Αναγκαία μία αντι-μεταπολιτευτική αναδιάρθρωση

Είναι αναμφισβήτητο ότι το σύγχρονο πολιτικό μοντέλο πεθαίνει. Πεθαίνει όχι με τη νομική του υπόσταση, αλλά με την ηθική του. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι σήμερα πια οι βουλευτές γενικά κι αόριστα έχασαν την εμπιστοσύνη του λαού. Οι αυθόρμητες και οι οργανωμένες επιθέσεις κατά πολιτικών το αποδεικνύει. Οι μεταξύ μας συζητήσεις και οι γενικεύσεις κατά των πολιτικών το αποδεικνύουν, επίσης. Τα σκάνδαλα και οι αποκαλύψεις για το τεράστιο χρέος ήδη από το 1989 -Οικουμενική Κυβέρνηση του Ζολώτα- όπου οι μισθοί πληρώνονταν από δάνεια έχουν φέρει τον πολιτικό κόσμο στο ναδίρ της όποιας εκτίμησης είχε στο παρελθόν. Την ίδια στιγμή, η αριθμοποίηση[1] της δημοκρατίας και η αδυναμία διενέργειας ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ πολιτών και πολιτικών κάνει το χάσμα ακόμα μεγαλύτερο. Το γιατί φτάσαμε εδώ φαντάζει εύκολο.
Μια αναλυτικότερη ματιά όμως φέρνει στο νου πολλά αίτια, πολλές καταστάσεις, που μαθηματικά οδηγούν σε μία αντι-μεταπολιτευτική αναδιάρθρωση. Η προπαγάνδα των ΜΜΕ και η αδιαφανής διαπλεκόμενη σιωπή τους σε συνδυασμό με την αδυναμία διενέργειας ουσιαστικών ρεπορτάζ και το λαϊκισμό[2] τους, η κομματική υποταγή των βουλευτών, η μη συμμετοχή του λαού στις πολιτικές διεργασίες και ο μετανεωτερικός ατομισμός[3], μάς έφεραν στην πλήρη αυτονομία των εχόντων εξουσία και την συχνά αντικοινωνική ή αδιάφορη λειτουργία τους.
Στον ίδιο τον πολιτικό χώρο βασικό πρόβλημα είναι η κομματική υποταγή των βουλευτών. Βέβαια, ένας βουλευτής εκλέγεται κάτω από ένα κομματικό σχηματισμό κι έτσι έχει μεγάλες ευθύνες απέναντι σε αυτόν. Κανένας βουλευτής, που δέχεται τις κομματικές αρχές δεν είναι εντελώς ελεύθερος, παρά το γεγονός ότι έχει τη στήριξη τόσων βουλευτών (όπως και οι δημοτικοί σύμβουλοι). Είμαι εντελώς αντίθετος με την ανεξαρτητοποίηση βουλευτών, αλλά αποδέχομαι πλήρως την παραίτηση από τη βουλευτική έδρα όταν οι διαφωνίες είναι επί της αρχής. Ούτε όμως δέχομαι την άποψη κατάργησης των κομμάτων. Σε όλο τον κόσμο ο ρόλος των κομμάτων είναι ισχυρός. Ωστόσο, συχνά οι κομματικοί σχηματισμοί λειτουργούν αντιδημοκρατικά, καθώς δεν υπάρχουν ή ατονούν τα μέσα ελέγχου των εχόντων εξουσία. Και φυσικά στην Ελλάδα κανένα κόμμα δεν έχει επιθυμία να ακούσει τη βάση του, όσο κι αν το επαγγέλλεται.
