Όλοι είμαστε καταναλωτές

Σήμερα -ίσως είναι φανερό- ο κοινός μας συνεκτικός δεσμός είναι η κατανάλωση. Είναι η κοινή μας ταυτότητα, η κοινή μας ιδιότητα. Όλοι μας είμαστε καταναλωτές. Και βέβαια θα αντιτείνουμε ότι η κατανάλωση δε είναι απαραίτητα κάτι κακό. Αντίθετα, έχει συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση του βιοτικού μας επιπέδου και της ποιότητας ζωής μας. Ωστόσο, πού αρχίζει τελικά η υπερκατανάλωση; Η άμετρη μανία μας για αγορές αγαθών, άχρηστα ή ολιγόβια στη χρήση τους;
Και σήμερα πια η κατανάλωση δεν σχετίζεται μόνο με την ορατή αγορά αγαθών. Απλώνεται σαν ένα ιδεολογικό καρκίνωμα και μετατρέπεται σε ήθος. Ο υπερκαταναλωτισμός έχει μετατραπεί σε μία στάση ζωής, μία άποψη, μία ιδεολογική αντίληψη, που επιτρέπει στις τράπεζες να θησαυρίζουν μέσα από την ψευδαίσθηση της απόκτησης αντικειμένων. Καλλιεργείται προς όφελος των τραπεζικών υπερκερδών η ιδέα μιας περίεργης ατομικής προβολής μέσα από την επίδειξη καταναλωτικών αγαθών που τελικά οδηγεί εντέχνως στον κοινωνικό κανιβαλισμό.
Το άτομο χάνεται στο ατομικό κυνήγι του υλικού ευδαιμονισμού, αναζητά με ολοένα και μεγαλύτερη αγωνία νέα αγαθά. Μετατρέπεται σε έναν εθισμένο καταναλωτή που φαίνεται να διαφέρει ελάχιστα από έναν ουσιοεξαρτημένο. Βέβαια, ο καταναλωτής δε κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του, αλλά σαν ναρκομανής εκπορνεύεται και τούτος μπροστά στην ανάγκη του να αποκτήσει χρήματα για να αγοράσει. Απεμπολεί την ελευθερία του και αποδέχεται τα δεσμά των πιστώσεων και των δανείων για να αντεπεξέλθει στην αυταπάτη των νέων αναγκών του.
Κάποτε ο Τερζάκης είχε χαρακτηρίσει την κατανάλωση ως εξανδραποδισμό, έναν αυτοενεχειριασμό του ατόμου που μένει να διεκδικεί την ελευθερία σαν από κεκτημένη ταχύτητα, σαν ένα όνειρο προγονικό που μας κληροδοτήθηκε. Θα μπορούσαμε σήμερα πια να συμπληρώσουμε ότι η κατανάλωση έχει απανθρωποιήσει τον Άνθρωπο. Μακριά από κάθε ανθρωπιστική προοπτική οι διαφημιστές έχουν θεοποιήσει τα προϊόντα κι επενδύουν στη μισάνθρωπη ματαιοδοξία της ολοκλήρωσης. Ο άνθρωπος πια δε στέκεται έρμαιο των ΜΜΕ -που κύριο στόχο έχουν να πουλούν τηλεοπτικό κοινό σε διαφημιστές-, αλλά των δεσμών των επίπλαστων αναγκών του.
Μέσα στο διαφημιστικό καταιγισμό πλασματικών αναγκών αδυνατίζει η ικανότητα κρίσης και δεν μπορεί να διαχωρίσει τις ουσιαστικές ανάγκες (βιολογικές ή κοινωνικές) και πέφτει θύμα της αυταπάτης της τεχνικής προόδου και της ευμάρειας. Και η κατανάλωση έτσι σύντομα μετατρέπεται σε ένα δημοκρατικό αντιπερισπασμό. Ο καταναλωτής αποπροσανατολίζεται από τα βασικά κοινωνικά ζητήματα, χάνεται όπως ο τοξικομανής από την οικογένειά του επιδιώκοντας την επέκταση της αγοραστικής του δύναμης. Αλλοτριωμένος πια και λειτουργώντας ατομικίστικα εξαρτά τη ζωή του από την κατανάλωση και την κοινωνική προβολή-αποδοχή.
Και εκείνος που τελικά δεν μπορεί ή πασχίζει να μείνει ελεύθερος, στιγματίζεται ως φτωχός, ως διαφορετικός. Χάνει την αξιοπρέπειά του, αγχώνεται, γίνεται επιθετικός και ανήσυχος για την αδυναμία του να καλύψει τις οικογενειακές και κοινωνικές του ψευδότιλες ανάγκες και υποχρεώσεις. Σήμερα πια όμως η ίδια η κατανάλωση συνδέεται άμεσα με τη φτώχεια. Γιατί φτώχεια δεν είναι απλά η αδυναμία να επιβιώσει κάποιος ή να αποκτήσει τα βασικά κοινωνικά αγαθά. Η φτώχεια είναι η φαντασιακή αντίληψη για τον εαυτό μας, το πώς βλέπουμε την εικόνα μας να προβάλλεται. Ρυθμίζεται δηλαδή ψυχοσυναισθηματικά με βάση το τι αγαθά έχουν οι άλλοι.
Σήμερα είναι αναγκαίο όσο ποτέ να αντιληφθούμε όλοι μας τη σημασία της υπερκατανάλωσης ως τρόπου ζωής και των συνεπειών της. Η κοινωνική επίδειξη μέσω της απόκτησης νέων αγαθών και η προβολή του ατόμου δεν είναι μία πράξη που επηρεάζει μόνο το άτομο. Απλώνεται σα μία γάγγραινα σε όλο τον κοινωνικό ιστό.

