Η οικονομική κρίση των ημερών μας είναι δεδομένη. Μία κρίση που είχε ξεκινήσει παλαιότερα -με το πέρας των ολυμπιακών έργων- και συνεχιζόταν μέχρι την αποκάλυψη του τεράστιου ελλείμματος ως αποτελέσματος ενός σπάταλου κράτους με συστημική διαφθορά. Και μέσα σε μία τέτοια κρίση υποχρεωνόμαστε να αλλάξουμε συνήθειες. Νέα ήθη, λοιπόν, αρχίζουν να καλλιεργούνται πρωτίστως στην κατανάλωση.
Μέσα στην προσπάθειά τους να αντεπεξέλθουν στις δυσχέρειες οι καταναλωτές στρέφονται στις “ιδιωτικές ετικέτες”. Ξεπερνούν τόσο το ψώνιο όσο και τη νοοτροπία της επώνυμης φίρμας. Οι “ανώνυμες ετικέτες” ήδη παρουσιάζουν αύξηση άνω του 8%, με παράλληλη πτώση των επωνύμων προϊόντων της τάξεως του 8%.
Οφείλουμε όμως να σημειώσουμε ότι ακόμα δε γνωρίζουμε αν οι αγοραστές των αγαθών αυτών είναι μεσοαστοί ή λαϊκότερα στρώματα ή/και ποιο το μορφωτικό τους επίπεδο. Η αυξητική τάση κατανάλωσης προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας διαμορφώθηκε από την επιθυμία για αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες των μορφωμένων μεσοαστών. Ίσως και σήμερα η αύξηση πωλήσεων των “ιδιωτικών ετικετών” να οφείλεται σε ανάλογες αντιστάσεις. Στο συμπέρασμα αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι την ίδια περίοδο καταγράφεται μία αύξηση και στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Παλαιότερες έρευνες έδειξαν ότι το διαδίκτυο χρησιμοποιείται κυρίως από τα μεσαία -πιο εύπορα και πιο μορφωμένα- μεσαία στρώματα. Άρα λοιπόν έχουμε πολλές ενδείξεις ώστε να υποστηρίξουμε ότι αυτά τα στρώματα προβαίνουν σε e-αγορές.
Τις νέες καταναλωτικές συνήθειες έρχεται να αποδείξει και η νέα τάση των προσφορών. Όλο και περισσότερες αλυσίδες -κολοσσοί του λιανικού εμπορίου- προχωρούν σε μεγάλες προσφορές προϊόντων προκειμένου να επιβιώσουν μέσα στην ύφεση. Ωστόσο, έχει τη δική της σημασία η υπογράμμιση του γεγονότος ότι αυτές οι προσφορές αποπροσανατολίζουν τον καταναλωτή.
Από τη μια αποδεικνύουν ότι τόσα χρόνια τα εμπορικά κέρδη -και κυρίως των υπεραγορών- ήταν τιτάνια. Αυτό παραδέχτηκε σε ραδιοφωνικό σταθμό το Σάββατο και ο Πρόεδρος της Εμπορικής Συνομοσπονδία. Δεν αρκούνταν στα κέρδη, αλλά ήθελαν όλο και μεγαλύτερα με αποτέλεσμα την ελληνική πρωτοτυπία της μείωσης μισθών και παράλληλης αύξησης του πληθωρισμού (sic). Από την άλλη, όμως, οι προσφορές των καταστημάτων γίνονται πάνω στις υπερβολικές τιμές του παρελθόντος. Δεν είναι βέβαια κάποια μόνιμη τιμή, αλλά μία ευκαιριακή πτώση της. Μόνο που στο μέλλον -αν ποτέ βγούμε από την κρίση- θα ανέβουν πάλι.
Ωστόσο, μέσα στην παραζάλη της τηλεοπτικής διαφήμισης και της υποταγής των πνευματικών ταγών στις απαιτήσεις του μνημονίου, της Κυβέρνησης και της εγχώριας ελίτ, δε βλέπουμε πουθενά να γίνεται κάποια προσπάθεια για ανάπτυξη ενός καταναλωτικού κινήματος.