Πώς όμως ένας βουλευτής μπορεί να ικανοποιήσει το λαϊκό αίσθημα όταν είναι τόσο πολιτικά και ηθικά υποχρεωμένος; Ειδικά σήμερα που η ακροδεξιά ενισχύεται και ο νεοσυντηρητισμός χτυπά το εκλογικό σύστημα, είναι ανάγκη να αλλάξουν οι όροι, να αλλάξει εκ θεμελίων ο τρόπος εκλογής.
Μόνη λύση σε κάτι τέτοιο φαίνεται η αύξηση της λαϊκής του εξάρτησης. Όσο ο βουλευτής δένεται με τους ψηφοφόρους του, όσο πιο κοντά έρχεται στην περιφέρειά του, τόσο περισσότερο βρίσκεται υποχρεωμένος στο λαό.  Φυσικά και κάτι τέτοιο δεν το θέλει κανένας και αυτό αποδεικνύει τη δύναμη της υποταγής που προτείνεται.
Και τούτη την υποταγή μπορεί να την επιβάλει μόνο μία αναθεώρηση του τρόπου εκλογής των βουλευτών. Ένας νόμος που θα περιορίζει το βουλευτή σε μικρές ολιγάριθμες περιφέρειες όχι μόνο θα περιορίσει το μαύρο πολιτικό χρήμα, αλλά και θα ενισχύσει τον έλεγχο των πολιτών προς αυτόν. Υποχρεώνεται εκ των πραγμάτων να κινείται ανάμεσα στους πολίτες, να έχει επαφές μαζί του, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η δυνατότητα ρουσφετιού μέσα σε ένα τόσο μικρό κύκλο ψηφοφόρων. Την ίδια στιγμή μειώνεται η δύναμη και η πολιτική επιρροή βουλευτών από μεγάλες περιφέρειες και εξομοιώνονται με τους εκ υπαίθρου συναδέλφους τους[4]. Την ίδια στιγμή μειώνεται και η τηλεοπτική δύναμη ορισμένων βουλευτών καθώς και ο ρόλος που σήμερα διαδραματίζουν τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δίκτυα ενημέρωσης.
Αναγκαία όμως είναι και η ανεξαρτητοποίηση της εκτελεστικής εξουσίας από τη νομοθετική. Είναι ανάγκη για το πολιτικό σύστημα οι Υπουργοί να μην αποτελούν μέρος του Κοινοβουλίου ώστε να σταματήσει ο ελεγκτής κι ο ελεγχόμενος να είναι ίδιο πρόσωπο. Οι Υπουργοί της Κυβέρνησης θα πρέπει να είναι είτε πρόσωπα εξωκοινοβουλευτικά είτε να αίρεται η βουλευτική τους ιδιότητα όσο καιρό διατηρούν μία πολιτική θέση στον εκτελεστικό μηχανισμό (Υπουργοί, Υφυπουργοί, Γενικοί Γραμματείς).
Αξίζει όμως να σημειώσουμε ότι μία τέτοια αλλαγή θα είναι λειψή αν δε συνοδευτεί από την άμεση μετατροπή των μόνιμων κατοίκων σε ψηφορόρους και την εξάλειψη του διαχωρισμού ετεροδημοτών και ομοδημοτών σε εκλογικές και δημοτικές περιφέρεις. Πρόκειται για ένα ακόμα τέχνασμα που ανάγεται στο βαθύ εκλογικό-πολιτικό παρελθόν της χώρας μας και δεν μπόρεσε ποτέ να ακολουθήσει τις εσωτερικές μεταναστευτικές ροές. Η αυτόματη αλλαγή των δημοτολογίων (μέσα από τα συστήματα των ΔΟΥ και του ΑΜΚΑ για απόδειξη του τόπου κατοικίας)  θα περιορίσει και τις πολυέξοδες μετακινήσεις των ψηφοφόρων.