27 έκριναν :

Sotiris K. είπε...

έχεις δίκιο σε όλα.
Στηρίξαμε την παγκόσμια οικονομία και οικοδομήσαμε την Κοινωνία πάνω στην αρχή της συνεχούς αύξησης της κατανάλωσης.
Αυτό, δεν φαίνεται να μπορεί να αλλάξει εύκολα...

ViSta είπε...

Δε ξέρω, να με συγχωρήσετε αν γίνομαι άδικη, αλλά το κείμενο μου θυμίζει εκθέσεις σαν αυτές που γράφαμε όταν προετοιμαζόμασταν για τις Πανελλήνιες...
Μου φαίνεται πολύ γρήγορα ταυτίσαμε την κατανάλωση με την υπερκατανάλωση και αναφέρουμε τα αρνητικά της υπερκατανάλωσης ως ταυτόχρονα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του καταναλωτή.

Ο μεγάλος κίνδυνος βρίσκεται κατά την άποψή μου στην ευκολία με την οποία ο καταναλωτής μπορεί να περάσει τα όρια και να βρεθεί στην επόμενη άρρωστη φάση.

Συμφωνώ απόλυτα στο ότι όποιος δεν μπορεί να συμβαδίζει με το εκάστοτε επίπεδο κατανάλωσης στην κοινωνία την οποία βρίσκεται, συγκαταλέγεται στους "φτωχούς". Όμως αυτός που δεν ακολουθεί δεν στιγματίζεται διαφορετικός. Είναι διαφορετικός, αλλά αυτό δεν είναι αυτομάτως προβληματικό, λάθος ή λόγος για να χάνει κανείς την αξιοπρέπεια. Όπως φυσικά η αξιοπρέπεια είναι ανεξάρτητη φτώχειας ή πλούτου. Αρκεί κανείς να ανοίξει την τηλεόραση και να δει με πιο αξιοπρεπή τρόπο φέρονται κάποιου *πλούσιοι*, ή να βρεθεί σε για μας *φτωχικές* περιοχές και ζήσει την αξιοπρέπεια και περηφάνια των ανθρώπων εκεί.

Για την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας πλέον συμβάλουν πέρα από την κατανάλωση και άλλοι παράγοντες όπως η σχέση μας με την φύση, τους ανθρώπους που βρίσκονται τριγύρω μας, η κατάσταση της υγείας μας και τα ενδιαφέροντά μας (δουλειά, αθλητισμός, βιβλία).

Πάντως πραγματικά η ερώτηση του τι χρειαζόμαστε απόλυτα και τι μας έκαναν να νοιώθουμε πως χρειαζόμαστε είναι μεγάλη και μπορεί κανείς να συζητά επ' αόριστο. συμβολή μου στο θέμα

http://www.indigoblue.eu/hellinika/praktikes-sumboules/%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BB%CE%AC

Ανώνυμος είπε...