Ίσως είναι καιρός να αναπτυχθεί επιτέλους ένα άρτιο καταναλωτικό κίνημα με διαφάνεια που λειτουργεί υπέρ το συμφέρον των πολιτών. Όπως έγραφα και παλαιότερα (βλ. άρθρο μου η κατανάλωση συνεκτικός δεσμός μιας κοινότητας) “οι αγορές αποτρέπουν τη συλλογική σκέψη ή τη συλλογική δράση κάθε είδους επειδή θεωρούν ότι η δυναμική του συνόλου των ατομικών επιλογών θα διασφαλίσει με κάποιο τρόπο το κοινό καλό. Οι καταναλωτές ομιλούν τη γλώσσα του «εγώ». Οι πολίτες είναι αυτοί που δημιουργούν την κοινή γλώσσα του «εμείς». Οι στόχοι των αγορών είναι περισσότερο ατομικοί παρά συλλογικοί με αποτέλεσμα οι τελευταίες να ενισχύουν το μοναχικό μας εγωισμό, αφήνοντας παράλληλα ανικανοποίητη τη λαχτάρα μας να ανήκουμε σε ένα σύνολο. Μας προσφέρουν διαρκή αγαθά και προσωρινά όνειρα αλλά όχι μία κοινή ταυτότητα ή τη δυνατότητα να είμαστε όλοι μέλη της ίδιας ομάδας”.
12 έκριναν :
καλημέρα
πολλά γίνονται φίλε μου και πολλά έπονται...
Δε γίνεται αλλιώς. Με την αντικειμενική αδυναμία διάθεσης σημαντικών οικονομικών πόρων για αγορές και με την αμφιβολία του αύριο να έχει φωλιάσει μέσα στον καθένα μας, είναι σίγουρα μονόδρομος η καλλιέργεια νέων καταναλωτικών ηθών. Διότι πέρα από τον ποσοτικό περιορισμό στις αγορές, υπάρχει πλέον και ο ποιοτικός. Αυτό το 8% που αναφέρεις ως άνοδο της ιδιωτικής ετικέτας και αντίστοιχη πτώση των επώνυμων προϊόντων, κατά τη γνώμη μου θα αυξηθεί, ειδικά μέσα στο 2011 που αναμένεται περεταίρω πτώση μισθών και συντάξεων. Πρέπει, τα επώνυμα προϊόντα, αν επιθυμούν να εξακολουθήσουν να υπάρχουν, να προσαρμόσουν την τιμολογιακή τους πολιτική στην τρέχουσα πραγματικότητα. Ενδεικτικά αναφέρω, από προσωπική εμπειρία, συσκευασία για πάνες μωρών μιας συγκεκριμένης εταιρείας που πουλιέται έναντι 19,00 € περίπου, την είχε προσφορά μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ έναντι 6,50€. Μιλάμε για τρομακτική διαφορά, από την οποία συνάγεται το γεγονός ότι υπάρχουν τεράστια ποσοστά κέρδους, τα οποία πρέπει επιτέλους να περιοριστούν. Αλλιώς, απλώς ο κόσμος θα γυρίσει την πλάτη προς αυτά τα προϊόντα και θα οδηγηθούν μοιραία στην εξαφάνισή τους από την ελληνική αγορά.
akrat, κι ακόμα δεν είδαμε τίποτα...
Τελευταίε, μου έκανε εντύπωση η κυνικότητα με την οποία ο Πρόεδρος ης Εμπορικής Συνομοσπονδίας αποδέχτηκε ότι είχαν υπερκέρδη... Και μετά μου λένε για άλλους κερδοσκόπους...
η κυνικότητα της παραδοχής σε πείραξε περισσότερο από το ίδιο το γεγονός;
Σε λαϊκές αγορές πουλιούνται ή και ανταλλάσσονται μεταχειρισμένα ρούχα και παπούτσια...
Το θέμα είναι η κρίση στο πορτοφόλι του Έλληνα να τον ξυπνήσει λίγο, ως προς τις καταναλωτικές του συνήθειες. Και δε λέω να τον "ευαισθητοποιήσει" ή κάτι τέτοιο, γιατί δεν πρόκειται για τη σωτηρία της καρέτα-καρέτα, πρόκειται για ένα σωρό μπούρδες που πάει και αγοράζει, παρασυρμένος είτε από το επιθετικό-φιλικό μάρκετινγκ, είτε από τη ματαιοδοξία και τα πρότυπά του, είτε από ένα γενικότερο καθεστώς ψεύτικης ευημερίας που βίωνε η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια, ακριβώς όπως η αμερικάνικη τη δεκαετία πριν το κραχ (και μετά τον Α' παγκόσμιο). Πνίγαμε τα άγχη μας στις αγορές ένα σωρό πραγμάτων που α) δε χρειαζόμασταν και β) δεν μπορούσαμε να πληρώσουμε.
Τώρα με την κρίση συνειδητοποιούμε νομίζω (αναγκαστικά) ότι μπορούμε να αλλάξουμε πολλά στην καταναλωτική μας συμπεριφορά.