12 έκριναν :

teleytaios είπε...

Η λύση στο πρόβλημα δεν είναι τόσο απλή. Πολλά έχουν ειπωθεί κι άλλα τόσα έχουν γραφτεί Δείμο. Από τη μείωση των αριθμών των βουλευτών μέχρι τις πολλές μικρές εκλογικές ενότητες που θα εκλέγουν ένα μόνο βουλευτή.

Τα προβλήματα, τουλάχιστον εγώ, τα έχω επικεντρώσει στα εξής:
1. Η επιρροή των ΜΜΕ στη λήψη των αποφάσεων, η οποία γίνεται πλέον χωρίς κανένα μέτρο. Αυτό με κάποιο τρόπο πρέπει να αλλάξει. Δεν είναι δυνατόν να λαμβάνει αποφάσεις και να προτείνει λύσεις και νόμους ο παρουσιαστής των ειδήσεων…
2. Η προϋπόθεση να υπάρχει μια σχετική εκπαίδευση προκειμένου ο οποιοσδήποτε να έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για βουλευτής. Υπάρχει η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, για να αναφέρω ένα παράδειγμα, στην οποία όποιος επιθυμεί να γίνει βουλευτής να πρέπει να έχει αποφοιτήσει επιτυχώς. Ή, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, να δημιουργηθεί ένας αντίστοιχος φορέας. Δεν μπορεί ο κάθε ένας που έχει την επιρροή και το χρήμα να εκλέγεται και να μας κυβερνάει χωρίς να έχει την παραμικρή ιδέα του τι σημαίνει Δημόσια Διοίκηση. Το ίδιο, καλό θα ήταν να γίνεται και για τους άρχοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
3. Επιτέλους, να γίνει συνείδηση από όλους μας –περισσότερο δε από τους πολιτικούς- ότι η χώρα αυτή είναι δική μας. Όχι του γείτονα, αλλά δική μας. Και όταν κλέβεις τη χώρα κλέβεις και τον εαυτό σου. Κι όταν παίρνεις αποφάσεις εις βάρος της χώρας, αυτές οι αποφάσεις είναι και σε δικό σου βάρος. Κι όταν κακοδιοικείς τη χώρα, κακοδιοικείς τον εαυτό σου.

Ελπίζω να μην έγινα κουραστικός.

thinks είπε...

Δήμο μου, το άρθρο σου βασίζεται στο ότι "το σύγχρονο πολιτικό μοντέλο πεθαίνει. Πεθαίνει όχι με τη νομική του υπόσταση, αλλά με την ηθική του." Έχω να προτείνω το εξής σκεπτικό: Ο άνθρωπος θα πάει να φάει εκεί που έχει καλό φαΐ σε λογικές τιμές, και λίγο τον ενδιαφέρει η ονομασία του εστιατορίου, ο τύπος του, οι διαδικασίες του κλπ: το σημαντικό είναι ο μάγειρας, και οι τιμές.

Βάσει αυτού του σκεπτικού, συν το ότι οποιαδήποτε θεωρία παραμένει νεκρή θεωρία χωρίς κάποιον να την εφαρμόζει -και αυτός που την εφαρμόζει σωστά ή λάθος της δίνει υπόσταση καλή ή κακή, αυτό που έχει ήδη πεθάνει εδώ είναι το ποιόν των πολιτικών και δημοσίων ανθρώπων -όχι το "σύστημα".

Κατά την γνώμη μου δεν χρειαζόμαστε καινούργιες θεωρίες και συστήματα, μια που οι ίδιοι ανεπρόκοποι θα τις εφαρμόσουν. Χρειαζόμαστε προκομμένους ανθρώπους, και οι υπάρχοντες όλοι των ενήλικων γενεών είναι καμένα χαρτιά. Μόνο παιδεία και ανατροφή των εγγονιών μας θα φέρει οποιοδήποτε διαφορετικό αποτέλεσμα, κατά την γνώμη μου, από τα τι είχες Γιάννη τι είχα πάντα των τελευταίων 40 χρόνων.

Alex είπε...

Δήμο , ορθές οι σκέψεις σου αλλά να...φοβούμαι μη με πείς απαισιόδοξη...αλλά θα το πώ...μας λείπει ο τρόπος εφαρμογής τέτοιων ορθών προτάσεων ή καλύτερα : μας εμποδίζει η (κατευθυνόμενα)κρατούσα άποψη περί του μη εφαρμόζειν της ορθής λογικής !!(εμμέσως πλήν σαφέστατα)

αθεόφοβος είπε...