Η υπερκατανάλωση, θα ήθελα να προσθέσω Δείμε, νομίζω ότι είναι μια από τις αιτίες που έχει αυξηθεί δραματικά το άγχος στις μέρες μας. Διότι από τη μια, όπως αναφέρεις, ο άνθρωπος έχει απεμπολήσει την ελευθερία του προκειμένου να αποκτήσει περισσότερο χρήμα για αγορές, από την άλλη όμως, το χρονικό διάστημα που θα περάσει από τη λήψη της απόφασης μέχρι την πραγματοποίηση της αγοράς κάποιου αγαθού είναι στρεσογόνο και κάνει τον άνθρωπο να ασφυκτιά. Η ψυχική αυτή ανάγκη για την απόκτηση όλο και περισσότερων αγαθών έχει κάνει τον άνθρωπο να θέλει πολλά υλικά αγαθά και να τα θέλει εδώ και τώρα. Δεν υπάρχει εκείνο που ίσχυε παλιότερα που έμπαιναν κάποιοι στόχοι και γινόταν οι ανάλογοι προγραμματισμοί. Λέγαμε παλιότερα πχ. τα Χριστούγεννα θα πάρουμε εκείνο, την άνοιξη το άλλο κλπ. Τώρα πια παίρνουμε την απόφαση και την άλλη μέρα σπεύδουμε για την αγορά. Κι αν δεν υπάρχει χρήμα, αρχίζει το άγχος μέχρι την εξασφάλισή του. Συμπληρώνω ακόμα και το εξής: Επειδή τα διαφημιζόμενα προϊόντα υπόσχονται διάφορα τα οποία συνήθως με την αγορά διαπιστώνουμε ότι απλώς δεν υφίστανται, αρχίζει ένας ακόμα κύκλος άγχους προκειμένου να καλυφθεί το κενό ή τα κενά που αφήνει τελικά αυτό το προϊόν.

Καλό απόγευμα.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Δηλαδή, ViSta, εσείς θεωρείται ότι είμαστε ελεύθεροι; Ότι δεν κινούμαστε λόγω του κοινωνικού κομφορμισμού σε ένα επίπεδο ατομικής οικονομικής υποδούλωσης; Τότε γιατί αυξάνουμε τις ώρες εργασίας κι αναζητούμε όλο και περισσότερα έσοδα-εισοδήματα; Δεν είναι για να καταναλώνουμε; Δεν κυνηγάμε τον υλικό ευδαιμονισμό σε βάρος της πνευματικής καλλιέργειας και των ουσιαστικών κοινωνικών σχέσεων;

Σωτήρη, δεν πρόκειται να αλλάξει εύκολα. Το μόνο καλό της κατανάλωσης είναι ότι μειώνεται η ανεργία και κάποιοι θησαυρίζουν σε βάρος της εργασίας τους.

thinks είπε...

Καταλαβαίνω τι επισημαίνει το κείμενο Δήμο, όπως επίσης καταλαβαίνω το σχόλιο ViSta και συμφωνώ ως ενός σημείου και με τους δυό σας, αλλά (ω, έκπληξη) θα ήθελα να προσθέσω κάτι από την πείρα μου, ως κάποιος που άφησε την Βοστώνη και την Νέα Υόρκη για να ζεί με την γυναίκα του σε ένα μικρό φτωχό χωριό στα βουνά της Ιταλίας. Δεν αγοράζουμε πράγματα που δεν είναι απαραίτητα για την επιβίωση και την απλή ζωή, γιατί δεν μας ενδιαφέρουν. Το μόνο στο οποίο διαφέρουμε εμείς είναι το σημείο προσέγγισης. Όλοι μπορούν να το δουν και να ζήσουν ευτυχισμένα έτσι και να χρεοκοπήσουν τις τράπεζες. Είναι θέμα αυτογνωσίας. Παρατηρείς ένα πραγματικό φαινόμενο σε αυτό το κείμενο και το σχόλιο ViSta σωστά διαχωρίζει την κατανάλωση από την υπερκατανάλωση, αλλά το θέμα είναι ότι Ναι, είμαστε ελεύθεροι να σκεφτούμε και να διαλέξουμε ενάντια στο "ρεύμα". Το ότι η πλειοψηφία δεν το κάνει αυτό δεν θα έπρεπε να απαλύνει την ευθύνη του ατόμου. Το "Μα κυρία, δεν φταίω εγώ, όλοι τραβούσαν την κοτσίδα της Φιφής, γι αυτό την τράβηξα κι εγώ!", δεν λέει τίποτα εναντίων ούτε της Φιφής ούτε των άλλων. Μόνο για την κρίση του ατόμου, το οποίο και μας επιστρέφει στην ΠΑΙΔΕΙΑ και του σπιτιού και του σχολείου...

ο δείμος του πολίτη είπε...

Τελευταίε, σίγουρα το άγχος οφείλεται στην υπερκατανάλωση και τη σχετική με αυτή επίδειξη που αναζητούμε στον περίγυρό μας. Η υπερκατανάλωση οδηγεί στην αύξηση των ωρών εργασίας για περισσότερα χρήματα ώστε να αγοράσουμε. Το θέμα είναι πως αυτό το άγχος εντείνει άλλα κακά συναισθήματα και οδηγεί συχνά στη βία, την άσχημη συμπεριφορά κλπ.

