των κυβερνήσεων με ιδιώτες, μόνο που αυτές ονομάζονται διαγωνισμοί για ιδιωτικοποίηση.

Κάθε προσπάθεια ελέγχου της διαφθοράς -της αθέμιτης- είναι πολύ απλά παραπλανητική. Είτε βοηθά το σύστημα να ελέγξει παράπλευρες απώλειες είτε το συντηρεί άμεσα περιορίζοντας τον αθέμιτο ανταγωνισμό των επιχειρήσεων και ελλογικεύοντάς του –άλλη μία αντίφαση της δημοκρατίας- για να κρατά τις ισορροπίες.

Διαφθορά ελεγχόμενη (=νόμιμη και βαφτισμένη) και διαφθορά κακή. Εκεί είναι το παιχνίδι των λέξεων. Όλοι συναγωνίζονται την ιστορική κρίση του Θουκυδίδη[1]· η σημητική αγορά ήταν ο βαφτισμένος καπιταλισμός, όπως η αμερικάνικη τρομοκρατία δηλώνει τον αγώνα των ένοπλων κινημάτων που καταψηφίζουν την πολιτική των ΗΠΑ[2]. Τελικά, οι λέξεις δεν αλλάζουν μόνο σε καιρούς εμφύλιων πολέμων. Αλλάζουν στην προπαγάνδα και στην απολυταρχία της δημοκρατίας. Καλά το είχε δει ο Όργουελ[3].

---

[1] Ο Θουκυδίδης παρατήρησε ότι σε καιρό εμφύλιου πολέμου οι λέξεις χάνουν την αληθινή τους σημασία η δεύτερη σκέψη χαρακτηρίζεται δειλία, η απερίσκεπτη παρόρμηση ονομάζεται γενναιότητα κτλ.

[2] βλ. Νόαμ Τσόμσκυ, Πειρατές και Αυτοκράτορες, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2004.

[3] Τζορτζ Όργουελ, 1984.