Ουσιαστική αλλαγή θα υπάρξει κατά την γνώμη μου εφ΄όσον μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών,καθιερωθεί να είναι ο μόνιμος γραμματέας ή υφυπουργός σε κάθε υπουργείο από την υπαλληλική ιεραρχία του αυτή που εκ των πραγμάτων γνωρίζει τα θέματα από χρόνια και οι υπουργοί να είναι εξωκοινοβουλευτικοί ώστε να παίρνουν αποφάσεις που δεν θα εξαρτώνται από την αποδοχή τους από τους ψηφοφόρους.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Τελευταία, sorry για την καθυστέρηση, αλλά μας πήραν τα γραφειοκρατικά τρεξίματα από κάτω. Σίγουρα η λύση δεν είναι κάτι απλό. Σίγουρα όμως η μείωση των βουλευτών δεν είναι επίσης λύση στο πρόβλημα. Άλλο να αλλάξει η Βουλή εκ θεμελίων κι άλλο το σύστημα ανάδειξης βουλευτών.

Η επιρροή των ΜΜΕ θα μειωθεί όσο υποχρεώνεται να στρέφεται ο βουλευτής στο λαό. Όσο πιο μικρή (σε λογικά πλαίσια) η εκλογική περιφέρεια, τόσο μειωμένη θα είναι και η μιντιακή δύναμη ή τουλάχιστον δε θα είναι αναγκαία η προβολή εκεί. Στους μικρούς νομούς μη νομίζεις ότι τα ΜΜΕ καθορίζουν το παιχνίδι (όχι πια). Τα μίντια επηρεάζουν μόνο στις μεγάλες πόλεις, όπου οι βουλευτές δεν έχουν επικοινωνία με τους ψηφοφόρους.

Με τη δεύτερη θέση σου διαφωνώ εντελώς (κάθετα, οριζόντια και διαγωνίως). Δεδομένου ότι η μόρφωση είναι αποτέλεσμα ταξικών διακρίσεων (βλ. Η επίδοση στο ελληνικό σχολείο, σχολική αξιολόγηση και κοινωνική προέλευση Ι και σχολική αξιολόγηση και κοινωνική προέλευση ΙΙ και Ερμηνείες της σχολικής ανισότητας) η πρότασή σου θα απέκοπτε (που ήδη γίνεται σε σημαντικό βαθμό) το βουλευτικό αξίωμα από τα μεσαία και χαμηλά στρώματα της κοινωνίας και θα έκανε πιο ελιτίστικη τη λειτουργία του.

Για το τρίτο θέμα ποιος θα διαφωνούσε. Αλλά μην ξεχνάς πως όσο ο βουλευτής μένει ανεξέλεγκτος από το λαό (και τα δικά του θεσμικά όργανα) τόσο και θα βασιλεύει η διαφθορά, το ρουσφέτι και ο λαϊκισμός. Όσο πιο κοντά είναι στο λαό τόσο περισσότερο θα ανοιχτεί κι εκείνος.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Δημήτρη, και θεωρίες χρειαζόμαστε (τουλάχιστον με την έννοια νέων προσεγγίσεων των νέων δεδομένων) και αλλαγή εκλογικού συστήματος έχουμε ανάγκη που σταδιακά θα οδηγήσει σε αλλαγή προσώπων. Η δε παιδεία, ναι μεν θα φέρει αποτελέσματα, αλλά τουλάχιστον σε βάθος μιας ολόκληρης γενιάς μέχρι να "φύγουν" οι σημερινοί μεσήλικες.

Alex, η αλλαγή ξεκινά με το μεγάλο βήμα της αλλαγής του εκλογικού συστήματος και μετά ακολουθεί η δική μας στάση. Πρέπει όμως να αρχίσει να καλλιεργείται ο διάλογος για το ίδιο το εκλογικό σύστημα και την ανάδειξη των βουλευτών. Και στο κάτω κάτω, γιατί πρέπει ο νομοθέτης να είναι και εκτελεστικό όργανο του νόμου του;

ο δείμος του πολίτη είπε...

Αθεόφοβε, έχοντας λειτουργήσει μέσα σε διοίκηση δεν κρίνω αναγκαία τη μείωση του αριθμού των βουλευτών ούτε τη μονιμότητα του Γενικού Γραμματέα που πρέπει να αλλάζει προκειμένου να επιβάλει στη γραφειοκρατία ενός υπουργείου την πολιτική κατεύθυνση της κυβέρνησης. Απλά ο ΓΓ πρέπει να είναι με κάποιο τρόπο άξιος της θέσης του (κάτι σαν αυτό που έγινε κουτσουρεμένα) και ταυτόχρονα έμπιστος του Υπουργού.

