Δεκέμβρης, 2 χρόνια μετά

Κλείσαμε 2 χρόνια από το νεανικό εξεργεσιακό Δεκέμβρη του 2008. Εκείνες τις μέρες είχα γράψει ένα σχετικό άρθρο καθαρά συνειρμικό και συναισθηματικό. Σήμερα, άλλαξε τίποτα; Όχι. Από εκείνο το άρθρο που έγραψα τότε τίποτα δεν άλλαξε. Οι νέοι επέστρεψαν στο κοινωνικό και πολιτικό περιθώριο, στον τηλεοπτικό βόθρο της υποκουλτούρας που παράγει η κάθε Πετρούλα, στη μιζέρια ενός ανίκανου σχολείου να παραγάγει πνεύμα και κρίση, στην αθλιότητα ενός εξετασιοκεντρικού και κομφορμιστικού εκπαιδευτικούς συστήματος.
Σήμερα, βέβαια, στο διαδίκτυο και ιδιαίτερα στον αντιεξουσιαστικό και αριστερό χώρο αφθονούν τα άρθρα που αναφέρονται και αναλύουν τα γεγονότα του Δεκέμβρη.
Μια κοινωνική εξέγερση, μια επανάσταση, ένας νέος Μάης...
Όπως πάντα συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, σταθερά παραβλέπονται πολλές πλευρές του ζητήματος. Παραβλέπεται το βασικό -απολίτικο- αίτιο της οργής για τη δολοφονία. Μπροστά στην φετιχοποίηση κάθε κοινωνική αντίδρασης αποσιωπούμε βασικές αιτιακές πτυχές της σύγκρουσης. Ο θάνατος και η μετέπειτα στάση των αστυνομικών δυνάμεων και των ΜΜΕ έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντίδραση των νέων.
Την ίδια στιγμή η διάχυτη κοινωνική οργή για την εν ψυχρώ δολοφονία, ειδικά μετά τη “ζαρντινιέρα”, τα “πράσινα παπούτσια”, και τις άλλες αστυνομικές αυθαιρεσίες και τα πολιτικά σκάνδαλα της εποχής, έκαναν τους ενήλικες να συμφωνούν επί της ουσίας με τα παιδιά τους. Μια διευρυμένη κοινωνική οργή απέναντι στις ένοπλες δυνάμεις που είχε να κάνει με τα δεκάδες περιστατικά που έρχονταν στο φως, με την προσπάθεια συγκάλυψης της δολοφονίας του εφήβου Αλέξη και όλα τα προηγούμενα. Οι ίδιοι οι γονείς συμφωνούσαν με την αντίδραση ή στη χειρότερη περίπτωση δεν αποθάρρυναν τα τέκνα τους από τη συμμετοχή στις κινητοποιήσεις
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αν το περιστατικό συνέβαινε σε μία νεοεκλεγείσα κυβέρνηση (πχ πέρυσι τέτοια εποχή) δε θα υπήρχαν τόσες αντιδράσεις.  Γιατί έχει μεγάλη σημασία να θυμόμαστε ότι οι συγκρούσεις ήταν τόσο απέναντι στην αστυνομία όσο και στην Κυβέρνηση.
Η κοινωνική σύγκρουση του Δεκέμβρη σιγόβραζε μήνες πριν. Μία νέα γενιά αναζητούσε τρόπο να εκφράσει την αντίδρασή της. Το έκανε νωρίτερα με τις καταλήψεις που συκοφαντούνταν και αυτό ενοχλούσε ακόμα περισσότερο. Μια περιθωριοποιημένη γενιά έψαχνε αφορμή. Η οργή και η σαθρότητα στην πολιτική σκηνή της εποχής, έδωσε εκείνα τα ψυχολογικά όπλα που αναζητούσε.
Πιστοί όμως στη φετιχοποίηση της επανάστασης, αντιεξουσιαστικά κι άλλα αριστερά κομμάτια της πολιτικής ζωής βρήκαν την αφορμή να καταγραφούν στην συλλογική μνήμη και να ιδεολογικοποιήσουν την εξέγερση. Γιατί οι νεανικές αντιδράσεις ήταν πολιτικοποιημένες, αλλά όχι ιδεολογικές. Δε στόχευαν ούτε σε πολιτική ανατροπή ούτε σε επανάσταση.
Σήμερα, βέβαια, ο αριστερός χώρος χαίρεται να αναλίσκεται στην αναμόχλευση των γεγονότων, στην ανάλυσή τους με όρους μιας ανεπιτυχούς επανάστασης. Συζητήσεις επί συζητήσεων, στρογγυλά τραπέζια για ένα περιστατικό που τελικά χάθηκε πίσω από τη συκοφάντηση των νέων, πίσω από τα κατεστραμμένα καταστήματα. Μία εξέγερση την οποία κάποιοι οδήγησαν στη βία συντηρητικοποιώντας μεσοαστικά κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας μέσα από το φόβο για περιουσίες κτλ.