Στο τελευταίο, όπως είπαμε και στο δικό σου οίκο, θα έπρεπε να έχει αναπτυχθεί ένα δυναμικό καταναλωτικό κίνημα. Και βέβαια, η κατανάλωση συνδέεται άμεσα με την εργασία και ως εκ τούτου -όπως λέγαμε προ ημερών- η οικονομική κρίση καλλιεργεί νέα καταναλωτικά ήθη.

Ας σημειώσω όμως -όπως έγραφα παλαιότερα- ότι η κατανάλωση είναι ο συνεκτικός δεσμός μιας κοινότητας

Unknown είπε...

Και ξέρεις πόσο εύκολα κολλάει η ρετσινιά του άθλιου τρομοκράτη στον "διαφορετικό", ε;

ο δείμος του πολίτη είπε...

Thinks, μου έδωσες μία καλή πάσα για να σημειώσω ότι η κατανάλωση καθώς επηρεάζεται άμεσα από τον κοινωνικό περίγυρο -ως αποτέλεσμα κοινωνικού κομφορμισμού και άμεσα συνδεδεμένη με την κοινωνική επίδειξη και τον ατομισμό- αλλάζει ανάλογα με τον περίγυρο -τόπο κατοικίας. Όπως έχει σημειωθεί παλαιότερα η ίδια η κατανάλωση αποτελεί το βασικό συνεκτικό δεσμό μιας κοινωνίας κι όχι η γλώσσα.

Σαφώς η ατομική ιδιοσυγκρασία και η προσωπικότητά μας παίζει ρόλο. Αλλά πίστεψέ με, κάθε άτομο σε δοσμένη καταναλωτική κοινότητα θα αλλάξει προκειμένου να γίνει αποδεκτό από τους συγκοινωνούς του.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Darthiir the Abban, γι' αυτό μιλώ για συνεκτικό δεσμό. Όποιος δεν ταιριάζει είναι αναρχικός, τρομοκράτης, κομμουνιστής. Είναι... Ο κοινωνικός στιγματισμός και η υποκειμενική αντίληψη για την φτώχεια πρωτίστως συνδέεται με την κατανάλωση και τις οικονομικές δυνατότητες του πολίτη.

ViSta είπε...

Φυσικά και είμαστε ελεύθεροι αλλά όποιος μπαίνει στο χορό πρέπει και να χορέψει. Αν δε μας αρέσει μπορούμε και πρέπει να πάμε αλλού, όχι για τους άλλους αλλά για εμάς τους ίδιους (παράδειγμα thinks, δικό μου και άλλων πολλών που γνωρίζω).
Το θέμα είναι να βρει κανείς τι για αυτόν είναι το σημαντικότερο και να κάνει ότι χρειάζεται για να το πραγματοποιήσει. Υλικός ευδαιμονισμός, πνευματική καλλιέργεια, ουσιαστικές κοινωνικές σχέσεις, επιστροφή στη φύση; Γιατί όχι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι και δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ανάγκες. Άσε που όλα αυτά αλλάζουν κατά καιρούς... Αν για μένα είναι σημαντικό το σχολείο, τα βιβλία, η ενημέρωση και δεν ξέρω τι άλλο δουλεύω μετά χαράς όσο δουλεύω. Δεν έχω στρες από αυτό. Δε τραβάω την κοτσίδα της Φιφής. Δεν αυξάνω τις ώρες εργασίας για οικονομικούς λόγους, αφού έμαθα (μπράβο μαμά και μπαμπά) να μην κάνω έξοδα με δανεικά αλλά ούτε και να χρεώνομαι, παρά μόνον γιατί νοιώθω την υποχρέωση να ασχοληθώ περισσότερο άμα αυτό χρειάζεται και απαιτείται κατά καιρούς γιατί την πονάω και έχω αναλάβει ευθύνες. Η δουλειά μου δεν είναι δουλεία, παρά μια ενασχόληση την οποία μετά χαράς ασχολούμαι, κουράζομαι, μαθαίνω, βοηθώ, χαίρομαι, και εξελίσσομαι... αλλά φυσικά είχα την τύχη να κάνω σχεδόν πάντα κάτι που με ευχαριστεί και είχα περίφημους συναδέλφους. Υποθέτω με μια άλλη εμπειρία να είχα άλλη άποψη.

Συμφωνώ, η υποκειμενική αντίληψη για την οικονομική φτώχεια συνδέεται με την κατανάλωση και τις οικονομικές δυνατότητες του πολίτη. Όποτε άλλη φτώχεια νοιώθει ένας Αφρικανός στην καλύβα του και άλλη ένας λευκός Αμερικανός στην Wall Street.