Δήμο, συμφωνώ ότι χρειάζεται ένα καταναλωτικό κίνημα. Και όχι μόνο σε μας με το μνημόνιο, αλλά σε κάθε καταναλωτική κοινωνία, ακόμη και σε καιρούς ευημερίας.
Μάλιστα αυτό το καταναλωτικό κίνημα υπάρχει ήδη, είναι ο νόμος προσφοράς και ζήτησης, και το περιέγραψες ο ίδιος στην ανάρτηση με τα στοιχεία που έδωσες του 8%.
Θα μπορούσαμε να το επισημοποιήσουμε, το κίνημα, και να το οργανώσουμε. Θα χρειαζόμασταν μια επιτροπή να βγάζει αποφάσεις για την πορεία του κινήματος, και θα έπρεπε όλοι οι καταναλωτές να υπακούουν το κομιτάτο. Κι αν πει το κίνημα "μην αγοράσετε αυτό το προϊόν", για να λειτουργήσει το κίνημα πρέπει όλοι οι καταναλωτές να υπακούσουν. Το βλέπω δύσκολο ως ακατόρθωτο... Και επίσης θυμίζει κατευθυνόμενη οικονομία από την άλλη μεριά του καθρέπτη...
Αυτό το εγώ και το εμείς πότε θα αλλάξει άραγε;
όταν απο καταναλωτές, γίνουμε πολίτες μήπως;
αλλά το lifestyle καλά κρατεί ακόμα (το 8% δέν μου αρκεί)..
καλησπέρα..
Κλείτωρ, η κυνικότητα του προέδρου, εννοείς; Φυσικά και με ενόχλησε. Το γεγονός το βίωνα, το τόνιζα σε κάθε πολιτική ή κοινωνική ευκαιρία και πάντα μάλωνα. Αλλά όταν ακούω μεσσούσης μιας διττής οικονομικής κρίσης κάποιον να το παραδέχεται -εκ των υστέρων- όχι απλά ενοχλεί η κυνικότητα, αλλά και η απάθεια κι η κοροϊδία, γιατί μετά; το συμβάν όλοι είμαστε σοφοί.
Άσκαρ, κι αυτή η αγορά έχει αρχίσει να γνωρίζει άνθηση. Κάπου είχα διαβάσει ότι και οι ανταλλαγές, ειδικά σε κλειστές κοινότητες (πχ φοιτητές).
Τα ρούχα της κόρης μου, είναι όλα δώρα ή από άλλες μαμάδες-μπαμπάδες που πια δε χωράνε στα μωρά τους. Και αυτό θα κάνω κι εγώ για όσα είναι ακόμα καινούρια (ούτως ή άλλως όλα φοριούνται 1-2 φορές).
Jason, συμφωνούμε απολύτως. Όπως έγραψα και στη δημαγωγία της δημοκρατίας, η κατανάλωση είναι ένας μηχανισμός αποπροσανατολισμού της μεσαίας τάξης.
thinks, η κατανάλωση στην Ελλάδα ήρθε τόσο αργά και τόσο επιβεβλημένα από επιδόματα (δεκαετία '80) και καταιγισμό διαφημίσεων αργότερα ('90) που δεν πρόλαβε να οργανωθεί τίποτα. Σήμερα έχουμε εκείνες τις αντικειμενικές συνθήκες ώστε να προσπαθήσουμε να το υλοποιήσουμε.
Ευρύνοε, δεν έχεις καθόλου άδικο.
δεν νομίζω πως ισχύει αυτό που λες για τις επώνυμες φίρμες. διότι αυτές επειδή ότι φτιάχνουν το φτιάχνουν σε εκατομμύρια τεμάχια και με σκλάβους για εργατικό δυναμικό μπορούν να πουλάνε το πακέτο φίρμ-σχέδιο-ποιότητα σε καλύτερη σχέση τιμής από το ανώνυμο προϊόν. Η τρελή επιτυχία των Malls που πουλάνε μόνο επώνυμα προϊόντα σε σχέση με τα συνοικιακά καταστήματα που κλείνουν το ένα πίσω από το άλλο νομίζω αυτό δείχνει.
mahler76, αυτό που αναδημοσιεύω για το 8% είναι μία πραγματική αύξηση, μία τάση του κοινού. Ωστόσο, θέτω και μία άλλη εκδοχή. Από την άλλη, αν δούμε τα Lidl και μια σειρά άλλων καταστημάτων ή τα προϊόντα που παρασκευάζουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκες (carrefour, masoutis, champion κτλ) κι εκείνων η αγορά αυξάνεται
Δημοσίευση σχολίου