AVRA είπε...

δυστυχως δεν πεθαίνει...πέθανε ήδη...αυτο που συμβαινει απλα ειναι παράταση χρόνου ως προς τη συνειδητοποιηση του....

περασα για μια καλημέρα και να ζητήσω συγνώμη , κατα λάθος έσβησα το σχολιο σου!

τα φιλια μου!

teleytaios είπε...

Δείμο, δεν κατάλαβες την πρότασή μου γιατί εγώ δεν την έθεσα σωστά. Μιλάω για εκπαίδευση σε θέματα δημόσιας διοίκησης και όχι γενικά για τη μόρφωση. Χωρίς ταξικές ή άλλες διακρίσεις, να μπορεί όποιος το επιθυμεί να παρακολουθήσει το πρόγραμμα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης ή κάτι αντίστοιχο, ώστε εισερχόμενος στην ενεργό πολιτική να έχει γνώση του τι διαχειρίζεται. Όχι όπως γίνεται σήμερα που ο γιος του μπαμπά επειδή είναι από τζάκι να γίνεται δήμαρχος και να αγνοεί στοιχειώδη πράγματα. Έχω συναντήσει αιρετούς που δε γνωρίζουν τη διαφορά του ακριβούς αντιγράφου από το ακριβές φωτοαντίγραφο. Δεν μπορεί ο κάθε αδαής να μαθαίνει τη δουλειά "στου κασιδιάρη το κεφάλι". Και μέχρι να πάρει μυρωδιά τι γίνεται να έρχονται οι επόμενες εκλογές κι άντε πάλι από την αρχή...

ο δείμος του πολίτη είπε...

Τελευταίε, πιστεύω ότι το "τζάκι" θα χαθεί όταν οι βουλευτές είναι άτομα που κινούνται μέσα στο λαό σε μικρές περιφέρειες. Όσο μαζί με την εκτελεστική έχουν και τη νομοθετική εξουσία και, παράλληλα, έχουν μεγάλη πληθυσμιακά περιφέρεια τόσο θα κυριαρχούν τα "τζάκια" μέσα από το ρουσφέτι και τους άλλους πειθαναγκαστικούς μηχανισμούς εκλογής.

Από την άλλη, αυτό που λες για τη Σχολή καλό θα ήταν να γίνει σε ένα επίπεδο διά βίου μάθησης -είναι καλό για όλους μας- χωρίς να αποτελεί προαπαιτούμενο. Εξάλλου, ο πολιτικός δεν πρέπει να είναι ούτε γραφειοκράτης ούτε τεχνοκράτης. Για αυτό πληρώνονται οι δημόσιοι υπάλληλοι κι εκείνοι οφείλουν να ξέρουν τους σχετικούς νόμους και τις διατάξεις.

thinks είπε...

Το θυμάμαι αυτό που τα τζάκια χάθηκαν όταν οι βουλευτές βγήκαν να ήταν άτομα που κινιόντουσαν μέσα στο λαό σε μικρές περιφέρειες. Ήταν 1980. Μέχρι το 1995 απλά είχαν δημιουργηθεί τα ...καινούργια τζάκια, και μείναν τα ζιβάγκο και τα αντι-ΝΑΤΟϊκά πλακάρ στη ντουλάπα.

ο δείμος του πολίτη είπε...

Έτσι, ακριβώς είναι, Δημήτρη. Τα τζάκια χάθηκαν σε σημαντικό ποσοστό στις εκλογές του '81. Αργότερα συστάθηκαν άλλα. Είναι λογικό με ένα λαό που συχνά ψηφίζει βάσει προσωπικών υποσχέσεων και φανατισμού. Ωστόσο, αυτά τα τζάκια πρέπει να χτυπήσουμε. Οι μικρές εκλογικές περιφέρειες τα "χτυπούν" σημαντικά. Και αν η πρόταση τούτη επικρατήσει, όταν "γεννήσει" νέα τζάκια, θα τα χτυπήσουμε κι εκείνα.

ShareThis