Το στρες έρχεται όταν κάνουμε κάτι που είναι αντίθετο της ιδιοσυγκρασίας μας. Μακάρι να ξέρουμε να αλλάζουμε πορεία όταν το νοιώθουμε γιατί μας δείχνει πως βρισκόμαστε σε λάθος για εμάς τους ίδιους κατεύθυνση.

ο δείμος του πολίτη είπε...

, δεν απέχω πολύ από τη δική σου στάση ζωής. Ωστόσο, οι κοινωνικές μελέτες και οι σχετικές στατιστικές αποκαλύπτουν ότι αυτό το ποσοστό είναι πολύ μικρό, σχεδόν αμελητέο. Και πρέπει να σημειώσουμε ότι η αντίληψη της ανάγκης είναι τόσο υποκειμενική που ακόμα και η μόρφωση μερικές φορές δεν καθίσταται δυνατή να αντιπαλέψει την καταναλωτική προπαγάνδα.

Εξάλλου, ένα χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τη μεσαία τάξη είναι αυτός ακριβώς ο αποπροσανατολισμός της κατανάλωσης και η ελιτίστικη αντίληψη που της καλλιεργείται. Η κατανάλωση δεν είναι μόνο οικονομική χειραγώγηση. Η κατανάλωση είναι ο σύνδεσμος ενός ατόμου με την υπόλοιπη κοινότητα.

Ανώνυμος είπε...

Δείμε του πολίτη,
καλημέρα.
Επίτρεψέ μου να μην συμφωνήσω με την προτελευταία σου παράγραφο. Δεν πιστεύω ότι αυτός που συνειδητά, από άποψη μένει ελεύθερος, ανεπηρέαστος από τον υπερκαταναλωτισμό, καταλήγει να μοιάζει φτωχός ή αναξιοπρεπής. Διαφορετικός, ναι είναι γιατί είναι απαλλαγμένος από υλικές εξαρτήσεις και αντλεί από ψυχονοητικές ίσως "πηγές" το νόημα της ύπαρξής του.
Υπάρχει βέβαια και αυτός που όχι από άποψη αλλά πρακτικά δεν μπορεί να καταναλώσει, ο χρηματικά φτωχός. Αυτός αν δεν δει τη φτώχεια του σαν "ευλογία", την απουσία υλικών αγαθών ως ευκαιρία να ανακαλύψει την τεράστια διασταση που έχει σαν ανθρώπινη ύπαρξη εξαιρετικού μεγαλείου, βάθους και ομορφιάς, τότε ναι, θα νιώθει και μειονεκτικά και κομπλεξικά και επιθετικά.
Με το υπόλοιπο κείμενό σου συμφωνώ και κυρίως με το τέλος με τη κοινωνική γάγγραινα, που η αυτοεπιβεβαίωση και η κοινωνική αποδοχή περνάν μέσα από την απόκτηση αγαθών.

Suspect είπε...

γεια σου δειμε!

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Συμφωνώ Δείμε μου, αλλά να με συγχωρείς, δεν μπορώ να πω περισσότερα, γιατί πρέπει να πάω ν' αγοράσω στο νέο σούπερ-ντούπερ κινητό που έβγαλε ο Γερμανός στη βιτρίνα του...

ο δείμος του πολίτη είπε...

Χρωματιστή, ίσως έχεις δίκιο. Απλά σε εκείνο το τμήμα θα έπρεπε να προστεθεί η ειδοποιός διαφορά εκείνων που αντεπεξέρχονται αυτή τη διαφορετικότητα χωρίς να αναπτύσσουν σύνδρομο κατωτερότητας κλπ αντιδράσεις.

Φυσικά και η παιδεία με την ευρύτερη έννοια της κουλτούρας και της προσωπικότητας παίζει σημαντικό ρόλο. Κυρίως όμως η παιδεία πρέπει σε τέτοια περίπτωση να συνδεθεί με την αντίσταση στη μαζοποίηση. Μόνο μία πεπαιδευμένη προσωπικότητα, που έμαθε να αντιστέκεται στα κομφορμιστικά κελεύσματα, μπορεί να αντισταθεί και φτάσει στο δικό σου σημείο. Μια προσωπικότητα καλλιεργημένη και εμποτισμένη με αξίες πνευματικές.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Καλησπέρα, Ύποπτε.

Εγώ αγόρασα άλλο μοντέλο, Άσκαρ, πιο μπροστά. Ακόμα δεν είχα γράψει τέτοιο άρθρο...

Caesar είπε...