8 έκριναν :

thinks είπε...

Σωστή φυσικά η παρατήρηση ότι η βία συντηρητικοποιεί μεσοαστικά κομμάτια της εκάστοτε κοινωνίας μέσα από το φόβο για περιουσίες. Άλλο ένα παράδειγμα, ακραίο, το ότι στην Αμερική η λέξη "κομουνισμός" και μόνο είναι αρκετή για να επικαλέσει, στο φυλλοκάρδι όλων, τον πανικό του μπαμπούλα ο οποίος θα τους αφαιρέσει την περιουσία που με τον ιδρώτα τους (ή με την εκμετάλλευση του ιδρώτα του γείτονα) απέκτησαν. Το σκεπτικό σου αποδεικνύει λίγο ή πολύ ότι η βία στις διαδηλώσεις φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα, στο φυλλοκάρδι της κοινωνίας, από αυτά που ζητούν οι διαδηλωτές -αν και, βέβαια, σε ορισμένες περιπτώσεις είναι η βία, και τα οδοφράγματα, που φέρνουν το καλύτερο αύριο -και, ναι, σωστά λες ότι τα συγκεκριμένα γεγονότα δεν απέβλεπαν σε επανάσταση, αλλά σε διαμαρτυρία.

Βλέπω Δήμο ότι αναφέρεις "αντιεξουσιαστικά κι άλλα αριστερά κομμάτια" ως αλληλένδετα, ή γειτονικά, ή συνέχεια το ένα του άλλου. Νομίζω ότι τα "αντιεξουσιαστικά" κομμάτια είναι σχεδόν το ίδιο με τα αναρχικά στοιχεία -και τα δύο, όπως και να τα ονομάσει κανείς, δεν δέχονται οποιαδήποτε δομή, εξουσία ή έλεγχο, από ορισμό. Η αριστερά, ή οποιοδήποτε άλλο γεωγραφικό μέρος του πολιτικού φάσματος, δεν είναι εγγεγραμμένα στην λέσχη των αντιεξουσιαστών, μια που από δικό τους ορισμό ζητούν εξουσία -απλά ο καθένας την δική του εξουσία. Μια που τα αντιεξουσιαστικά και αναρχικά στοιχεία κολλάν σαν καρκίνωμα πάνω στο σώμα οποιασδήποτε διαδήλωσης, και την αμαυρώνουν, θα με ενδιέφερε να εξετάσω, στις συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές, από που, πως, και γιατί, εισχώρησαν αυτά τα αντιεξουσιαστικά κομμάτια στην κοινωνική πραγματικότητα.

ο δείμος του πολίτη είπε...

thinks, οι αντιεξουσιαστικές είναι οι αναρχικοί του παρελθόντος με άλλο όνομα. Εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της αριστεράς.

Δεν είναι πάντως όλες οι ομάδες αντεξουσιαστών καρκινώματα. Υπάρχουν σοβαρές ομάδες, αξιόλογοι άνθρωποι που παράγουν πολιτική σκέψη, κρίση και ιδέες. Διαφωνώ καθέτως συνήθως μαζί τους, αλλά δεν τους εντάσσω όλους στην ίδια κατηγορία. Εξάλλου, πολλοί ορίζουν τη βία μόνο θεωρητικά -επαναστατικώ δικαίω- κι όχι σε επίπεδο κινητοποιήσεων κτλ.

thinks είπε...

Δεν αντιλέγω στο ότι σοβαρές ομάδες που παράγουν πολιτική σκέψη αντί-θετη στην εκάστοτε εξουσία ανήκουν στην ευρύτερη Αριστερά και είναι απαραίτητα μέλη του πολιτικού και ιδεολογικού φάσματος -όσο και να διαφωνούμε μαζί τους. Ίσως να είχα απληροφόρητη ή διαστρεβλωμένη εικόνα της σχέσης μεταξύ των όρων "αναρχικός" και "αντιεξουσιαστικός".

ο δείμος του πολίτη είπε...

Αξιοπρέπεια και αντοχή, το κείμενό μας δεν αξίζει σχόλιο, αλλά αξίζει μόνο ως χώρος για διαφήμιση δική σας ανάρτησης;

thinks, το ίδιο είναι. Σε αυτούς εντάσσονται και οι γνωστοί "μπαχαλάκηδες" που προσπαθούν να διαλύσουν κάθε κινητοποίηση στην Αθήνα και προκαλούν την κοινή γνώμη με τις καταστροφές που προκαλούν και την εκμετάλλευση του ακαδημαϊκού ασύλου (με την "απαραίτητη βοήθεια", βέβαια, των ΜΜΕ και των αστυνομικών και δικαστικών αρχών). Ωστόσο, έχω γνωστούς, σχολιαστές και συνομιλητές του χώρου που απέχουν και καταδικάζουν τη βία με τη δική μου λογική -ότι δηλαδή συντηρητικοποιούν μέρος της κοινωνίας και τη στρέφουν στην ακροδεξιά.