Ωνιομανία, ακατανίκητη ανάγκη η επιθυμία της απόκτησης υλικών, εμμονή ως πάθος η κατανάλωση, η οποία είναι μάλλον υποκατάστατο για να νιώσουμε την ευδαιμονία.
Σ' αυτό συμβάλλει τα μέγιστα και η διαφήμιση η οποία φυσικά είναι παραπλανητική σε μεγάλο ποσοστό για τον τρόπο που προωθεί το προϊον.
Μπορουμε να αντισταθουμε, για να είμαστε πιο ελεύθεροι & ανεξάρτητοι;))
Άλλωστε, ουκ εν τω πολλω το ευ, ούτε η υπερκατανάλωση μας έσωσε από την ανεργία & την εκμετάλευση../

ο δείμος του πολίτη είπε...

Καίσαρα, ακατανίκητη επιθυμία όσο δεν πάει. Και φυσικά πρέπει να έχουμε υπόψη τλεικά και τι μας οδηγεί σε τούτες τις ωνιομανείς επιθυμίες. Ποιοι κομφορμιστικοί μηχανισμοί μα "υποχρεώνουν" σε τέτοια μανία.

Συμφωνούμε ότι η διαφήμιση ευθύνεται όσο τίποτε άλλο. Δεν είναι μόνο η παραπλάνησή της, όσο η συχνότητά της. Βέβαια, από τα πρώτα βήματα ο άνθρωπος και οι ανθρωπίδες πρόγονοί του ήθελαν να διαχωρίζεται και να προβάλλεται κοινωνικά μέσα από στολίδια κι αντικείμενα που δεν ήταν αναγκαία (κοσμήματα κλπ).

kapetanios είπε...

η Ελληνική κοινωνία σήμερα βρίσκεται μπροστά σε μια αδυναμία να καλύψει βασικές της ανάγκες. Η υπερκατανάλωση δεν πρόκειται να μας απασχολήσει στο –άμεσο τουλάχιστον-μέλλον. Η από-ανάπτυξη βρίσκεται προ των πυλών και είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους πολιτικούς φορείς που την υιοθέτησαν ως πολιτική και κοινωνική πρόταση να δουν τα αποτελέσματα της –δυστυχώς

ο δείμος του πολίτη είπε...

Καπετάνιε, δε θα συμφωνήσω. Μπορεί η κατανάλωση να περιορίζεται λόγω της κρίσης και να αλλάζουν οι συνήθειές μας (το είπαμε και παλαιότερα), αλλά τα βασικά της χαρακτηριστικά παραμένουν. Για κάνε μια βόλτα στα εμπορικά ή τα πολυ-μάρκετς. Η διάλυση της οικονομίας φέρνει σημαντικές αλλαγές, αλλά ουσιαστικά απλά κατευθυνόμαστε σε φτηνότερα προϊόντα.

kapetanios είπε...

αγαπητέ δείμο, δεν διαλύεται καμιά οικονομία ούτε και κάποιος κλάδος από κάποια στροφή σε φτηνότερα προϊόντα - και η διάλυση είναι πλέον ορατή δια γυμνού οφθαλμού ;)
H κρίση δεν είναι απλά μια φήμη, είναι εδώ με όλες(με όλες όμως) τις συνέπειες και θα μείνει για καιρό. Κι αν οι κυβερνόντες ενημερώνονται από το Βήμα και νομίζουν ότι είναι θέμα «επώνυμων» ή «ιδιωτικής ετικέτας» προϊόντων και αντιστοιχεί σε 63 εκατ. Ευρώ ζήτω που καήκαμε!

ο δείμος του πολίτη είπε...

Καπετάνιε, καταλαβαίνω τι εννοείς. Ωστόσο, η εικόνα που αποκομίζω καθημερινά είναι διαφορετική. Τα πολυκαταστήματα είναι γεμάτα με τον ίδιο κόσμο, περισσότερο σήμερα πια λόγω κρίσης. Όλοι βιώνουμε την κρίση και σίγουρα η αγοραστική δύναμη έχει πέσει. ως εκ τούτου συμφωνούμε ότι μειώθηκε η κατανάλωση. Αλλά όσο η μεσαία τάξη επιβιώνει η υπερκατανάλωση θα υπάρχει.

Εξάλλου, η κρίση δεν είναι μόνιμη. Ο κύκλος αυτός θα στραφεί κάποια στιγμή σε μία άλλης μορφής ανάπτυξη και πάλι κάποιοι θα αρχίσουν να αγοράζουν.

Και τούτο επειδή η κατανάλωση αποτελεί νομοτελειακή πράξη του μετανεωτερικού καπιταλισμού. Όσο η φτώχεια αυξάνεται, τόσο αυτή θα λειτουργεί στο φαντασιακό της μεσαίας τάξης ως η διαχωριστική γραμμή, ως το ειδοποιό χαρακτηριστικό της συγκριτικά με τις άλλες κοινωνικές ομάδες. Χωρίς υπερκατανάλωση, το ίδιο το σύστημα θα καταρρεύσει.

kapetanios είπε...

Ποια πολυκαταστήματα είναι γεμάτα κόσμο δείμε?
Τα άλντι είναι παρελθόν, τα Ατλάντικ ήδη βρίσκονται στο άρθρο 99, ο Γαλαξίας ακολουθεί, τα 5λεπτάΜαρινόπουλος κατάντησαν 5λεπτο ανέκδοτο. Εξάλλου αγαπητέ δείμο ο δείκτης κατανάλωσης ή η υπερ-κατανάλωση όπως την θέτεις δεν αφορά μόνο στα σουπερ μάρκετ αλλά όλους τους οικονομικούς κλάδους. Η εμπορική αγορά θυμίζει βομβαρδισμένο τοπίο (κάθε 3 ανοιχτά καταστήματα που φυτοζωούν αναλογεί ένα φαλιμέντο) Η κατάσταση στα φροντιστήρια, στις ξένες γλώσσες ,στις σχολές μουσικής ,στα γυμναστήρια έχει φτάσει σχεδόν στο απροχώρητο για πολλούς από τους επιχειρηματίες αυτών των κλάδων που ετοιμάζονται να κλείσουν, εάν δεν έχουν ήδη κλείσει. Ακόμη και στον κλάδο της υγείας, στο επίπεδο των ιδιωτικών ιατρείων, και νοσοκομείων τα πράγματα δεν είναι ευχάριστα. Η αγορά των αυτοκινήτων διαγωνίζεται με την αγορά ακινήτων στο ποια από τις δυο έχει την μεγαλύτερη πτώση. Και άλλα πολλά.
Ενδεχομένως συμφωνήσω στο ότι η κατανάλωση (ποσοτική και ποιοτική) , προσδιορίζει και σηματοδοτεί την διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις κοινωνικές/οικονομικές ομάδες αλλά η σύγκριση αυτή στο φανταστικό λειτουργεί προς τα επάνω και όχι προς τα κάτω. Δηλαδή η μεσαία τάξη πχ δεν διαφοροποιεί (ποιοτικά) την καταναλωτική της νοοτροπία/συμπεριφορά με γνώμονα την κατώτερη τάξη αλλά την ανώτερη.
Όσο για τον καπιταλισμό ,υπάρχει και ανδρώνεται σε συνθήκες μεγάλης ανισότητας. Και ειδικά ο νεοκαπιταλισμός που βιώνουμε στις ημέρες μας. Η Γερμανία πχ δεν εξαρτά την οικονομική της ανάπτυξη στην εσωτερική της αγοραστική δυνατότητα και κατανάλωση αλλά η καπιταλιστική της οικονομία είναι ως επι το πλείστον εξωστρεφής(μεγάλες εξαγωγές κλπ) . Άρα το ότι ο καπιταλισμός κάνει κύκλους αυτό δεν σημαίνει ότι θα μας αφορά ντε και καλά. Η χώρα μας (εννοώντας τις οικονομικές και πολιτικές ελιτ) μπορεί να ζήσει μια χαρά και με πολίτες στην ένδεια. Οι ευημερούντες αριθμοί και οικονομικοί δείκτες που κάποια στιγμή θα προκύψουν δεν συνεπάγονται και ευημερούντες πολίτες
Αυτή η κρίση για τον μέσο Έλληνα πολίτη δεν έχει ορατή ημερομηνία λήξης αγαπητέ _ήρθε για να κάτσει _και όσο πιο γρήγορα το αντιληφτεί τόσο καλύτερα για τον ίδιο.
Καλημέρα δείμε

kapetanios είπε...

και κάτι τελευταίο
ένας λόγος που η κοινωνία δεν αντιδρά σε αυτήν την επίθεση απ όλες τις μεριές που δέχεται είναι και αυτή η ψευδαίσθηση που αναφέρεις ως νομοτέλεια, νομίζει ότι κάποια στιγμή θα ξυπνήσει και θα έχουν όλα αποκατασταθεί!
Η γνώμη μου είναι να στηρίξουμε όσο μπορεί ο καθένας μας τις τράπεζες τροφίμων γιατί θα είναι αρκετοί οι συμπολίτες μας που θα καλύπτουν σε λίγο καιρό τις διατροφικές τους ανάγκες από αυτές
1,5 εκατομμύριο άνεργοι δεν θα υπερ-καταναλώνουν ,ζήτημα είναι εάν θα καταναλώνουν τα βασικά !

ο δείμος του πολίτη είπε...

Καπετάνιε, τα καταστήματα εξακολουθούν να έχουν κόσμο. Απλά δε βγάζουν τα υπερκέρδη που συνήθισαν στο παρελθόν.