Hades είπε...

Προσωπική μου άποψη είναι, Δείμε, πως κάποια στιγμή η εξέγερση θα γίνει και όταν γίνει θα γίνει αμέσως κατανοητό ότι τα προ διετίας δεκεμβριανά ούτε κοινωνική εξέγερση ήταν, ούτε τίποτε.
Αυτό δεν σημαίνει ότι μέσα στις τότε κινητοποιήσεις δεν υπήρχαν και άνθρωποι (νέοι ή μεγαλύτεροι, δεν έχει τόση σημασία για'μένα) που ήθελαν τω όντι να αντιδράσουν. Σίγουρα υπήρχαν. Ούτε κατά διάννοια όμως δεν ήταν η πλειοψηφία, μην σου πω ότι ήταν ελάχιστοι.]
Θυμήσου ότι υπήρχαν γονείς που πήγαιναν έως και σε δημοτικά σχολεία και απαιτούσαν από τα παιδιά (!!!) να πάνε σε διαδήλωση. Θυμήσου ότι άλλα γίνονταν το πρωί και άλλα το βράδυ και σε ύφος, και σε ποιότητα και από πλευράς συμμετοχής κόσμου. Έτσι είναι οι εξεγέρσεις; Δε νομίζω.

Το μόνο κοινό με τότε είναι ότι ο κόσμος ακόμη βράζει. Ή μάλλον, βράζει απείρως περισσότερο. Αν το μπαμ θα γίνει φέτος, του χρόνου ή σε 5 χρόνια, δεν μπορώ να το πω. Πάντως η αλήθεια είναι ότι και σήμερα ήδη μυρίζει μπαρούτι. Ήδη τα χημικά προς τους μαθητές ήταν μια πρώτη πρόγευση νομίζω.

Ανώνυμος είπε...

Δείμε, η άποψη μου για τα γεγονότα συμφωνεί λίγο πολύ με τη δική σου. Όλος εκείνος ο ξεσηκωμός ήταν το αποτέλεσμα της από καιρό κυοφορούσας κοινωνικής έντασης και της αντίδρασης της νεολαίας. Συνέβη και το τραγικό γεγονός της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου και από εκεί και πέρα τη σκυτάλη πήραν τα ΜΜΕ. Το γεγονός αυτό ήταν βούτυρο στο ψωμί τους και με το συνεχή και αδιάκοπο βομβαρδισμό από μέρους τους ‘πληροφοριών’, εικασιών και εικόνων, κατά την προσφιλή τους τακτική, έριξαν κι άλλο λάδι στη φωτιά της ήδη εύφλεκτης κι εύθραυστης κοινωνικής ισορροπίας. Μετά ήταν πολύ εύκολο ο κόσμος και ειδικά η άνεργη και αδικημένη νεολαία να προβεί σ’ όλο εκείνο το βίαιο ξέσπασμα. Πάντως, πιστεύω ότι ο αντιεξουσιαστικός χώρος μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι των κινητοποιήσεων εκ των υστέρων, αφού δηλαδή συνέβησαν τα πρώτα γεγονότα από τους αγανακτισμένους νέους. Βρήκε πάτημα κι έκανε αισθητή την παρουσία του και βέβαια οδηγήθηκαν τα πράγματα εκεί που οδηγήθηκαν.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Για να κάνεις μια "ιδεολογική εξέγερση", έστω και "πολιτικοποιημένη" όπως λες κι εσύ, πρέπει να διαθέτεις και τις ανάλογες προϋποθέσεις.
Ο χαβαλές και η διάθεση για πλιάτσικο και τυφλή καταστροφή δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται "εξέγερση"!

ο δείμος του πολίτη είπε...

Hades, ήταν κοινωνική εξέγερση όχι πολιτικού περιεχομένου. Αίτιο δεν ήταν ούτε η ταξική υπερφαλάγγιση ούτε τα πολιτικά σκάνδαλα. Αίτιο -και εκ τούτο ορίζεται ως κοινωνική εξέγερση- ήταν η στάση της κοινωνίας απέναντι στη νεολαία και ο ρόλος της αστυνομίας απέναντι στους πολίτες.

Φυσικά και συμφωνώ ότι στο μέλλον οι εξεγέρσεις θα ενταθούν. Ωστόσο, το βλέπω σε πολύ μακρινό μέλλον.

Τελευταίε, δεν έχω να προσθέσω κάτι.

Κι όμως, Άσκαρ, η εξέγερση δεν προϋποθέτει ιδεολογικό ορίζοντα, αλλά μόνο παράπονα και ενόχληση από την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.

ShareThis