Ωστόσο, η αύξηση της ανεργίας και των νεόπτωχων, δε σημαίνει ότι θα θα σταματήσει η κατανάλωση. Δες το παράδειγμα της Βραζιλίας και των ΗΠΑ. Απλά μειώνεται η αγοραστική δύναμη της εργατικής, αγροτικής και μικροαστικής τάξης. Η μεσαία τάξη έχει ακόμα οικονομικές δυνάμεις -έστω και περιορισμένες για ένα μεσοδιάστημα.

Από την άλλη, ας μη συγχέουμε την εικόνα των εξαγωγών και το ΑΕΠ με την εθνική κατανάλωση. Οι χιλιάδες γερμανικές επιχειρήσεις στηρίζονται στη γερμανική κατανάλωση κι όχι στην παραγωγή που εξάγεται. Οι υπερεθνικοί γερμανικοί βιομηχανικοί κολοσσοί που εξάγουν δε συντηρούν ούτε το 20% του τοπικού πληθυσμού. Απλά ανεβάζουν το ΑΕΠ (με την ενσωμάτωση των εξαγωγών στο υπόλοιπο ΑΕΠ). Και μην ξεχνάς ότι αυτοές οι επιχειρήσεις είναι απλά μόνο ένα μικρό μέρος της εθνικής αστικής τάξης.

kapetanios είπε...

Τα καταστήματα κλείνουν εξαιτίας του ανύπαρκτου τζίρου και ουχί εξαιτίας της μειωμένης "υπερκερδοφορίας"
Η κατανάλωση σαφώς και δεν σταματά, απλά δεν είναι ικανή να στηρίξει την τοπική μας οικονομία -πόσο μάλλον να δημιουργήσει συνθήκες πραγματικής(ποιοτικής και ποσοτικής) ανάπτυξης.
Η Γερμανία είναι ένα κεφάλαιο μόνη της, πολλά θα μπορούσαμε να πούμε αλλά δεν αφορά τόσο το παρόν ποστ. Πάντως η πολιτική της στο ζήτημα του μισθολογικού ντάμπινγκ και του σημαντικού περιορισμού της εσωτερικής κατανάλωσης σε σχέση με την προ ΟΝΕ εποχή, είναι κατάπτυστη σήμερα από το σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών (οι οποίοι πληρώνουν το κόστος αυτής της ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗΣ για χώρα μέλος της ΕΕ συμπεριφοράς) αλλά και από το σύνολο των οικονομολόγων/αναλυτών που προσεγγίζουν την κρίση που βιώνουν οι χώρες το Νότου.
Και το ΑΕΠ φίλε μου ΕΙΝΑΙ η εθνική κατανάλωση& παραγωγή ;):)

υγ
βρες μου κατάστημα με κόσμο και το αγοράζουμε αύριο το πρωί ;) Τους τελευταίους δυο μήνες, ψάχνοντας για τον υιό, έχω ξεκοκαλίσει όλα τα οικονομικά δεδομένα των μικρομεσαίων franchise στην πόλη μας και έχω πάθει μια ψυχολογία που λένε. Υποτίθεται ότι σε περιόδους μεγάλης ύφεσης ο κατακερματισμός της αγοράς είναι ένα βήμα για την αντιμετώπιση της κρίσης αλλά εγώ δεν βλέπω να ισχύει στην περίπτωση μας – ΚΑΙ σε αυτό πρωτοτυπούμε παγκόσμια!Βλέπω να μας φεύγουν τα παιδιά στο εξωτερικό λέμεεε
(κανόνισε για καφέ )

ο δείμος του πολίτη είπε...

Έχεις κάμία βόλτα στα Τζάμπο ή στο Cosmos ή στα Λητώ και σε άλλα πολυκαταστήματα (Κοτσόβολος, ΙΚΕΑ, Lidl, Πλαίσιο κλπ), καπετάνιε;

Οι πολυεθνικές-εγχώριοι κολοσσοί δεν έχουν πρόβλημα, ούτε τα μέσης κλίμακας εμπορικά καταστήματα. Πρόβλημα αντιμετωπίζουν τα μικροαστικά επαγγέλματα και τα εμπορικά ανάλογων εισοδημάτων (που καλύπτονται με αυτοαπασχόληση κι άτυπη εργασία τέκνων ή συζύγου). Αυτά απειλούνται κι όχι η κατανάλωση.

Η κατανάλωση θα επιστρέψει σε λίγο (1-2 έτη). Απλά θα έχουν κλείσει τα μικρά καταστήματα. Κάποιοι εξ ανάγκης θα αλλάξουν συνήθειες και καταναλωτικά ήθη, αλλά δε χαθεί η κατανάλωση.

ShareThis